أدب الفتيا

أدب الفتيا
پدیدآوران	سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌‌بکر (نويسنده) سرحان، محیی هلال (محقق)
ناشر	الجمهوریة العراقیة. دیوان الوقف السنی. مرکز البحوث و الدراسات الإسلامیة
مکان نشر	عراق - بغداد
سال نشر	1425ق - 2004م
چاپ	1
شابک	‎-
موضوع	فتوا
زبان	عربی
تعداد جلد	1
کد کنگره	‎‏/‎‏س‎‏9‎‏الف‎‏4 167/8 BP
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

أدب الفتيا، اثر جلال‌الدین سیوطی (متوفی 911ق)، کتابی است در بیان شرایط، آداب افتا و اهمیت توجه به آن، که با تحقیق محیی هلال سرحان، منتشر شده است.

اثر حاضر، رساله‌ای است که از لحاظ حجم، کوچک و مختصر است، اما مطالب و معانی مهم و ارزشمندی را در خود جای داده است. سیوطی در این رساله، مجموعه‌ای از احادیث، اخبار، آثار و اقوال برخی از اعلام و فقها را گردآوری نموده و آنها را در دوازده باب، مرتب کرده و در آن، مطالبی را که درباره فتوا و بیان منزلت و اهمیت و جایگاه آن وارد شده، بیان نموده و وضعیت و عظمت آن و آنچه در هنگام پرداختن به آن لازم است و نیز شرایط و آداب مفتی و... را شرح داده است.

ویژگی مهم کتاب، آن است که سیوطی در آن، با دقت، به توضیح شرایط و آداب مفتی پرداخته و اینکه در صورت افتا و در هنگام شروع به آن و صدور حکم، باید چه چیزی را رعایت نموده و در مورد حقیقت فتوا از نظر انطباق آن با احکام شرعی و آداب استفتاءکننده و عدم تمسک به فتوا در صورت عدم آرامش و اطمینان قلبی، به‌خوبی توضیح داده است.

رساله حاضر، در موضوع خود پیرامون روشن ساختن راه و مسیر کسانی که رسالت شریف افتا را برعهده دارند، دارای اهمیت و ارزش خاص و ویژه‌ای بوده و آنها را در تعیین حدود و دستیابی به راهکار مناسب، با اتکا به سنت‌ها و گردآوری آنچه در عمق کتب، آثار و زندگی‌نامه‌های گذشتگان و معاصرین موجود است، یاری می‌رساند.

سیوطی در نگارش این رساله، از آثار و منابع معتبر متعدد و فراوانی استفاده کرده که این امر، یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های کتاب می‌باشد. از جمله این منابع، می‌توان آثار مهمی همچون: «مسند» دارمی، «السنن الكبری» و «المدخل» بیهقی، «المعجم الكبير» طبرانی، «طبقات» ابن سعد، «مستدرک» حاکم نیشابوری، «صحیح» بخاری، «صحیح» مسلم، «سنن» سعید بن منصور، «الزهد» ابن مبارک، «مسند» امام احمد، «سنن» ابوداود، «سنن» ترمذی، «سنن» ابن ماجه و «تاریخ» ابن عساکر را نام برد.

منابع مقاله

مقدمه محقق.