۱۶٬۰۷۰
ویرایش
ابوالقاسم حسین بن روح نوبختی «سفیر سوم» (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۲۹ اکتبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۰:۴۲
، ۲۹ اکتبر ۲۰۲۳جایگزینی متن - '↵↵|' به ' |'
(لینک درون متنی) |
جز (جایگزینی متن - '↵↵|' به ' |') |
||
| (۴۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۷ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات کتاب | |||
| تصویر =NUR13667J1.jpg | |||
| عنوان =ابوالقاسم حسین بن روح نوبختی «سفیر سوم» | |||
| عنوان‌های دیگر ="سفیر سوم" | |||
| | | پدیدآوران = | ||
[[اباذری، عبدالرحیم]] (نویسنده) | |||
| | | زبان =فارسی | ||
| کد کنگره =BP 51/35 /الف2 | |||
| موضوع = | |||
| | حسین بن روح نوبختی، - 326ق. - سرگذشت‌نامه | ||
|زبان | |||
|کد کنگره | |||
|موضوع | |||
محدثان شیعه | محدثان شیعه | ||
| خط ۲۶: | خط ۱۵: | ||
نواب اربعه | نواب اربعه | ||
| ناشر = | |||
|ناشر | سازمان تبلیغات اسلامی | ||
| مکان نشر =تهران - ایران | |||
|- | | سال نشر = 1376 ش | ||
| | | کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE13667AUTOMATIONCODE | ||
| | | چاپ =1 | ||
| | | تعداد جلد =1 | ||
| | | کتابخانۀ دیجیتال نور =13667 | ||
| | | کتابخوان همراه نور =13667 | ||
| | | کد پدیدآور = | ||
|کد | | پس از = | ||
| | | پیش از = | ||
}} | |||
'''ابوالقاسم حسین بن روح نوبختى (سفير سوم)''' اثر [[اباذری، عبدالرحیم|عبدالرحيم اباذرى]]، پژوهشى درباره زندگانى و شرح احوال ابوالقاسم حسین بن روح نوبختى، سوین نايب خاص امام زمان(ع) بوده كه به زبان فارسی و در سال 1375ش نوشته شده است. | |||
اهمیت آشنايى با شرح حال، انديشه‌ها و موضع‌گیرى‌هاى سياسى و اجتماعى سفيران امام زمان(ع)، انگیزه تأليف کتاب بوده است. | |||
== | ==ساختار== | ||
کتاب با دو مقدمه از پژوهشكده باقرالعلوم(ع)<ref>[https://noorlib.ir/book/view/13667/%D8%A7%D8%A8%D9%88%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%A7%D8%B3%D9%85-%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86-%D8%A8%D9%86-%D8%B1%D9%88%D8%AD-%D9%86%D9%88%D8%A8%D8%AE%D8%AA%DB%8C-%C2%AB%D8%B3%D9%81%DB%8C%D8%B1-%D8%B3%D9%88%D9%85%C2%BB?pageNumber=9&vi ر.ک: مقدمه، ص9]</ref> و مؤلف<ref>[https://noorlib.ir/book/view/13667/%D8%A7%D8%A8%D9%88%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%A7%D8%B3%D9%85-%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86-%D8%A8%D9%86-%D8%B1%D9%88%D8%AD-%D9%86%D9%88%D8%A8%D8%AE%D8%AA%DB%8C-%C2%AB%D8%B3%D9%81%DB%8C%D8%B1-%D8%B3%D9%88%D9%85%C2%BB?pageNumber=11&vi ر.ک: همان، ص11]</ref> در تعريف عمل‌كرد مجموعه «راهیان نور» و چند نكته پيرامون مطالب، آغاز شده و مباحث در چهار فصل، ارائه شده است. | |||
نویسنده پس از معرفى تعدادى از شخصيت‌هاى دينى و علمى معروف این خاندان، وارد بحث در زمینه‌هاى غيبت و نيابت از امام زمان شده و سرانجام بحث را به نيابت حسین بن روح و چگونگى ارتباط دو جانبه او با امام مهدى(عج) و شیعیان ايشان كشانده است. در ادامه عوامل موفقيت حسین بن روح مورد بحث قرار گرفته و از دو عامل ظهور كرامات توسط وى و نفوذ فوق‌العاده خاندان نوبختى در دستگاه عباسيان، به عنوان اصلى‌ترين عوامل موفقيت او ياد شده است. در نهایت، پاره‌اى از ديدگاه‌هاى فقهى، كلامى و توقيعاتى كه توسط حسین بن روح نقل شده، آمده است. | |||
ویژگى بارز کتاب این است كه مطالب پراكنده و سنگینى كه در كتب تاريخى، رجالى و روايى، به زبان عربى و با عبارت‌هاى مشكل، مغلق و نامأنوس بيان شده‌اند را در یک‌جا جمع‌آورى كرده و با ارتباط و ترتيب منطقى، آن‌ها را به هم ربط داده و با زبان ساده و روان ارائه كرده است. | |||
گاهى یک مطلب خاصى از مجموع چند منبع استفاده شده، به طورى كه اگر یکى از آن‌ها كنار گذاشته شود، امكان و استفاده آن برداشت، ممكن نخواهد بود؛ از این رو، نویسنده در پاورقى مربوطه، همه آن مأخذ را آورده است. در مواقعى هم كه موضوع روشن و آشكار بوده، سعى شده است تا به منابع متعدد ارجاع داده شود. | |||
در ارائه مطالب، سعى شده است تا از عبارات سنگین تاريخى پرهيز شده و در مقابل، مفهوم و محتواى آن‌ها، در قالبى روان بيان شود. | |||
کتاب جزء مجموعه «راویان نور» بوده كه به شرح زندگانى اصحاب عترت(ع) اختصاص دارد. | |||
==گزارش محتوا== | |||
نویسنده معتقد است، از نظر تاريخى، زندگى سومین نايب حضرت مهدى(عج) از همان آغاز دوران نيابت و سفارت شروع شده و به همین دليل، تاريخ و محل تولد، دورانى كودكى و نوجوانى، چگونگى تحصيلات و ارتباط وى با ائمه(ع) در پرده ابهام قرار دارد<ref>[https://noorlib.ir/book/view/13667/%D8%A7%D8%A8%D9%88%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%A7%D8%B3%D9%85-%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86-%D8%A8%D9%86-%D8%B1%D9%88%D8%AD-%D9%86%D9%88%D8%A8%D8%AE%D8%AA%DB%8C-%C2%AB%D8%B3%D9%81%DB%8C%D8%B1-%D8%B3%D9%88%D9%85%C2%BB?pageNumber=15&vi ر.ک: متن کتاب، ص15]</ref>. از این رو در فصل اول، برای آشنايى بهتر با این شخصيت بزرگ، به شرح حال خاندان او پرداخته و گرچه نحوه پيوند نسبى وى با این خاندان برای محققان روشن نيست؛ ولى وى بر این باور است كه در هر صورت، به شهادت بيشتر تاريخ‌نگاران و دانشمندان رجالى، او از فرزندان این دودمان شمرده مى‌شود<ref>[https://noorlib.ir/book/view/13667/%D8%A7%D8%A8%D9%88%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%A7%D8%B3%D9%85-%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86-%D8%A8%D9%86-%D8%B1%D9%88%D8%AD-%D9%86%D9%88%D8%A8%D8%AE%D8%AA%DB%8C-%C2%AB%D8%B3%D9%81%DB%8C%D8%B1-%D8%B3%D9%88%D9%85%C2%BB?pageNumber=16&vi ر.ک: همان، ص16]</ref>. | |||
بر حسب منابع تاريخى، تبار حسین بن روح از خاندان ایرانى نژاد آل‌نوبخت سرچشمه گرفته و نوبخت جد اعلاى این خاندان است كه در عهد منصور عباسى، از دين زتشت به اسلام گرویده و پس از راه يافتن به دربار عباسى، در راه نشر علوم و تمدن اسلامى، خدمات زيادى از خود نشان مى‌دهد<ref>[https://noorlib.ir/book/view/13667/%D8%A7%D8%A8%D9%88%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%A7%D8%B3%D9%85-%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86-%D8%A8%D9%86-%D8%B1%D9%88%D8%AD-%D9%86%D9%88%D8%A8%D8%AE%D8%AA%DB%8C-%C2%AB%D8%B3%D9%81%DB%8C%D8%B1-%D8%B3%D9%88%D9%85%C2%BB?pageNumber=16&vi ر.ک: همان]</ref>. | |||
گرچه حسین بن روح، برغم این كه از اصحاب خاص امام يازدهم(ع) و یکى از استوانه‌هاى بارز مذهب تشيع به شمار مى‌آمده، ولى به دلايل مختلف، پيش از قبول مسؤولیت نيابت، در عرصه‌هاى علمى، كلامى و فقهى چندان حضور نداشته و شخصيت‌هایى؛ مانند: ابوسهل اسماعيل نوبختى بر وى پيشى داشتند<ref>[https://noorlib.ir/book/view/13667/%D8%A7%D8%A8%D9%88%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%A7%D8%B3%D9%85-%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86-%D8%A8%D9%86-%D8%B1%D9%88%D8%AD-%D9%86%D9%88%D8%A8%D8%AE%D8%AA%DB%8C-%C2%AB%D8%B3%D9%81%DB%8C%D8%B1-%D8%B3%D9%88%D9%85%C2%BB?pageNumber=38&vi ر.ک: همان، ص38]</ref>. | |||
نویسنده این مسئله را به خاطر برخى مسائل امنيتى دانسته و در فصل دوم، ضمن بيان جلوه‌هایى از كرامات ايشان، به بررسى راز موفقيت‌هاى وى پرداخته است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/13667/%D8%A7%D8%A8%D9%88%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%A7%D8%B3%D9%85-%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86-%D8%A8%D9%86-%D8%B1%D9%88%D8%AD-%D9%86%D9%88%D8%A8%D8%AE%D8%AA%DB%8C-%C2%AB%D8%B3%D9%81%DB%8C%D8%B1-%D8%B3%D9%88%D9%85%C2%BB?pageNumber=38&vi ر.ک: همان]</ref>. | |||
= | فصل سوم، در دو بخش مسائل فقهى و ديدگاه‌هاى اعتقادى، به چند نمونه از سؤال و جواب‌ها، فتاواى فقهى، مناظرات علمى و كلامى و توقيعاتى كه توسط حسین بن روح انجام پذيرفته<ref>[https://noorlib.ir/book/view/13667/%D8%A7%D8%A8%D9%88%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%A7%D8%B3%D9%85-%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86-%D8%A8%D9%86-%D8%B1%D9%88%D8%AD-%D9%86%D9%88%D8%A8%D8%AE%D8%AA%DB%8C-%C2%AB%D8%B3%D9%81%DB%8C%D8%B1-%D8%B3%D9%88%D9%85%C2%BB?pageNumber=81&vi ر.ک: همان، ص81]</ref>، اعم از این كه وى تنها راوى آن بوده و يا خود استنباط و اجتهاد كرده، اشاره شده است. | ||
اين نايب بزرگوار، در طول نيابت بيست و یک ساله خویش، علاوه بر فعاليت‌هایى كه در ابعاد مختلف انجام داد، سعى و تلاش فراوان داشت تا فرهنگ زيارت ائمه(ع) را در میان شیعیان رونق بخشد<ref>[https://noorlib.ir/book/view/13667/%D8%A7%D8%A8%D9%88%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%A7%D8%B3%D9%85-%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86-%D8%A8%D9%86-%D8%B1%D9%88%D8%AD-%D9%86%D9%88%D8%A8%D8%AE%D8%AA%DB%8C-%C2%AB%D8%B3%D9%81%DB%8C%D8%B1-%D8%B3%D9%88%D9%85%C2%BB?pageNumber=120&vi ر.ک: همان، ص120]</ref> تا بدين وسيله؛ اولاً: به شیعیان بفهماند كه عدم حضور ظاهرى معصوم(ع) نمى‌تواند مانع از ارتباط با آنان بشود و ثانياً زمینه كافى برای غيبت كبرا به این ترتيب آماده شود<ref>[https://noorlib.ir/book/view/13667/%D8%A7%D8%A8%D9%88%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%A7%D8%B3%D9%85-%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86-%D8%A8%D9%86-%D8%B1%D9%88%D8%AD-%D9%86%D9%88%D8%A8%D8%AE%D8%AA%DB%8C-%C2%AB%D8%B3%D9%81%DB%8C%D8%B1-%D8%B3%D9%88%D9%85%C2%BB?pageNumber=120&vi ر.ک: همان]</ref>. | |||
از این رو، آخرين فصل، به متن و ترجمه زيارتنامه‌هایى كه وى به شاگردان خویش آموزش داده، اختصاص دارد<ref>[https://noorlib.ir/book/view/13667/%D8%A7%D8%A8%D9%88%D8%A7%D9%84%D9%82%D8%A7%D8%B3%D9%85-%D8%AD%D8%B3%DB%8C%D9%86-%D8%A8%D9%86-%D8%B1%D9%88%D8%AD-%D9%86%D9%88%D8%A8%D8%AE%D8%AA%DB%8C-%C2%AB%D8%B3%D9%81%DB%8C%D8%B1-%D8%B3%D9%88%D9%85%C2%BB?pageNumber=120&vi ر.ک: همان، ص120]</ref>. | |||
==وضعيت کتاب== | |||
فهرست مطالب در ابتدا و فهرست منابع و مآخذ مورد استفاده مؤلف، در انتهاى کتاب آمده است. | فهرست مطالب در ابتدا و فهرست منابع و مآخذ مورد استفاده مؤلف، در انتهاى کتاب آمده است. | ||
| خط ۸۶: | خط ۶۶: | ||
پاورقى‌ها، به ذكر منابع و توضيح برخى از كلمات متن پرداخته است. | پاورقى‌ها، به ذكر منابع و توضيح برخى از كلمات متن پرداخته است. | ||
== | ==پانويس == | ||
<references /> | |||
==منابع مقاله== | |||
#مقدمه و متن کتاب. | |||
#[https://noorlib.ir/book/view/13447/%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85-%D9%85%D9%87%D8%AF%DB%8C-%D8%B9%D8%AC%D9%84-%D8%A7%D9%84%D9%84%D9%87-%D8%AA%D8%B9%D8%A7%D9%84%DB%8C-%D9%81%D8%B1%D8%AC%D9%87-%D8%A7%D9%84%D8%B4%D8%B1%DB%8C%D9%81-%D8%AF%D8%B1-%D8%A2%DB%8C%D9%86%D9%87-%D9%82%D9%84%D9%85-(%DA%A9%D8%A7%D8%B1%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%A8%D8%B9-%D9%BE%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%85%D9%88%D9%86-%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85-%D9%85%D9%87%D8%AF%DB%8C-(%D8%B9)-%D9%88-%D9%85%D9%87%D8%AF%D9%88%DB%8C%D8%AA)?pageNumber=148&viewType=pdf پارسا با مشاركت بنياد فرهنگى حضرت مهدى موعود(عج) و انتشارات مسجد جمكران، (1388)، «امام مهدى(عج) در آينه قلم كارنامه منابع پيرامون امام مهدى عليه‌السلام و مهدویت»، قم، مؤسسه اطلاع‌رسانى اسلامى مرجع، ج1 ص148]. | |||
==وابسته‌ها== | |||
{{وابسته‌ها}} | |||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||
[[رده:اسلام، عرفان، غیره]] | [[رده:اسلام، عرفان، غیره]] | ||
[[رده:سرگذشت‌نامه‌ها]] | [[رده:سرگذشت‌نامه‌ها]] | ||
[[رده: | [[رده:سرگذشتنامههای فردی]] | ||
[[رده:ائمه اثنی عشر (دوازده امام)]] | [[رده:ائمه اثنی عشر (دوازده امام)]] | ||
[[رده:حالات فردی]] | [[رده:حالات فردی]] | ||
[[رده:امام مهدی(عج)]] | |||
[[رده:اردیبهشت (1401)]] | |||