قواعد فقهی (ربانی)

قواعد فقهی
پدیدآوران	ربانی، محمد حسن (نويسنده)
عنوان‌های دیگر	بحثی درباره استصناع، درء، نفی سبیل، تلقیح مصنوعی و قاعده من أدرک ** بحثی درباره استصناع، درء، نفی سبیل، تلقیح مصنوعی و قاعده منی أدرک
ناشر	سازمان تبليغات اسلامی. شركت چاپ و نشر بين الملل
مکان نشر	ایران - تهران
سال نشر	1393ش
چاپ	1
شابک	‎978-964-304-606-4
موضوع	فقه - قواعد
زبان	فارسی
تعداد جلد	1
کد کنگره	ر2ق9 169/5 BP
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

قواعد فقهی، تألیف محمدحسن ربانی (متولد 1343ش)، بحثی فقهی درباره استصناع، درء، نفی ‌سبیل، تلقیح مصنوعی و قاعده من ادرک است.

تلقیح، اولین بحث کتاب است که در دو فصل مطرح شده است. پیشینه تلقیح، معنای لغوی تلقیح و آرای فقیهان درباره تلقیح از جمله مباحث این بحث است. نویسنده به‌طور دقیق به دست نیاورده که اولین فقیهانی که در این‌باره بحث‌‌های فقهی کرده‌اند چه کسانی هستند، ولی نویسندگان جدید در 60-70 سال اخیر، با تألیف مقاله‌ها و کتاب‌هایی در این موضوع به بررسی و تنقیح بحث پرداخته‌اند.

از موضوعاتی که ارتباط زیادی با فقه پیدا می‌کند و به‌عنوان یک قاعده فقهی مطرح شده است، قاعده نفی ‌سبیل است. نویسنده در این رابطه ابتدا به‌ معنای این قاعده فقهی و جایگاه آن و فرق آن با قاعده اصولی اشاره کرده و سپس به شرح این قاعده پرداخته است.

در «استصناع»، کالای معینی در مقابل ثمن معینی فروخته می‌شود و معاقده بر کالایی صورت می‌پذیرید که حاضر نیست و بلکه ساخته نشده است. در رابطه با اینکه آیا استصناع عقد است و اگر عقد است، مستقل است یا داخل در یکی از عقود دیگر مثل بیع است و یا اصلا عقد نیست، بلکه نوعی معاهده و مواعده است، اقوال مختلفی وجود دارد که در بخش دیگر از مباحث کتاب به آن پرداخته شده است.

«درء» از دیگر قواعد فقهی مطرح‌شده در کتاب است. نویسنده، معتقد است در کتاب‌های فقهی در باب قصاص و دیات رد پای قاعده درء کمتر یافت می‌شود، ولی بااین‌حال فقها در بحث قصاص و دیات بر دو قاعده دیگر که در نتیجه با قاعده درء هماهنگ است، تأکید دارند. یکی قاعده احتیاط در دماء می‌باشد و دیگری قاعده‌ای است که از آن به بنای حدود بر تخفیف تعبیر می‌کنند.

«قاعده من ادرک»، بحث انتهایی کتاب است که در ضمن پیشگفتار و دو فصل ارائه شده است. ازآنجاکه آیت‌الله بروجردی به آراء و نظریات آقای حائری در کتاب الصلاة بسیار توجه و عنایت داشته، بر همین اساس «قاعده من ادرک» را نیز مورد بررسی و مناقشه قرار داده است.

در انتهای کتاب، کتاب‌نامه پژوهشی فقهی مشتمل بر اطلاعات 408 کتاب ارائه شده است.

منابع مقاله

متن کتاب.