ابن متوج، احمد بن عبدالله: تفاوت میان نسخه‌ها
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۴۲: | خط ۴۲: | ||
| کد مؤلف = AUTHORCODE82223AUTHORCODE | | کد مؤلف = AUTHORCODE82223AUTHORCODE | ||
}} | }} | ||
''' اِبْن‌ِ مُتَوَّج، جمال‌الدين بن عبدالله بن محمد بن على بن حسن بحرانى '''، عالم امامى بحرين در سده‌های 8 و 9ق/14 و 15م. | ''' اِبْن‌ِ مُتَوَّج، جمال‌الدين بن عبدالله بن محمد بن على بن حسن بحرانى '''، عالم امامى بحرين در سده‌های 8 و 9ق/14 و 15م. | ||
| خط ۴۹: | خط ۴۸: | ||
از جزئيات زندگى ابن متوج اطلاعى در دست نيست. تنها مى‌دانيم كه او اهل اُوال - از جزاير بحرين - بود. | از جزئيات زندگى ابن متوج اطلاعى در دست نيست. تنها مى‌دانيم كه او اهل اُوال - از جزاير بحرين - بود. | ||
==تحصیلات، اساتید، مناصب== | ==تحصیلات، اساتید، مناصب== | ||
برای تحصيل به عراق آمد. | برای تحصيل به عراق آمد. | ||
وی در حله از محضر فرزند | وی در حله از محضر فرزند [[حلی، حسن بن یوسف|علامه حلى]]، [[فخرالمحققین، محمد بن حسن|فخرالمحققين]] (د 771ق) و ديگران بهره گرفت و پس از دريافت اجازه از آنان به بحرين بازگشت. | ||
ابن متوج تا پايان عمر در بحرين به قضا و امور حسبيه اشتغال داشت. | ابن متوج تا پايان عمر در بحرين به قضا و امور حسبيه اشتغال داشت. | ||
==شاگردان، راویان، منزلت علمی== | ==شاگردان، راویان، منزلت علمی== | ||
وی در حله با شهيد اول (د 786ق) گفت و گوهايى داشته و چندی پس از بازگشت ابن متوج از حله، آن دو در مكه و موسم حج مجدداً با يكديگر ديدار كرده‌اند و بين ايشان مباحثه‌ای روی داده | وی در حله با [[شهید اول، محمد بن مکی|شهيد اول]] (د 786ق) گفت و گوهايى داشته و چندی پس از بازگشت ابن متوج از حله، آن دو در مكه و موسم حج مجدداً با يكديگر ديدار كرده‌اند و بين ايشان مباحثه‌ای روی داده. | ||
[[احمد بن فهد احسايى]]، فخرالدين سبيعى و احمد بن محذم اوائلى از ابن متوج بهره برده و روايت كرده‌اند. | |||
وی فقيهى بود كه فتاويش در نقاط دورتر نيز تا حدودی شهرت داشته است و مؤلفان برخى اقوال فقهى وی را مورد توجه قرار داده‌اند. همچنين گفته شده كه مقصود [[فاضل مقداد، مقداد بن عبدالله|فاضل مقداد]] از معاصری كه اقوال وی را نقل كرده، ابن متوج بوده است. | |||
==منابع اطلاعاتی== | ==منابع اطلاعاتی== | ||
معتبرترين منبع اطلاعات دربارة ابن متوج، نوشته‌های ماحوزی است كه با گفته‌های ابن ابى جمهور در آثارش و حر عاملى تكميل مى‌شود. | معتبرترين منبع اطلاعات دربارة ابن متوج، نوشته‌های [[بحرانی، سلیمان بن عبدالله|ماحوزی]] است كه با گفته‌های [[ابن ابی‌جمهور، محمد بن زین‌الدین|ابن ابى جمهور]] در آثارش و حر عاملى تكميل مى‌شود. | ||
گفتنى است افندی علاوه برشرح حال مفصلى كه از ابن متوج آورده ، در جايى ديگر به شيوة معمول خود شرح حال ديگری برای وی آورده كه بر اساس نسخة تحفة الاخوان مرندی نوشته شده و در آن نام جد ابن متوج به جای محمد، سعيد ضبط گرديده و همين امر موجب شده است كه برخى چون محسن امين، احمد بن عبدالله بن محمد و احمد بن عبدالله بن سعيد را دو شخصيت متمايز قلمداد كنند. | گفتنى است افندی علاوه برشرح حال مفصلى كه از ابن متوج آورده ، در جايى ديگر به شيوة معمول خود شرح حال ديگری برای وی آورده كه بر اساس نسخة تحفة الاخوان مرندی نوشته شده و در آن نام جد ابن متوج به جای محمد، سعيد ضبط گرديده و همين امر موجب شده است كه برخى چون محسن امين، احمد بن عبدالله بن محمد و احمد بن عبدالله بن سعيد را دو شخصيت متمايز قلمداد كنند. | ||
== وفات == | |||
==وفات== | |||
وی در همانجا (بحرین) درگذشت و در جزيره اُكُل به خاك سپرده شد. تاريخ وفات او به قطع دانسته نيست، ليكن برخى به استناد دست نوشته‌ای به خط فرزندش ناصر، آن را در 820ق/1417م دانسته‌اند. | وی در همانجا (بحرین) درگذشت و در جزيره اُكُل به خاك سپرده شد. تاريخ وفات او به قطع دانسته نيست، ليكن برخى به استناد دست نوشته‌ای به خط فرزندش ناصر، آن را در 820ق/1417م دانسته‌اند. | ||
==آثار== | ==آثار== | ||
از آثار به جای ماندة او: | از آثار به جای ماندة او: | ||
1. الناسخ و المنسوخ، | 1.الناسخ و المنسوخ، | ||
ابن متوج خود مى‌گويد ، آن را از تفسير خويش برگرفته است. شرح اين رساله از عبدالجليل حسينى قاری با تصحيح و ترجمة محمد جعفر اسلامى در 1344ش در تهران به چاپ رسيده است. | ابن متوج خود مى‌گويد ، آن را از تفسير خويش برگرفته است. شرح اين رساله از عبدالجليل حسينى قاری با تصحيح و ترجمة محمد جعفر اسلامى در 1344ش در تهران به چاپ رسيده است. | ||
| خط ۹۳: | خط ۸۲: | ||
1. غرائب المسائل، | 1. غرائب المسائل، | ||
2. كفاية الطالبين، | 2. كفاية الطالبين، اين رساله با عنوان‌های هداية المستبصرين و مايجب على المكلف و مايعم به البلوی نيز شناخته مى‌شده است؛ | ||
3.منهاج الهداية فى تفسير آيات الاحكام الخمسمأة، [[آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن|آقابزرگ]] نسخه‌ای از آن در كتابخانه‌ای شخصى ديده است؛ | |||
4.وسيلة القاصد فى فتح معضلات القواعد، | |||
4. وسيلة القاصد فى فتح معضلات القواعد، | |||
در شرح قواعد الاحكام علامة حلى؛ | در شرح قواعد الاحكام علامة حلى؛ | ||
5. الثارات يا قصص الثار، | 5.الثارات يا قصص الثار، منظومه‌ای بلند در مراثى و حماسه‌های شيعه با مطلع «على‌ّ حرام ان الذّبمطعم»؛ | ||
منظومه‌ای بلند در مراثى و حماسه‌های شيعه با مطلع «على‌ّ حرام ان الذّبمطعم»؛ | |||
<ref>انواری، محمدجواد، ج4، ص580-579</ref>. | 6. حرز منظوم، همچنين [[بحرانی، سلیمان بن عبدالله|ماحوزی]] و افندی آثار ديگری را از او بر شمرده‌اند.<ref>انواری، محمدجواد، ج4، ص580-579</ref>. | ||
| | ||
== پانویس== | == پانویس== | ||
نسخهٔ ۱۸ نوامبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۵:۱۸
| ابن متوج، جمال‌الدين بن عبدالله بن محمد بن على بن حسن بحرانى | |
|---|---|
 | |
| نام کامل | جمال‌الدين بن عبدالله بن محمد؛ |
| نام‌های دیگر | ابن متوج، جمال‌الدين بن عبدالله بن محمد بن على بن حسن بحرانى؛ |
| لقب | فخرالدين، شهاب‌الدين؛ |
| تخلص | ابن متوج؛ |
| نسب | بحرانی؛ |
| نام پدر | عبدالله بن محمد بن على بن حسن بحرانى؛ |
| ولادت | قرن 8؛ |
| محل تولد | اُوال؛، بحرین؛ |
| محل زندگی | بحرین، عراق؛ |
| رحلت | 820ق؛ |
| مدفن | جزيره اُكُل (بحرین)؛ |
| خویشاوندان | |
| دین | اسلام؛ |
| مذهب | شیعه؛ |
| پیشه | فقیه (مجتهد)؛ |
| منصب | قضا، امور حسبيه؛ |
| اطلاعات علمی | |
| اجازه اجتهاد از | فخرالدمحققين؛ |
| درجه علمی | فقیه (مجتهد)؛ |
| اساتید | فخرالدمحققين؛ |
| معاصرین | شهيد اول، فاضل مقداد؛ |
| شاگردان | احمد بن فهد احسايى، فخرالدين سبيعى، و احمد بن محذم اوائلى؛ |
| برخی آثار | 1- الناسخ و المنسوخ؛ |
اِبْن‌ِ مُتَوَّج، جمال‌الدين بن عبدالله بن محمد بن على بن حسن بحرانى ، عالم امامى بحرين در سده‌های 8 و 9ق/14 و 15م.
در برخى منابع لقب او فخرالدين و شهاب‌الدين نيز آمده است.
از جزئيات زندگى ابن متوج اطلاعى در دست نيست. تنها مى‌دانيم كه او اهل اُوال - از جزاير بحرين - بود.
تحصیلات، اساتید، مناصب
برای تحصيل به عراق آمد.
وی در حله از محضر فرزند علامه حلى، فخرالمحققين (د 771ق) و ديگران بهره گرفت و پس از دريافت اجازه از آنان به بحرين بازگشت.
ابن متوج تا پايان عمر در بحرين به قضا و امور حسبيه اشتغال داشت.
شاگردان، راویان، منزلت علمی
وی در حله با شهيد اول (د 786ق) گفت و گوهايى داشته و چندی پس از بازگشت ابن متوج از حله، آن دو در مكه و موسم حج مجدداً با يكديگر ديدار كرده‌اند و بين ايشان مباحثه‌ای روی داده.
احمد بن فهد احسايى، فخرالدين سبيعى و احمد بن محذم اوائلى از ابن متوج بهره برده و روايت كرده‌اند.
وی فقيهى بود كه فتاويش در نقاط دورتر نيز تا حدودی شهرت داشته است و مؤلفان برخى اقوال فقهى وی را مورد توجه قرار داده‌اند. همچنين گفته شده كه مقصود فاضل مقداد از معاصری كه اقوال وی را نقل كرده، ابن متوج بوده است.
منابع اطلاعاتی
معتبرترين منبع اطلاعات دربارة ابن متوج، نوشته‌های ماحوزی است كه با گفته‌های ابن ابى جمهور در آثارش و حر عاملى تكميل مى‌شود.
گفتنى است افندی علاوه برشرح حال مفصلى كه از ابن متوج آورده ، در جايى ديگر به شيوة معمول خود شرح حال ديگری برای وی آورده كه بر اساس نسخة تحفة الاخوان مرندی نوشته شده و در آن نام جد ابن متوج به جای محمد، سعيد ضبط گرديده و همين امر موجب شده است كه برخى چون محسن امين، احمد بن عبدالله بن محمد و احمد بن عبدالله بن سعيد را دو شخصيت متمايز قلمداد كنند.
وفات
وی در همانجا (بحرین) درگذشت و در جزيره اُكُل به خاك سپرده شد. تاريخ وفات او به قطع دانسته نيست، ليكن برخى به استناد دست نوشته‌ای به خط فرزندش ناصر، آن را در 820ق/1417م دانسته‌اند.
آثار
از آثار به جای ماندة او:
1.الناسخ و المنسوخ،
ابن متوج خود مى‌گويد ، آن را از تفسير خويش برگرفته است. شرح اين رساله از عبدالجليل حسينى قاری با تصحيح و ترجمة محمد جعفر اسلامى در 1344ش در تهران به چاپ رسيده است.
برخى از آثار وی نيز به صورت خطى بازمانده است:
1. غرائب المسائل،
2. كفاية الطالبين، اين رساله با عنوان‌های هداية المستبصرين و مايجب على المكلف و مايعم به البلوی نيز شناخته مى‌شده است؛
3.منهاج الهداية فى تفسير آيات الاحكام الخمسمأة، آقابزرگ نسخه‌ای از آن در كتابخانه‌ای شخصى ديده است؛
4.وسيلة القاصد فى فتح معضلات القواعد،
در شرح قواعد الاحكام علامة حلى؛
5.الثارات يا قصص الثار، منظومه‌ای بلند در مراثى و حماسه‌های شيعه با مطلع «على‌ّ حرام ان الذّبمطعم»؛
6. حرز منظوم، همچنين ماحوزی و افندی آثار ديگری را از او بر شمرده‌اند.[۱].
پانویس
- ↑ انواری، محمدجواد، ج4، ص580-579
منابع مقاله
انواری، محمدجواد، دائر‌ه‌المعارف بزرگ اسلامی زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائر‌ه‌المعارف بزرگ اسلامی، چاپ دوم، 1377.