نسخهٔ ‏۲۹ اکتبر ۲۰۲۳، ساعت ۰۸:۲۱

إثبات الهداة بالنصوص و المعجزات، از آثار شيخ حر عاملى، کتابى است حديثى، به زبان عربى و درباره اثبات امامت امامان دوازده‌گانه شیعیان(ع) از راه روايت‌هاى صريح پيامبر اسلام(ص) درباره ايشان و نص هر امام بر امام بعدى و از راه گزارش معجزات انجام‌يافته بر دست هركدام از ايشان.

وى درباره موضوع بحث خود بيش از بيست هزار حديث را با نزدیک به هفتاد هزار سند از یک‌صدوچهل‌ودو کتاب بلاواسطه از علماى امامى و بيست‌وچهار کتاب از علماى اهل تسنن را ذكر كرده است. او همچنين از پنجاه کتاب شيعى و دویست‌وبيست‌وسه کتاب سنى به واسطه کتاب‌هاى پيش‌گفته نقل قول كرده و افزون بر این از کتاب‌هاى ديگرى سخن آورده است كه بيرون از این شمار است. وى در سال 1096 از نگارش آن فراغت يافته است.^[۱]

شيخ حرّ عاملى در مقدمه کتاب آورده: «من در کتابى كه در این باب كافى باشد و آنچه را كه عقلا به گردآورى‌اش علاقه‌مند باشند، دست نيافتم. ديدم این مطالب در وادى پراكندگى پنهان مانده و اگر كسى بخواهد بر آنها آگاهى يابد، نيازمند صرف وقت زيادى است، لذا به این كار دست يازيدم...».

شيخ در ادامه مى‌نویسد: «اگرچه روى‌هم‌رفته کتاب‌هایى كه در این باب تأليف شده، شك و ترديد را از میان مى‌برد، اما چون هركدام از آنها به‌تنهایى بر بسيارى از اخبار دست نيافته‌اند، لذا اشخاصى كه بضاعت علمى اندكى دارند در اثبات تواتر اخبار درمانده، بسيارى از مردم میل به منازعه و مجادله پيدا كرده و ادّعا مى‌كنند اخبارى كه در باب نصوص، روايت شده به حدّ تواتر نيست، بلكه اخبار آحاد است. در این هنگام، تأليف این کتاب لازم شد تا شبهه و ترديد را برطرف نموده و در اثبات نصوص و معجزات امامان(ع) كافى و كامل باشد.^[۲]

البته این بدان معنا نيست كه مرحوم شيخ حرّ عاملى تنها به نقل اخبار و احاديث، اكتفا كرده و از خود هيچ اظهار نظرى نكرده است. تورّقِ گُذراى این موسوعه، روشن مى‌سازد كه شيخ در ذيل بسيارى از احاديث به شرح و جرح و توضيح و تفسير آنها پرداخته و نكات مهمى را يادآور شده كه در فهم آن روايات، كارگشا و روشنگر است.

کتاب در پنج جلد تدوین يافته و متشكل است از مقدمه مرحوم آيت‌الله مرعشى نجفى، مقدمه مؤلف و متن اصلى كه در سى‌وپنج باب تدوین شده است.

جلد اول کتاب درباره پيامبر اكرم(ص)، جلد دوم درباره روايات وارده در باب دوازده امام، جلد سوم درباره امام على(ع)، جلد چهارم درباره امام دوم تا امام دهم و جلد پنجم درباره امام يازدهم و دوازدهم است.

مؤلّف در ابواب پایانى کتاب كه به امام زمان(عج) اختصاص دارد، نخست در اين‌باره بيش از هشتصد حديث از متون كهن شيعى مانند غيبت نعمانى، غيبت طوسى، مشارق اليقين حافظ برسى، آثار شيخ صدوق و شيخ مفيد و سيّد بن طاووس و... آورده است؛ سپس پاره‌اى از نصوص و رواياتى را (بيش از دویست حديث) كه در کتاب‌هاى قابل اعتماد اهل سنت وجود دارد، ذكر كرده است؛ آنگاه زير عنوان «معجزات صاحب‌الزّمان المهدي(ع)»، 170 معجزه از كتب پيشينيان و معاصران نقل نموده است.

بعد از آن، در باب «صفات و نشانه‌هاى امام و علامت خروج حضرت»، بيش از 120 حديث از منابع فريقَين آورده است.

آخرين باب کتاب، ردّ بر گزافویان و غاليان است. مؤلف خوف آن را دارد كه خوانندگان با خواندن و مطالعه مقامات معنوى امامان معصوم(ع)، در وادى غلّو گرفتار آيند و دچار افراط و تفريط شوند؛ به همین خاطر، به آنان هشدار مى‌دهد كه مبادا معصومین(ع) را در مقام خدايى نشانند و برای آن ذوات مقدّس شأن الوهيّت قائل شوند. معصومین، بندگان برگزيده حق و «حجّت الله» و «ولىّ الله» هستند و بزرگ‌ترين عزت و افتخارشان در دنيا و آخرت این است كه عبدو بنده خدا باشند و بس؛ إلهي كفى بي عزّاً أن أكون لك عبداً؛ خدايا مرا این افتخار بس كه بنده تو باشم.^[۳]

پانویس

إثبات الهداة بالنصوص و المعجزات
إثبات الهداة بالنصوص و المعجزات
پدیدآوران	حر عاملی، محمد بن حسن (نویسنده) اعلمی، علاءالدین (مصحح) مرعشی، سید شهاب‌الدین (مقدمه‌نویس)
ناشر	مؤسسة الأعلمی للمطبوعات
مکان نشر	بیروت - لبنان
سال نشر	1425 ق یا 2004 م
چاپ	1
موضوع	ائمه اثناعشر - احادیث احادیث شیعه - قرن 11ق. امامت - احادیث محمد(ص)، پیامبر اسلام، 53 قبل از هجرت - 11ق. - احادیث محمد(ص)، پیامبر اسلام، 53 قبل از هجرت - 11ق. - نبوت خاصه معجزات - احادیث نبوت - احادیث نبوت خاصه - احادیث
زبان	عربی
تعداد جلد	5
کد کنگره	‏BP‎‏ ‎‏141‎‏/‎‏5‎‏ ‎‏/‎‏الف‎‏8‎‏ح‎‏4‎‏ ‎‏1383
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf
	v; t; e;

↑ صدر حاج سيد‌ ‎جوادى و همكاران، ج1، ص466
↑ مقدمه مؤلف، ص27
↑ ر.ک: تركى عبدالحسين

منابع مقاله

مقدمه و متن کتاب.
صدر حاج سيد‌ ‎جوادى، احمد و همكاران، دايرةالمعارف تشيع، نشر شهيد سعيد محبى، چاپ سوم، 1375.
تركى عبدالحسين، ماهنامه موعود، 1387، شماره 85

[1] صدر حاج سيد‌ ‎جوادى و همكاران، ج1، ص466

[2] مقدمه مؤلف، ص27

[3] ر.ک: تركى عبدالحسين

[۱]

[۲]

[۳]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-<div class='wikiInfo'>
+{{جعبه اطلاعات کتاب
-[[پرونده:NUR00902J1.jpg|بندانگشتی|إثبات الهداة بالنصوص و المعجزات]]
+| تصویر =NUR00902J1.jpg
-{| class="wikitable aboutBookTable" style="text-align:Right"
+| عنوان =إثبات الهداة بالنصوص و المعجزات
-|+ |
+| عنوان‌های دیگر =
-|-
+| پدیدآوران =
-! نام کتاب!! data-type='bookName'|إثبات الهداة بالنصوص و المعجزات
+[[حر عاملی، محمد بن حسن]] (نویسنده)
-|-
-|نام های دیگر کتاب
-|data-type='otherBookNames'|
-|-
-|پدیدآورندگان
-|data-type='authors'|[[حر عاملی، محمد بن حسن]] (نويسنده)
-[[اعلمی، علاء الدین]] (مصحح)
+[[اعلمی، علاءالدین]] (مصحح)
-[[مرعشی، شهاب‌الدین]] (مقدمه‌نويس)
+[[مرعشی، سید شهاب‌الدین]] (مقدمه‌نویس)
-|-
+| زبان =عربی
-|زبان
+| کد کنگره =‏BP‎‏ ‎‏141‎‏/‎‏5‎‏ ‎‏/‎‏الف‎‏8‎‏ح‎‏4‎‏ ‎‏1383
-|data-type='language'|عربی
+| موضوع =
-|-
+ائمه اثناعشر - احادیث
-|کد کنگره
-|data-type='congeressCode' style='direction:ltr'|‏BP‎‏ ‎‏141‎‏/‎‏5‎‏ ‎‏/‎‏الف‎‏8‎‏ح‎‏4‎‏ ‎‏1383
-|-
-|موضوع
-|data-type='subject'|ائمه اثناعشر - احادیث
 احادیث شیعه - قرن 11ق.
@@ خط ۳۸: / خط ۲۷: @@
 نبوت خاصه - احادیث
-|-
+| ناشر =
-|ناشر
+مؤسسة الأعلمی للمطبوعات
-|data-type='publisher'|مؤسسة الأعلمي للمطبوعات
+| مکان نشر =بیروت - لبنان
-|-
+| سال نشر = 1425 ق یا 2004 م
-|مکان نشر
+| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE00902AUTOMATIONCODE
-|data-type='publishPlace'|بیروت - لبنان
+| چاپ =1
-|-
+| تعداد جلد =5
-|سال نشر
+| کتابخانۀ دیجیتال نور =00902
-|data-type='publishYear'| 1425 هـ.ق یا 2004 م
+| کتابخوان همراه نور =00902
-|-class='articleCode'
+| کد پدیدآور =
-|کد اتوماسیون
+| پس از =
-|data-type='automationCode'|AUTOMATIONCODE902AUTOMATIONCODE
+| پیش از =
-|}
+}}
-</div>
+'''إثبات الهداة بالنصوص و المعجزات'''، از آثار شيخ [[حر عاملى]]، کتابى است حديثى، به زبان عربى و درباره اثبات امامت امامان دوازده‌گانه شیعیان(ع) از راه روايت‌هاى صريح پيامبر اسلام(ص) درباره ايشان و نص هر امام بر امام بعدى و از راه گزارش معجزات انجام‌يافته بر دست هركدام از ايشان.
+وى درباره موضوع بحث خود بيش از بيست هزار حديث را با نزدیک به هفتاد هزار سند از یک‌صدوچهل‌ودو کتاب بلاواسطه از علماى امامى و بيست‌وچهار کتاب از علماى اهل تسنن را ذكر كرده است. او همچنين از پنجاه کتاب شيعى و دویست‌وبيست‌وسه کتاب سنى به واسطه کتاب‌هاى پيش‌گفته نقل قول كرده و افزون بر این از کتاب‌هاى ديگرى سخن آورده است كه بيرون از این شمار است. وى در سال 1096 از نگارش آن فراغت يافته است.<ref>صدر حاج سيد‌ ‎جوادى و همكاران، ج1، ص466</ref>
-'''إثبات الهداة بالنصوص و المعجزات'''، از آثار شيخ [[حر عاملى]]، کتابى است حديثى، به زبان عربى و درباره اثبات امامت امامان دوازده‌گانه شيعيان (ع) از راه روايت‌هاى صريح پيامبر اسلام(ص) درباره ايشان و نص هر امام بر امام بعدى و از راه گزارش معجزات انجام‌يافته بر دست هركدام از ايشان.
+[[حر عاملی، محمد بن حسن|شيخ حرّ عاملى]] در مقدمه کتاب آورده: «من در کتابى كه در این باب كافى باشد و آنچه را كه عقلا به گردآورى‌اش علاقه‌مند باشند، دست نيافتم. ديدم این مطالب در وادى پراكندگى پنهان مانده و اگر كسى بخواهد بر آنها آگاهى يابد، نيازمند صرف وقت زيادى است، لذا به این كار دست يازيدم...».
-وى درباره موضوع بحث خود بيش از بيست هزار حديث را با نزديك به هفتاد هزار سند از يك‌صدوچهل‌ودو کتاب بلاواسطه از علماى امامى و بيست‌وچهار کتاب از علماى اهل تسنن را ذكر كرده است. او همچنين از پنجاه کتاب شيعى و دويست‌وبيست‌وسه کتاب سنى به واسطه کتاب‌هاى پيش‌گفته نقل قول كرده و افزون بر اين از کتاب‌هاى ديگرى سخن آورده است كه بيرون از اين شمار است. وى در سال 1096 از نگارش آن فراغت يافته است <ref>صدر حاج سيد جوادى و همكاران، ج1، ص466</ref>.
+شيخ در ادامه مى‌نویسد: «اگرچه روى‌هم‌رفته کتاب‌هایى كه در این باب تأليف شده، شك و ترديد را از میان مى‌برد، اما چون هركدام از آنها به‌تنهایى بر بسيارى از اخبار دست نيافته‌اند، لذا اشخاصى كه بضاعت علمى اندكى دارند در اثبات تواتر اخبار درمانده، بسيارى از مردم میل به منازعه و مجادله پيدا كرده و ادّعا مى‌كنند اخبارى كه در باب نصوص، روايت شده به حدّ تواتر نيست، بلكه اخبار آحاد است. در این هنگام، تأليف این کتاب لازم شد تا شبهه و ترديد را برطرف نموده و در اثبات نصوص و معجزات امامان(ع) كافى و كامل باشد.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/1770/1/27 مقدمه مؤلف، ص27]</ref>
-[[حر عاملی، محمد بن حسن|شيخ حرّ عاملى]] در مقدمه کتاب آورده: «من در کتابى كه در اين باب كافى باشد و آنچه را كه عقلا به گردآورى‌اش علاقه‌مند باشند، دست نيافتم. ديدم اين مطالب در وادى پراكندگى پنهان مانده و اگر كسى بخواهد بر آنها آگاهى يابد، نيازمند صرف وقت زيادى است، لذا به اين كار دست يازيدم...».
+البته این بدان معنا نيست كه مرحوم شيخ حرّ عاملى تنها به نقل اخبار و احاديث، اكتفا كرده و از خود هيچ اظهار نظرى نكرده است. تورّقِ گُذراى این موسوعه، روشن مى‌سازد كه شيخ در ذيل بسيارى از احاديث به شرح و جرح و توضيح و تفسير آنها پرداخته و نكات مهمى را يادآور شده كه در فهم آن روايات، كارگشا و روشنگر است.
-شيخ در ادامه مى‌نويسد: «اگرچه روى‌هم‌رفته کتاب‌هايى كه در اين باب تأليف شده، شك و ترديد را از ميان مى‌برد، اما چون هركدام از آنها به‌تنهايى بر بسيارى از اخبار دست نيافته‌اند، لذا اشخاصى كه بضاعت علمى اندكى دارند در اثبات تواتر اخبار درمانده، بسيارى از مردم ميل به منازعه و مجادله پيدا كرده و ادّعا مى‌كنند اخبارى كه در باب نصوص، روايت شده به حدّ تواتر نيست، بلكه اخبار آحاد است. در اين هنگام، تأليف اين کتاب لازم شد تا شبهه و ترديد را برطرف نموده و در اثبات نصوص و معجزات امامان (ع) كافى و كامل باشد <ref>مقدمه مؤلف، ص27</ref>.
+کتاب در پنج جلد تدوین يافته و متشكل است از مقدمه [[مرعشی، سید شهاب‌الدین|مرحوم آيت‌الله مرعشى نجفى]]، مقدمه مؤلف و متن اصلى كه در سى‌وپنج باب تدوین شده است.
-البته اين بدان معنا نيست كه مرحوم شيخ حرّ عاملى تنها به نقل اخبار و احاديث، اكتفا كرده و از خود هيچ اظهار نظرى نكرده است. تورّقِ گُذراى اين موسوعه، روشن مى‌سازد كه شيخ در ذيل بسيارى از احاديث به شرح و جرح و توضيح و تفسير آنها پرداخته و نكات مهمى را يادآور شده كه در فهم آن روايات، كارگشا و روشنگر است.
+جلد اول کتاب درباره پيامبر اكرم(ص)، جلد دوم درباره روايات وارده در باب دوازده امام، جلد سوم درباره [[امام على(ع)]]، جلد چهارم درباره امام دوم تا امام دهم و جلد پنجم درباره امام يازدهم و دوازدهم است.
-کتاب در پنج جلد تدوين يافته و متشكل است از مقدمه [[مرعشی، شهاب‌الدین|مرحوم آيت‌الله مرعشى نجفى]]، مقدمه مؤلف و متن اصلى كه در سى‌وپنج باب تدوين شده است.
+مؤلّف در ابواب پایانى کتاب كه به امام زمان(عج) اختصاص دارد، نخست در اين‌باره بيش از هشتصد حديث از متون كهن شيعى مانند [[الغيبة (نعماني)|غيبت نعمانى]]، [[الغيبة (للطوسی)|غيبت طوسى]]، [[مشارق أنوار اليقين في أسرار أمیر المؤمنين علیه‌السلام|مشارق اليقين حافظ برسى]]، آثار [[ابن بابویه، ابوجعفر، محمد بن علی|شيخ صدوق]] و [[شيخ مفيد]] و [[ابن طاووس، علی بن موسی|سيّد بن طاووس]] و... آورده است؛ سپس پاره‌اى از نصوص و رواياتى را (بيش از دویست حديث) كه در کتاب‌هاى قابل اعتماد اهل سنت وجود دارد، ذكر كرده است؛ آنگاه زير عنوان «معجزات صاحب‌الزّمان المهدي(ع)»، 170 معجزه از كتب پيشينيان و معاصران نقل نموده است.
-جلد اول کتاب درباره پيامبر اكرم(ص)، جلد دوم درباره روايات وارده در باب دوازده امام، جلد سوم درباره [[امام على (ع)]]، جلد چهارم درباره امام دوم تا امام دهم و جلد پنجم درباره امام يازدهم و دوازدهم است.
-مؤلّف در ابواب پايانى کتاب كه به امام زمان (عج) اختصاص دارد، نخست در اين‌باره بيش از هشتصد حديث از متون كهن شيعى مانند [[الغيبة (نعماني)|غيبت نعمانى]]، [[الغيبة (للطوسی)|غيبت طوسى]]، [[مشارق أنوار اليقين في أسرار أمير المؤمنين (علیه السلام)|مشارق اليقين حافظ برسى]]، آثار [[ابن بابویه، محمد بن علی|شيخ صدوق]] و [[شيخ مفيد]] و [[ابن طاووس، علی بن موسی|سيّد بن طاووس]] و... آورده است؛ سپس پاره‌اى از نصوص و رواياتى را (بيش از دويست حديث) كه در کتاب‌هاى قابل اعتماد اهل سنت وجود دارد، ذكر كرده است؛ آنگاه زير عنوان «معجزات صاحب‌الزّمان المهدي(ع)»، 170 معجزه از كتب پيشينيان و معاصران نقل نموده است.
 بعد از آن، در باب «صفات و نشانه‌هاى امام و علامت خروج حضرت»، بيش از 120 حديث از منابع فريقَين آورده است.
-آخرين باب کتاب، ردّ بر گزافه‌گويان و غاليان است. مؤلف خوف آن را دارد كه خوانندگان با خواندن و مطالعه مقامات معنوى امامان معصوم(ع)، در وادى غلّو گرفتار آيند و دچار افراط و تفريط شوند؛ به همين خاطر، به آنان هشدار مى‌دهد كه مبادا معصومين (ع) را در مقام خدايى نشانند و براى آن ذوات مقدّس شأن الوهيّت قائل شوند. معصومين، بندگان برگزيده حق و «حجّت الله» و «ولىّ الله» هستند و بزرگ‌ترين عزت و افتخارشان در دنيا و آخرت اين است كه عبدو بنده خدا باشند و بس؛ إلهي كفى بي عزّاً أن أكون لك عبداً؛ خدايا مرا اين افتخار بس كه بنده تو باشم <ref>ر.ك: تركى عبدالحسين</ref>.
+آخرين باب کتاب، ردّ بر گزافویان و غاليان است. مؤلف خوف آن را دارد كه خوانندگان با خواندن و مطالعه مقامات معنوى امامان معصوم(ع)، در وادى غلّو گرفتار آيند و دچار افراط و تفريط شوند؛ به همین خاطر، به آنان هشدار مى‌دهد كه مبادا معصومین(ع) را در مقام خدايى نشانند و برای آن ذوات مقدّس شأن الوهيّت قائل شوند. معصومین، بندگان برگزيده حق و «حجّت الله» و «ولىّ الله» هستند و بزرگ‌ترين عزت و افتخارشان در دنيا و آخرت این است كه عبدو بنده خدا باشند و بس؛ إلهي كفى بي عزّاً أن أكون لك عبداً؛ خدايا مرا این افتخار بس كه بنده تو باشم.<ref>[http://old.mouood.org/content/view/6585/3 ر.ک: تركى عبدالحسين]</ref>
 =پانویس =
@@ خط ۷۸: / خط ۶۴: @@
-== منابع مقاله ==
+==منابع مقاله==
-. مقدمه و متن کتاب.
-. صدر حاج سيد جوادى، احمد و همكاران، دايرةالمعارف تشيع، نشر شهيد سعيد محبى، چاپ سوم، 1375.
+#مقدمه و متن کتاب.
+#صدر حاج سيد‌ ‎جوادى، احمد و همكاران، دايرةالمعارف تشيع، نشر شهيد سعيد محبى، چاپ سوم، 1375.
+#[http://old.mouood.org/content/view/6585/3 تركى عبدالحسين، ماهنامه موعود، 1387، شماره 85]
-. تركى عبدالحسين، ماهنامه موعود، 1387، شماره 85، به آدرس اينترنتى: http://old.mouood.org/content/view/6585/3/.
-== پیوندها ==
-[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/1770 مطالعه کتاب إثبات الهداة بالنصوص و المعجزات در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور]
 [[رده:کتاب‌شناسی]]
 [[رده:اسلام، عرفان، غیره]]
 [[رده:حدیث]]
-[[رده:متون احادیث]]
+[[رده: متون احادیث]]