من الآداب الطبية

من الآداب الطبیة

نام کتاب	من الآداب الطبیة
نام های دیگر کتاب
پدیدآورندگان	حسینی شیرازی، محمد (نويسنده)
زبان	عربی
کد کنگره	‏R‎‏ ‎‏128‎‏/‎‏3‎‏ ‎‏/‎‏ح‎‏5‎‏م‎‏9‎‏ ‎‏13*
موضوع	پزشکی - احادیث پزشکی اسلامی گیاهان دارویی
ناشر	دار العلوم
مکان نشر	بیروت - لبنان
سال نشر	1423 هـ.ق
کد اتوماسیون	AUTOMATIONCODE12424AUTOMATIONCODE

معرفى اجمالى

«من الآداب الطبية»، نگاشته‌اى است به زبان عربى كه پيرامون آداب پزشكى به قلم آيت‌الله سيد محمد حسينى شيرازى نگاشته شده است.

در اين كتاب، مؤلف بر آن بوده تا آداب پزشكى‌اى را كه در قرآن و روايات اهل بيت(ع) بدان‌ها اشاره شده، تدوين و تنظيم نمايد.

اين كتاب را مى‌توان مقدمه و پيش‌درآمدى بر طب اسلامى دانست كه آشنايى با مباحث آن براى هر كسى كه در پى فراگيرى طب اسلامى و سيره بهداشتى قرآنى - روايى است، ضرورى به نظر مى‌رسد.

ساختار

كتاب، مشتمل بر يك مقدمه و 16 فصل است.

قلم مؤلف در تحرير مباحث اين كتاب - همانند شيوه نگارش او در بسيارى ديگر از آثارش - قلمى روان و خالى از پيچيدگى است.

گزارش محتوا

اين اثر، با مقدمه ناشر كه پيرامون ارزش دانش پزشكى و اهميت كتاب است، آغاز مى‌شود. در ادامه، متن مؤلف كتاب است كه دربرگيرنده مقدمه‌اى است در باره اهميت و گستره دانش پزشكى و پيشگفتارى در باره چگونگى آفرينش انسان، سپس مباحث اصلى اين كتاب در فصل‌هاى متعدد و مجزا به تحرير درآمده است.

فصول اين كتاب، شامل اين مباحث است: حجامت، حمام، خضاب و اكتحال، بهداشت مو، عطرها، روغن‌مالى، مسواك، خوردنى‌ها و نوشيدنى‌ها، ميوه‌ها و سبزيجات، بعضى از داروها و خواص آنها در درمان بيمارى‌ها، كلياتى در پزشكى و درمان بيمارى‌ها، آموزش‌هاى بهداشتى، بيمارى و آداب آن، بعضى از احكام فقهى پزشكى.

به نظر مى‌رسد هر فصل، مقاله‌اى مجزا است و ارتباط منطقى‌اى بين فصول به چشم نمى‌خورد.

سعى مؤلف در اين اثر بر اين بوده كه بر اساس آيات قرآن و روايات اهل بيت(ع) سلوك و شيوه بهداشتى و پزشكى اسلام را بر اساس قاعده «پيش‌گيرى بهتر است از علاج» ترسيم كند.

مؤلف با نگاهى فقيهانه، به مسائل بهداشتى نگريسته و سبك نگارش او هم متأثر از اين نگاه، همانند كتاب‌هاى فقهى استدلالى است؛ يعنى ابتدا مبحث مورد نظر را همانند يك مسئله فقهى مطرح كرده، آن‌گاه بر اساس آيات و روايات به استدلال در باره هر مسئله مى‌پردازد. همچنين او سعى مى‌كند در پى ذكر بعضى از آيات و روايات، شرحى مختصر پيرامون آنها بياورد.

البته از آنجا كه اين اثر براى استفاده عموم نگاشته شده، در آن استدلالات پيچيده و يا مناقشه‌هاى دلالى به چشم نمى‌خورد.

در حقيقت اين اثر را مى‌توان ترسيم‌كننده نظام بهداشتى اسلام دانست؛ ازاين‌رو، تنها مباحثى از پزشكى و بهداشت در آن به چشم مى‌خورد كه در آيات و روايات تصريح و يا اشاره‌اى به آن‌ها شده است.

البته مؤلف خود با مباحث طب سنتى آشنا است و در حوزه علميه آنها را نزد اساتيد فن آموخته است (من الآداب الطبية، ص 7)؛ بااين‌حال، او در نگارش اين اثر - مگر در موارد انگشت‌شمارى - به غير از آنچه در قرآن و روايات آمده، چيزى از كتب پزشكى نقل نمى‌كند.

وضعيت كتاب

كتاب، توسط مؤسسه انتشاراتى دارالعلوم (بيروت)، در سال 1423ق و در 467 صفحه، چاپ و منتشر شده است.

در انتهاى كتاب، فهرست موضوعات آن آمده است.

پاورقى‌هاى اين كتاب، بيشتر، به تخريج آيات و روايات و به ندرت، به توضيح واژگان مشكل اختصاص دارد.

منابع مقاله

مقدمه و متن كتاب.