۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز
جایگزینی متن - 'ابن جوزى' به 'ابن جوزى'
جز (جایگزینی متن - 'البداية و النهاية' به 'البداية و النهاية') |
جز (جایگزینی متن - 'ابن جوزى' به 'ابن جوزى') |
||
| خط ۴۳: | خط ۴۳: | ||
«صيد الخاطر» اثر ابو الفرج عبد الرحمن بن على بن محمد مشهور به ابن جوزى (511- 597ق)، مشتمل بر موعظه‌ها و اندرزهايى است كه نفس را به سوى آرامش و سكون فرامى‌خواند. ابن جوزى با اينكه در فصولى مى‌كوشد مواعظ و اندرزهاى خود را معطوف به قشر خاصى (صوفيّه) نمايد اما بر سر تعليم همه انسانهاست و مخاطب او عموم مردم هستند. | «صيد الخاطر» اثر ابو الفرج عبد الرحمن بن على بن محمد مشهور به [[ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی|ابن جوزى]] (511- 597ق)، مشتمل بر موعظه‌ها و اندرزهايى است كه نفس را به سوى آرامش و سكون فرامى‌خواند. [[ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی|ابن جوزى]] با اينكه در فصولى مى‌كوشد مواعظ و اندرزهاى خود را معطوف به قشر خاصى (صوفيّه) نمايد اما بر سر تعليم همه انسانهاست و مخاطب او عموم مردم هستند. | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
| خط ۵۰: | خط ۵۰: | ||
اثر از يك مقدمه‌ى نسبتاً مفصل به قلم «على طنطاوى» كه تعليقه اثر محسوب مى‌شود و متن اصلى مؤلف تشكيل يافته است. طنطاوى مطالب كتاب را در 372 شماره تدوين و عنوان‌بندى كرده است. | اثر از يك مقدمه‌ى نسبتاً مفصل به قلم «على طنطاوى» كه تعليقه اثر محسوب مى‌شود و متن اصلى مؤلف تشكيل يافته است. طنطاوى مطالب كتاب را در 372 شماره تدوين و عنوان‌بندى كرده است. | ||
از آنجا كه انديشه‌ى ابن جوزى خوب شكل گرفته و ساختار يافته است لذا روش او در تدوين مباحث با عبارات كوتاه و روشن كه در خور يك دايرة المعارف است، بيان مى‌شود. بالاخره اينكه از روشهايى كه خاص ادبيات اخلاقى است، مشتمل بر حكايات، اندرزها، كلمات قصار، اقوال بزرگان و قطعات منظوم كوتاه و به نحوى كاملاً سنتّى كه روش او در تأليفاتش مى‌باشد از آيات قرآنى و احاديث در استناد به مطالب و مباحث خود، فراوان استفاده كرده است. | از آنجا كه انديشه‌ى [[ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی|ابن جوزى]] خوب شكل گرفته و ساختار يافته است لذا روش او در تدوين مباحث با عبارات كوتاه و روشن كه در خور يك دايرة المعارف است، بيان مى‌شود. بالاخره اينكه از روشهايى كه خاص ادبيات اخلاقى است، مشتمل بر حكايات، اندرزها، كلمات قصار، اقوال بزرگان و قطعات منظوم كوتاه و به نحوى كاملاً سنتّى كه روش او در تأليفاتش مى‌باشد از آيات قرآنى و احاديث در استناد به مطالب و مباحث خود، فراوان استفاده كرده است. | ||
== گزارش محتوا:== | == گزارش محتوا:== | ||
على طنطاوى مقدمه‌اش بر كتاب از سير آشنايى خود با كتب ابن جوزى كه با كتاب سيره‌ى عمر بن عبد العزيز شروع و بعد با تلبيس ابليس، الاذكياء، عقود الجواهر و [[البداية و النهاية (دارالفکر)|البداية و النهاية]] ادامه مى‌يابد، آغاز مى‌كند و در آخر به «المنتظم فى تواريخ الامم من العرب و العجم» او مى‌رسد. شايد بتوان گفت او به معرّفى ابن جوزى از خلال كتب او پرداخته است. سپس ديدگاه بزرگان از جمله [[ابن خلکان، احمد بن محمد|ابن خلكان]] را در مورد ابن جوزى مطرح مى‌كند. بعد به فصول 336، 184، 312، 308، 247، 71، 63، 53 اشاره مى‌كند كه در همين اثر ابن جوزى از آنها نام برده و از اين منابع در نگارش اثر سود جسته است. سپس به خرده گيرى و طعن علما در خصوص نقد آثار ابن جوزى پرداخته و از آنها جواب مى‌دهد. ذكر مجالس ابن جوزى و نقل بعضى از مشاهدات «ابن جبير» و ديگران در خصوص مجالس او از ديگر مطالب مقدمه است. در ادامه به ذكر بعضى از خصوصيات شخصيتى ابن جوزى و در آخر به فوت و مراسم تشيع جنازه و ذكر اولاد او پرداخته مى‌شود و در آخرين صفحات اين مقدّمه‌ى چهل صفحه‌اى به معرّفى كتاب و فصول اين اثر مى‌پردازد. | على طنطاوى مقدمه‌اش بر كتاب از سير آشنايى خود با كتب [[ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی|ابن جوزى]] كه با كتاب سيره‌ى عمر بن عبد العزيز شروع و بعد با تلبيس ابليس، الاذكياء، عقود الجواهر و [[البداية و النهاية (دارالفکر)|البداية و النهاية]] ادامه مى‌يابد، آغاز مى‌كند و در آخر به «المنتظم فى تواريخ الامم من العرب و العجم» او مى‌رسد. شايد بتوان گفت او به معرّفى [[ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی|ابن جوزى]] از خلال كتب او پرداخته است. سپس ديدگاه بزرگان از جمله [[ابن خلکان، احمد بن محمد|ابن خلكان]] را در مورد [[ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی|ابن جوزى]] مطرح مى‌كند. بعد به فصول 336، 184، 312، 308، 247، 71، 63، 53 اشاره مى‌كند كه در همين اثر [[ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی|ابن جوزى]] از آنها نام برده و از اين منابع در نگارش اثر سود جسته است. سپس به خرده گيرى و طعن علما در خصوص نقد آثار [[ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی|ابن جوزى]] پرداخته و از آنها جواب مى‌دهد. ذكر مجالس [[ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی|ابن جوزى]] و نقل بعضى از مشاهدات «ابن جبير» و ديگران در خصوص مجالس او از ديگر مطالب مقدمه است. در ادامه به ذكر بعضى از خصوصيات شخصيتى [[ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی|ابن جوزى]] و در آخر به فوت و مراسم تشيع جنازه و ذكر اولاد او پرداخته مى‌شود و در آخرين صفحات اين مقدّمه‌ى چهل صفحه‌اى به معرّفى كتاب و فصول اين اثر مى‌پردازد. | ||
در اينجا به مهمترين فصل‌هاى اين اثر كه تا حدودى بيانگر عقايد و آراى ابن جوزى است اشاره مى‌شود: | در اينجا به مهمترين فصل‌هاى اين اثر كه تا حدودى بيانگر عقايد و آراى [[ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی|ابن جوزى]] است اشاره مى‌شود: | ||
1-در فصول مختلفى از كتاب مطالبى درباره نفس مورد بررسى قرار گرفته است. شناخت نفس و استخراج اسرار آن در فصول1، 33، 261، 258، نجواها و گفتگوهاى نفس در فصول 21، 32، 48، فراموشى و جنايات نفس در فصل 85 و 99، صبر بر شبهات فصل 125 و 138، ناله و فرياد نفس از عدم اجابت دعا فصل 148 و اجازه نفس در پيروى از بعضى از فرقه‌ها در فصل 156. | 1-در فصول مختلفى از كتاب مطالبى درباره نفس مورد بررسى قرار گرفته است. شناخت نفس و استخراج اسرار آن در فصول1، 33، 261، 258، نجواها و گفتگوهاى نفس در فصول 21، 32، 48، فراموشى و جنايات نفس در فصل 85 و 99، صبر بر شبهات فصل 125 و 138، ناله و فرياد نفس از عدم اجابت دعا فصل 148 و اجازه نفس در پيروى از بعضى از فرقه‌ها در فصل 156. | ||