روایت‌شناسی داستانهای مثنوی: تفاوت میان نسخه‌ها
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) (صفحه‌ای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات کتاب | تصویر =NUR.....J1.jpg | عنوان =روایت‌شناسی داستانهای مثنوی | عنوان‌های دیگر = |پدیدآورندگان | پدیدآوران = بامشکی، سمیرا (نویسنده) |زبان | زبان = | کد کنگره = | موضوع = |ناشر | ناشر =انتشارات هرمس | مکان نشر =تهران | سال نشر =1391 | کد ا...» ایجاد کرد) |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۵: | خط ۲۵: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''روایت‌شناسی داستانهای مثنوی''' تألیف سمیرا | '''روایت‌شناسی داستانهای مثنوی''' تألیف [[بامشکی، سمیرا|سمیرا بامشکی]]؛ این کتاب که از سوی هیئت داوران «جایزۀ استاد [[مجتبایی، فتح‌الله|فتح‌اللّه مجتبایی]]...» بهترین پایان‌نامه سال 1389 در رشته زبان و ادبیات فارسی اعلام شده، با هدف کشف و شناسایی ساز و کارهای روایی [[مثنوی معنوی|مثنوی]] نگارش یافته است. نگارنده برای رسیدن به این هدف، این موضوع‌ها را مورد بررسی و تحلیل قرار داده است: ارتباط زمانی میان روایت و داستان، سطوح روایی در [[مثنوی معنوی|مثنوی]] و ارتباط میان آن‌ها، نقش داستانهای درونه‌ای، عوامل تداعی داستان‌ها، نقش راوی و روایت شنو، انواع کانون سازی، عامل زمان، و طرح یا پیرنگ‌بندی داستان‌ها. | ||
وی برای تحلیل این موارد از روش روایت‌شناسی معاصر استفاده کرده است که بیشتر شامل نظریه نسل دوم روایت شناسان - مانند ژنت و مفسران او از قبیل | وی برای تحلیل این موارد از روش روایت‌شناسی معاصر استفاده کرده است که بیشتر شامل نظریه نسل دوم روایت شناسان - مانند ژنت و مفسران او از قبیل چتمن، ریمون کنان، پرینس و فلودرنیک- می‌شود. | ||
شیوۀ کار در این تحقیق، بنا بر آنچه در مقدمه کتاب آمده، از این قرار است: اولا تمام | شیوۀ کار در این تحقیق، بنا بر آنچه در مقدمه کتاب آمده، از این قرار است: | ||
مثنوی تحلیل شده است؛ یعنی علاوه بر داستانهای با عنوان، قسم دیگری از داستان‌هایی که | |||
عنوان ندارد، و به سه نوع مَثَل، روایت آینده‌نگر و روایت تلویحی تقسیم می‌شود، نیز بررسی | اولا تمام [[مثنوی معنوی|مثنوی]] تحلیل شده است؛ یعنی علاوه بر داستانهای با عنوان، قسم دیگری از داستان‌هایی که | ||
شده است. ثانیا بیشتر موضوعات مربوط به حوزۀ؛ روایت‌شناسی در این کتاب مورد نظر بوده است و علاوه بر بررسی موارد مربوط به روایت، مانند ارتباط زمانی میان روایت و داستان، سطوح روایی، شیوۀ روایت در | عنوان ندارد، و به سه نوع مَثَل، روایت آینده‌نگر و روایت تلویحی تقسیم می‌شود، نیز بررسی شده است. | ||
مَثَل‌ها مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است. | |||
ثانیا بیشتر موضوعات مربوط به حوزۀ؛ روایت‌شناسی در این کتاب مورد نظر بوده است و علاوه بر بررسی موارد مربوط به روایت، مانند ارتباط زمانی میان روایت و داستان، سطوح روایی، شیوۀ روایت در [[مثنوی معنوی|مثنوی]]، راوی، روایت‌شنو، کانون‌سازی و زمان؛ طرح در داستانهای [[مثنوی معنوی|مثنوی]] نیز مورد بررسی قرار گرفته است، به طوری که طرح داستانهای [[مثنوی معنوی|مثنوی]] و قواعد حاکم بر آن از آغاز تا پایان یک داستان مورد نظر بوده است که شامل این موارد می‌شود: عنوان داستان و کارکردهای آن، شیوه‌های آغاز داستان در [[مثنوی معنوی|مثنوی]]، شیوه‌های بازگشت به ادامۀ داستان در [[مثنوی معنوی|مثنوی]]، فرجام روایت و انواع پایان‌بندی در داستانهای [[مثنوی معنوی|مثنوی]]، تحلیل داستان‌هایی که طرح اپیزودی دارد و سرانجام انواع داستان‌هایی که از میانه آغاز می‌شود. دراین پژوهش ۱۵۱ داستان اصلی و۱۹۷ داستان درونه‌ای یعنی حدود ۳۴۸ داستان، بدون احتساب مَثَل‌ها مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است. | |||
این کتاب شامل پنج بخش(در هفت فصل)است: | این کتاب شامل پنج بخش(در هفت فصل)است: | ||
| خط ۳۹: | خط ۴۰: | ||
بخش اول کلیاتی دربارۀ روایت‌شناسی و سنّت داستان‌پردازی در ادبیات تعلیمی است. | بخش اول کلیاتی دربارۀ روایت‌شناسی و سنّت داستان‌پردازی در ادبیات تعلیمی است. | ||
بخش دوم به پنج فصل تقسیم می‌شود. پرسش اصلی فصل اول این بخش این است که چه مدت پس از وقوع رویدادها عمل روایت رخ می‌دهد. فصل دوم به این پرسش مهم می‌پردازد که نقش داستانهای درونه‌ای مثنوی چیست. فصل سوم به بررسی موضوع مهم تداعی در مثنوی می‌پردازد. فصل چهارم به مقولۀ شناخت راوی به عنوان منبع انتقال پیام و یکی از چهار مؤلفۀ اصلی روایت می پردازد. | بخش دوم به پنج فصل تقسیم می‌شود. پرسش اصلی فصل اول این بخش این است که چه مدت پس از وقوع رویدادها عمل روایت رخ می‌دهد. فصل دوم به این پرسش مهم می‌پردازد که نقش داستانهای درونه‌ای [[مثنوی معنوی|مثنوی]] چیست. فصل سوم به بررسی موضوع مهم تداعی در [[مثنوی معنوی|مثنوی]] می‌پردازد. فصل چهارم به مقولۀ شناخت راوی به عنوان منبع انتقال پیام و یکی از چهار مؤلفۀ اصلی روایت می پردازد. | ||
بخش سوم به بررسی مقولۀ کانون سازی در مثنوی اختصاص یافته است. | بخش سوم به بررسی مقولۀ کانون سازی در [[مثنوی معنوی|مثنوی]] اختصاص یافته است. | ||
بخش چهارم به بررسی مقولۀ زمان در مثنوی می‌پردازد. | بخش چهارم به بررسی مقولۀ زمان در [[مثنوی معنوی|مثنوی]] می‌پردازد. | ||
بخش پنجم شامل دو فصل می‌شود. فصل اول به بررسی و مقایسۀ داستان پردازی دو تن از | بخش پنجم شامل دو فصل می‌شود. فصل اول به بررسی و مقایسۀ داستان پردازی دو تن از چهره‌های برجسته داستان‌گویی در این سنّت، یعنی [[مولوی، جلال‌الدین محمد|مولوی]] و [[عطار، محمد بن ابراهیم|عطار]] می‌پردازد و فصل دوم به بررسی مسأله طرح(پیرنگ) در [[مثنوی معنوی|مثنوی]] اختصاص یافته است. | ||
چهره‌های برجسته داستان‌گویی در این سنّت، یعنی مولوی و عطار می‌پردازد و فصل دوم به | |||
بررسی مسأله طرح(پیرنگ) در مثنوی اختصاص یافته است. | |||
در پایان کتاب بیش از صد منبع فارسی و انگلیسی به عنوان منابع و مآخذ فهرست شده است.<ref> ر.ک: عالمی، محمدعلم، ص210-220</ref> | در پایان کتاب بیش از صد منبع فارسی و انگلیسی به عنوان منابع و مآخذ فهرست شده است.<ref> ر.ک: عالمی، محمدعلم، ص210-220</ref> | ||
نسخهٔ ۲۴ اکتبر ۲۰۲۳، ساعت ۲۱:۴۷
| روایت‌شناسی داستانهای مثنوی | |
|---|---|
| پرونده:NUR.....J1.jpg | |
| پدیدآوران | بامشکی، سمیرا (نویسنده) |
| ناشر | انتشارات هرمس |
| مکان نشر | تهران |
| سال نشر | 1391 |
| چاپ | اول |
| کد کنگره | |
روایت‌شناسی داستانهای مثنوی تألیف سمیرا بامشکی؛ این کتاب که از سوی هیئت داوران «جایزۀ استاد فتح‌اللّه مجتبایی...» بهترین پایان‌نامه سال 1389 در رشته زبان و ادبیات فارسی اعلام شده، با هدف کشف و شناسایی ساز و کارهای روایی مثنوی نگارش یافته است. نگارنده برای رسیدن به این هدف، این موضوع‌ها را مورد بررسی و تحلیل قرار داده است: ارتباط زمانی میان روایت و داستان، سطوح روایی در مثنوی و ارتباط میان آن‌ها، نقش داستانهای درونه‌ای، عوامل تداعی داستان‌ها، نقش راوی و روایت شنو، انواع کانون سازی، عامل زمان، و طرح یا پیرنگ‌بندی داستان‌ها.
وی برای تحلیل این موارد از روش روایت‌شناسی معاصر استفاده کرده است که بیشتر شامل نظریه نسل دوم روایت شناسان - مانند ژنت و مفسران او از قبیل چتمن، ریمون کنان، پرینس و فلودرنیک- می‌شود.
شیوۀ کار در این تحقیق، بنا بر آنچه در مقدمه کتاب آمده، از این قرار است:
اولا تمام مثنوی تحلیل شده است؛ یعنی علاوه بر داستانهای با عنوان، قسم دیگری از داستان‌هایی که عنوان ندارد، و به سه نوع مَثَل، روایت آینده‌نگر و روایت تلویحی تقسیم می‌شود، نیز بررسی شده است.
ثانیا بیشتر موضوعات مربوط به حوزۀ؛ روایت‌شناسی در این کتاب مورد نظر بوده است و علاوه بر بررسی موارد مربوط به روایت، مانند ارتباط زمانی میان روایت و داستان، سطوح روایی، شیوۀ روایت در مثنوی، راوی، روایت‌شنو، کانون‌سازی و زمان؛ طرح در داستانهای مثنوی نیز مورد بررسی قرار گرفته است، به طوری که طرح داستانهای مثنوی و قواعد حاکم بر آن از آغاز تا پایان یک داستان مورد نظر بوده است که شامل این موارد می‌شود: عنوان داستان و کارکردهای آن، شیوه‌های آغاز داستان در مثنوی، شیوه‌های بازگشت به ادامۀ داستان در مثنوی، فرجام روایت و انواع پایان‌بندی در داستانهای مثنوی، تحلیل داستان‌هایی که طرح اپیزودی دارد و سرانجام انواع داستان‌هایی که از میانه آغاز می‌شود. دراین پژوهش ۱۵۱ داستان اصلی و۱۹۷ داستان درونه‌ای یعنی حدود ۳۴۸ داستان، بدون احتساب مَثَل‌ها مورد تحلیل و بررسی قرار گرفته است.
این کتاب شامل پنج بخش(در هفت فصل)است:
بخش اول کلیاتی دربارۀ روایت‌شناسی و سنّت داستان‌پردازی در ادبیات تعلیمی است.
بخش دوم به پنج فصل تقسیم می‌شود. پرسش اصلی فصل اول این بخش این است که چه مدت پس از وقوع رویدادها عمل روایت رخ می‌دهد. فصل دوم به این پرسش مهم می‌پردازد که نقش داستانهای درونه‌ای مثنوی چیست. فصل سوم به بررسی موضوع مهم تداعی در مثنوی می‌پردازد. فصل چهارم به مقولۀ شناخت راوی به عنوان منبع انتقال پیام و یکی از چهار مؤلفۀ اصلی روایت می پردازد.
بخش سوم به بررسی مقولۀ کانون سازی در مثنوی اختصاص یافته است.
بخش چهارم به بررسی مقولۀ زمان در مثنوی می‌پردازد.
بخش پنجم شامل دو فصل می‌شود. فصل اول به بررسی و مقایسۀ داستان پردازی دو تن از چهره‌های برجسته داستان‌گویی در این سنّت، یعنی مولوی و عطار می‌پردازد و فصل دوم به بررسی مسأله طرح(پیرنگ) در مثنوی اختصاص یافته است.
در پایان کتاب بیش از صد منبع فارسی و انگلیسی به عنوان منابع و مآخذ فهرست شده است.[۱]
پانويس
- ↑ ر.ک: عالمی، محمدعلم، ص210-220
منابع مقاله
عالمی، محمدعَلَم، کتاب‌شناسی توصیفی مولانا (شامل جدیدترین تحقیقات و قدیمی‌ترین کتاب‌های مولوی پژوهی)، قم، انتشارات دانشگاه قم، 1392ش.