۱۰۶٬۳۱۲
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (Hbaghizadeh صفحهٔ ابن قلاقس، ابوالفتوح نصرالله بن عبدالله بن مخلوف بن على بن عبدالقوی اسکندری را بدون برجایگذاشتن تغییرمسیر به ابن قلاقس، نصرالله بن عبدالله منتقل کرد) |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۴۳: | خط ۴۳: | ||
}} | }} | ||
''' ابن قَلاقِس، ابوالفتوح نصرالله بن عبدالله بن مخلوف بن على بن عبدالقوی اسکندری ملقّب به قاضى اعزّ ''' ( | ''' ابن قَلاقِس، ابوالفتوح نصرالله بن عبدالله بن مخلوف بن على بن عبدالقوی اسکندری ملقّب به قاضى اعزّ ''' (ربيع‌الآخر 532 - شوال 567/ دسامبر 1137 - ژوئن 1172)، اديب و شاعر اواخر عصر فاطميان و اوايل عصر ايوبيان در مصر. | ||
| خط ۵۴: | خط ۵۴: | ||
ابن قلاقس رغبت بسياری به سير و سياحت داشت، چنانکه خود او در يکى از اشعارش بهترين ياران و نديمان خود را دريانوردان و شتربانان دانسته است. | ابن قلاقس رغبت بسياری به سير و سياحت داشت، چنانکه خود او در يکى از اشعارش بهترين ياران و نديمان خود را دريانوردان و شتربانان دانسته است. | ||
وی در 563ق، شايد به قصد پرهيز از آشوب‌هايى که در مصر به پا شده بود، به صقليه (سيسيل) رفت، اما بى‌گمان انتخاب صقليه هم خالى از طمع بهره‌وری از صلات حاکمان آن ديار نبود، زيرا اشعاری که در مدح آنان سروده، متعدد است و احتمالاً دوستان او در صقليه نيز که وی با آنان مکاتبه داشت، او را به اين سفر تشويق کرده بودند. | وی در 563ق، شايد به قصد پرهيز از آشوب‌هايى که در مصر به پا شده بود، به صقليه (سيسيل) رفت، اما بى‌گمان انتخاب صقليه هم خالى از طمع بهره‌وری از صلات حاکمان آن ديار نبود، زيرا اشعاری که در مدح آنان سروده، متعدد است و احتمالاً دوستان او در صقليه نيز که وی با آنان مکاتبه داشت، او را به اين سفر تشويق کرده بودند. | ||
در صقليه به خدمت امير ابوالقاسم بن حمود بن حَجَر درآمد و کتاب الزّهر الباسم فى اوصاف ابى القاسم را در ذکر فضايل او نوشت. | در صقليه به خدمت امير ابوالقاسم بن حمود بن حَجَر درآمد و کتاب الزّهر الباسم فى اوصاف ابى القاسم را در ذکر فضايل او نوشت. | ||
برخى گفته‌اند که وی مدتى نيز در خدمت گيوم دوم نُرماندی حاکم صقليه بوده، با آنکه ترديدهايى در اين مورد ابراز شده، اما مديحه‌ای که شاعر درباره او سروده است، اين نظر را تقويت مى‌کند. مدت اقامت وی در صقليه به درستى معلوم نيست، اما مى‌دانيم که چندی بعد در اسکندريه بوده است. | برخى گفته‌اند که وی مدتى نيز در خدمت گيوم دوم نُرماندی حاکم صقليه بوده، با آنکه ترديدهايى در اين مورد ابراز شده، اما مديحه‌ای که شاعر درباره او سروده است، اين نظر را تقويت مى‌کند. مدت اقامت وی در صقليه به درستى معلوم نيست، اما مى‌دانيم که چندی بعد در اسکندريه بوده است. | ||
| خط ۶۳: | خط ۶۶: | ||
از 565ق تا ح 567ق او را در شهرهای مختلفى چون عدن، زَبيد و عَيذاب مى‌يابيم. برخى از جمله ياقوت سفر او به صقليه را در 565ق و عزيمتش به يمن را در 563ق دانسته، اما با توجه به تاريخ مدايحى که وی در يمن و صقليه سروده. اين نظر درست نمى‌نمايد، گرچه برخى نيز احتمال داده‌اند که وی ميان 563 و 565ق يکبار به صقليه و دوبار به يمن سفر کرده باشد. | از 565ق تا ح 567ق او را در شهرهای مختلفى چون عدن، زَبيد و عَيذاب مى‌يابيم. برخى از جمله ياقوت سفر او به صقليه را در 565ق و عزيمتش به يمن را در 563ق دانسته، اما با توجه به تاريخ مدايحى که وی در يمن و صقليه سروده. اين نظر درست نمى‌نمايد، گرچه برخى نيز احتمال داده‌اند که وی ميان 563 و 565ق يکبار به صقليه و دوبار به يمن سفر کرده باشد. | ||
وی چندی بعد (565 يا 566ق) از راه دريا و به قصد تجارت به اسکندريه باز مى‌گشت که کشتى او در نزديکى دَهْلَک درهم شکست و بخش اعظم دارايي‌های او از جمله بسياری از کتب و آثارش از ميان رفت. شاعر خود را به دهلک رساند و از لطف و ياری ابن ابى السّداد، سلطان آنجا برخوردار شد. | وی چندی بعد (565 يا 566ق) از راه دريا و به قصد تجارت به اسکندريه باز مى‌گشت که کشتى او در نزديکى دَهْلَک درهم شکست و بخش اعظم دارايي‌های او از جمله بسياری از کتب و آثارش از ميان رفت. شاعر خود را به دهلک رساند و از لطف و ياری ابن ابى السّداد، سلطان آنجا برخوردار شد. | ||
| خط ۸۲: | خط ۸۶: | ||
==وفات== | ==وفات== | ||
وی در مراجعت از يمن در عيذاب درگذشت و همانجا مدفون شد. | وی در مراجعت از يمن در عيذاب درگذشت و همانجا مدفون شد. | ||
| خط ۸۹: | خط ۹۲: | ||
==آثار== | ==آثار== | ||
1. ديوان، | 1.ديوان، | ||
نخستين بار گزيده‌ای از آن به کوشش خليل بک مطران در قاهره (1323ق/1905م) به چاپ رسيد، اما متن کامل آن را سهام فريح با مقدمه‌ای مبسوط در شرح حال و آثار و اسلوب ادبى ابن قلاقس در کويت (1408ق/1988م) منتشر ساخته است؛ | نخستين بار گزيده‌ای از آن به کوشش خليل بک مطران در قاهره (1323ق/1905م) به چاپ رسيد، اما متن کامل آن را سهام فريح با مقدمه‌ای مبسوط در شرح حال و آثار و اسلوب ادبى ابن قلاقس در کويت (1408ق/1988م) منتشر ساخته است؛ | ||
2. الزهر الباسم فى اوصاف ابى القاسم، | 2.الزهر الباسم فى اوصاف ابى القاسم، متن کامل اين کتاب که پيش‌تر از آن ياد کرديم، اکنون در دست نيست، اما قطعه‌های کوتاهى از نظم و نثر آن ضمن خريده القصر عمادالدين کاتب نقل شده است؛ | ||
متن کامل اين کتاب که پيش‌تر از آن ياد کرديم، اکنون در دست نيست، اما قطعه‌های کوتاهى از نظم و نثر آن ضمن خريده القصر عمادالدين کاتب نقل شده است؛ | |||
که مجموعه رسايل اوست و نسخه‌ای از آن در کتابخانه تيموريه موجود است. زرکلى در شرح حال ابن قلاقس از اين کتاب بهره بسيار برده است. | 3.ديوان ترسل يا ترسل، که مجموعه رسايل اوست و نسخه‌ای از آن در کتابخانه تيموريه موجود است. زرکلى در شرح حال ابن قلاقس از اين کتاب بهره بسيار برده است. | ||
دو کتاب ديگر نيز به وی منسوب است: | دو کتاب ديگر نيز به وی منسوب است: | ||
4. | 4.روضه الازهار فى طبقات الشعراء، | ||
که ظاهراً برگزيده‌هايى از اشعار و رسايل او بوده است<ref>فاتحى‌نژاد، عنايت‌الله، ج4، ص486-485</ref>. | 5.مواطر الخواطر، که ظاهراً برگزيده‌هايى از اشعار و رسايل او بوده است<ref>فاتحى‌نژاد، عنايت‌الله، ج4، ص486-485</ref>. | ||
| | ||
== پانویس== | == پانویس== | ||