نقش حیوانات در داستان‌های مثنوی معنوی

نقش حیوانات در داستان‌های مثنوی معنوی
پدیدآوران	خیریه، بهروز (نویسنده)
ناشر	فرهنگ انتشارات مکتوب
مکان نشر	تهران
سال نشر	1384
چاپ	اول
کد کنگره	‏

نقش حیوانات در داستان‌های مثنوی معنوی تألیف بهروز خیریه؛ این کتاب، نقش‌های تمثیلی و سمبلیک حیوانات در مثنوی را مورد بررسی قرار می‌دهد که مولانا از آن‌ها در داستان‌های مختلف و در نقش شخصیت‌های نسبتاً متفاوت، برای بیان مفاهیم ژرف و عمیق عرفانی استفاده می‌کند. نگارنده، در مقدمه یادآور شده که حیوانات در هر داستانی سمبل یکی از مظاهر مادّی یا معنوی می‌باشد. ولی چون یک حیوان در داستان‌های مختلف تمثیلی است برای یک شخصیت خاص(و متفاوت با جای دیگر)، لذا اغلب کسانی که با مثنوی سر و کار دارند و دانش‌پژوهانی که می‌خواهند جرعه‌ای از دریای مثنوی بنوشند، اگر با این موضوع آشنا نباشند قطعاً در درک پیام قصه‌ها دچار مشکل خواهند بود. به همین دلیل در این کتاب سعی نموده است، با بررسی جایگاه حیوانات در داستان‌های مختلف، خواننده را با مفاهیم و مقاصد مورد نظر مولانا آشنا نماید. روش وی به این ترتیب است که نام‌های حیواناتی که در مثنوی به کار رفته، استخراج و به ترتیب حروف الفبا، عنوان و سر فصل قرار داده و سپس در ذیل این عنوان‌ها، حیوان مذکور و نقش‌های آن را به اجمال بیان می‌کند و درادامه، همین مطلب را با ذکر ابیات مناسب موضوع به تفصیل شرح و توضیح می‌دهد.

حیواناتی که نقش آن‌ها در این کتاب بررسی شده، عبارت است از: آهو، اژدها، اسب،استر، باز، بط، بلبل، پلنگد، پیل، جغد، چغز، خر و بهیمه، خرس، خرگوش, روباه، زاغ، زنبور، سگ، سیمرغ، شتر، شغال، شیر، صدف، طاووس، طوطی، عقاب. فاخته، قوج، کرم، گاو و گوساله، گربه، گرگد، لک لکد، مار، ماهی، مرغ، مگس، مور، موش، نهنگ، هدهد، در پایان لغات و اصطلاحات متن کتاب معنی شده و منابع و مآخذ نیز فهرست گردیده است.

منابع مقاله

عالمی، محمدعَلَم، کتاب‌شناسی توصیفی مولانا (شامل جدیدترین تحقیقات و قدیمی‌ترین کتاب‌های مولوی پژوهی)، قم، انتشارات دانشگاه قم، 1392ش.