مولی در اندیشه مولانا

مولوی در اندیشه مولانا
پدیدآوران	سرگلزائی، علی‌اکبر (نویسنده)
ناشر	مؤسسه فرهنگی مهرتابان تهران
مکان نشر	تهران
سال نشر	1389
چاپ	اول
کد کنگره	‏

مولوی در اندیشه مولانا تألیف علی‌اکبر سرگلزائی؛ این کتاب، در سه فصل، پس از تحلیل و بررسی چند داستان مثنوی که در آن‌ها آرایه‌های تصویرگری، شخصیت بخشی و تشبیه به کار رفته است، حکایت‌ها، تمثیل‌ها و مدایحی که مولانا در مثنوی و دیوان کبیر دربارۀ مولا علی(ع) بیان داشته به تفصیل مورد شرح و تفسیر قرار داده است.

‏عناوین فصل‌ها عبارت است از: مقدمه اثر؛ آفرینش‌های هنری مولانا در داستان سرایی؛ و مدایح امام علی(ع). در فصل اول، با عنوان مقدمه، ابتدا اوضاع اجتماعی و دینی فلات ایران در عصر مولانا و سپس به تعبیر نگارنده مهم‌ترین دیدگاه‌های مولوی در مثنوی و ویژگی‌های خود مولانا و خصوصیات داستان پردازی او تشریح گردیده و در فرجام چندتن از شاعران هجوگو و زشت‌نگار نیز معرفی شده‌اند.

در فصل دوم، آفرینش هنرهای داستانی مولانا در سه قسمت: تصویرگری، شخصیت بخشی و تشبیهات بیان شده است. در قسمت اول، بیست داستان از جمله تصویرگری بقّال و طوطی، تصویرگری مگسی که خود را عنقا می‌پنداشت؛ تصویرگری پیری چنگی ذکرگردیده است.

در قسمت دوم، نمونه‌هایی از هنر شخصیت بخشی مولانا، یعنی مواردی که مولانا به امور مجرد مانند روح، عقل، و روان و امور مادی، مثل آب، خاک و به حیوانات شخصیت انسانی بخشیده بیان شده است.

در قسمت سوم، چند مورد از تشبیهات مولانا مانند تشبیه خودش به نی، تشبیه دانش اهل حس به پوزبند و تشبیه اندیشه به دریا و مانند اینها ذکر و توضیح داده شده است. در همه این قسمت‌ها مؤلف کوشیده است که هدف و مقصود مولانا از تصویرگری، شخصیت بخشی و تشبیه را به خوبی تحلیل و تبیین نماید.

فصل سوم که دو سوم کتاب را به خود اختصاص داده، مدایح مولانا از حضرت علی(ع) را از دو کتاب دیوان کبیر و مثنوی گردآوری کرده و به طور مبسوط مورد بررسی قرار داده است.

در پایان کتاب فهرست منابع و مآخذ درج است.

منابع مقاله

عالمی، محمدعَلَم، کتاب‌شناسی توصیفی مولانا (شامل جدیدترین تحقیقات و قدیمی‌ترین کتاب‌های مولوی پژوهی)، قم، انتشارات دانشگاه قم، 1392ش.