سفری بر آسمان کن

سفری بر آسمان کُن
پدیدآوران	شهبازی، ایرج (نویسنده) شعبانی، محسن (نویسنده)
ناشر	انتشارات دوستان با همکاری مؤسسه فرهنگی سروش مولانا
مکان نشر	تهران
سال نشر	1391
چاپ	اول
کد کنگره	‏

سفری بر آسمان کُن تألیف ایرج شهبازی و محسن شعبازی، این کتاب، در شش بخش، مجموعة کامل نیایش‌های مولانا در مثنوی معنوی است که به صورت دو زبانه (فارسی و انگلیسی) و برای خوانندگان با دانش متعارف دینی و ادبی گردآوری و لغات و اصطلاحات دشوار آن به صورت ساده، معنی شده است. عنوان کتاب را از این غزل مولانا گرفته است که می‌گوید:

تو مسافری روان کن سفری برآسمان کن

تو بجنب پاره پاره که خدا دهد رهایی

بخش نخست، به پیش گفتاری دربارۀ نیایش اختصاص یافته است که در آن به اختصار در مورد ضرورت نیایش در زندگی انسان، سخنان مولوی در مورد نیایش، معرفی برخی خواسته‌های مولوی در نیایش‌های خود و معرفی این کتاب سخن گفته است.

نگارنده دربارۀ جامعیت این تحقیق می گوید: در این کتاب مجموعه نیایش‌های مولوی از طریق استقصای تام گردآوری شده است؛ یعنی با اطمینان نسبی می‌توان گفت که همۀ دعاهای مولوی در مثنوی را می‌توان در این مجموعه یافت.

در بخش دوم، متن شعری نیایش‌های مولوی در طرف راست صفحه و ترجمۀ انگلیسی آن‌ها در سمت چپ صفحه، پیش روی خواننده قرار می‌گیرد. ترجمۀ انگلیسی شعرها برگرفته از ترجمۀ نیکلسون است که به نظر نگارنده، همچنان دقیق‌ترین و بهترین ترجمۀ انگلیسی مثنوی است.

نیایش‌ها در شصت قسمت با شماره تنظیم شده و پیش از هر یک از آن‌هاء بخشی بسیار کوتاه به عنوان مقدمه قرار دارد که در آن به اختصار تمام محل آن نیایش در بافت مثنوی معرفی می‌شود، تا خواننده بتواند با سیاق سخن آشنایی پیدا کند و در ضمن خطوط اصلی آن نیایش را پی بگیرد.

بخش سوم، به بازنویسی شعرها به نثر روان امروزی و با چینش بسیار عالی پرداخته است. هدف این بخش آن است تا کسانی که با شعر، آشنایی زیادی ندارند از طریق نثر آسان آن به مطلوب خود دست یابند.

بخش چهارم، به تعلیقاتی کوتاه در مورد برخی از ابیات نیایش‌ها اختصاص دارد. در این بخش با استفاده از شروح مثلوی به اختصار در مورد آیات قرآنی، احادیث، نکات تاریخی و عرفانی بحث شده است.

در بخش پنجم، فرهنگ واژه‌ها و تعبیرات نیایش‌ها قرار دارد. واژه‌ها و عبارات این بخش به ترتیب الفبایی است؛ تا خواننده در هر بخش از متن نیایش‌ها با مراجعه به فرهنگ لغات به آسانی معنای واژه یا عبارت مورد نظر خود را پیدا کند. در شرح و معنی لغات از شرح مثنوی شریف فروزانفر و شهیدی و فرهنگ معین استفاده نموده است.

سرانجام در بخش ششم کتاب، نمایه‌ای موضوعی قرار دارد. در این نمایه بن‌مایه‌ها و موضوع‌های نیایش‌ها به دقت و با تفصیل تمام تفکیک شده و در پایان، چهارده اثر به عنوان منابع تحقیق فهرست شده است.

منابع مقاله

عالمی، محمدعَلَم، کتاب‌شناسی توصیفی مولانا (شامل جدیدترین تحقیقات و قدیمی‌ترین کتاب‌های مولوی پژوهی)، قم، انتشارات دانشگاه قم، 1392ش.