نزهة الجلساء في أشعار النساء: تفاوت میان نسخه‌ها

'''نزهة الجلساء في أشعار النساء''' اثر جلال‌الدین سیوطی (متوفی 911ق)، رساله‌ای است در ترجمه و شرح ‌حال شاعران زن و اشاره به برخی از اشعار ایشان.

سیوطی در این کتاب، به ترجمه و شرح حال چهل تن از بانوان شاعر عرب‌زبان پرداخته و نمونه‌های خوب و جاودانه‌ای از اشعارشان را با ذکر مجموعه‌ای از داستان‌های آنان، به‌همراه حکایاتی از کنیزان، گرد آورده است. گویا سیوطی می‌خواسته در این کتاب، آنچه از عظمت شاعرانه زنان، باقی مانده را جمع‌آوری کند که روزگار آن را جاودانه کرده و گذر ایام و سالیان متمادی، نتوانسته است آن را محو نماید<ref>ر.ک: مقدمه، ص6</ref>.

اقدام سیوطی در این کتاب، پاسخی به ادعای آن دسته افرادی است که می‌گویند: «اشعار خوب و قابل تأمل توسط زنان، به‌ندرت از یک صفحه تجاوز خواهد کرد» و در واقع سیوطی در این اثر، با گردآوری صفحات متعددی از اشعار زیبا و تحسین‌برانگیز بانوان، این ادعا را رد کرده است<ref>ر.ک: همان</ref>.

سیوطی در این اثر گران‌بها، به‌واسطه حسن انتخاب و دقت فراوان، به گردآوری و تدوین بهترین اشعار از شاعران زن بغداد و مغرب (مراکش) پرداخته و نمونه‌هایی از اشعار منتخب و برگزیده از آثار و منابع معتبری همچون «تاریخ بغداد» ابن نجار و «كتاب المغرب في حلی المغرب» و نیز اشعاری از «الشواعر اللاتي يستشهد بشعرهن في العربية» فخرالدین مظهر بن طراح، بدان افزوده است<ref>ر.ک: همان، ص7</ref>.

نکته قابل توجه آنکه آثار زیادی به سیوطی نسبت داده شده است که بسیاری از آنها، واقعا نوشته او نیست. اما کتاب حاضر، از جمله آثاری است که صحت انتساب آن به وی، تأیید شده و در مقدمه نیز، شواهدی بر این امر، اقامه گردیده است؛ از جمله آنکه سیوطی در کتاب دیگر خود، تحت عنوان «فهرست النوادر»، از این کتاب نام برده و آن را جزو آثار خود، برشمرده است<ref>ر.ک: همان، ص8</ref>.

از جمله ویژگی‌های مهم کتاب که باعث اهمیت و ارزش آن شده، این است که سیوطی در آن، اغراض و مقاصد شعری گوناگونی را گردآوری کرده است، به‌گونه‌ای که وقتی خواننده در صفحات آن به گشت‌وگذار پرداخته و آن را ورق می‌‌زند، با وجود کم بودن حجم آن، عشق و دردش، ناله و دل‌شکستگی‌اش، طنز و نیشش و توصیف و ترسیم شادی را در کنار غرور و شکوه و عذرخواهی، به‌خوبی درخواهد یافت<ref>ر.ک: همان، ص10</ref>.