ارغنون مولوی

ارعنون مولوی
پدیدآوران	مولوی، جلال‌الدین محمد (نویسنده) لاهوتی، حسن (نویسنده)
ناشر	نشر نارمک
مکان نشر	تهران
سال نشر	1390
چاپ	اول
موضوع	مولوی، جلال‌الدین‌ محمد بن‌ محمد، ۶۰۴-۶۷۲ق‌. مثنوی - نقد و تفسیر,شعر فا‌رسی‌ - قرن‌ ۷ق‌. - تا‌ریخ‌ و نقد
زبان	فارسی
کد کنگره	‏ PIR 5301/ل۲الف۴ ۱۳۹۰

ارعنون مولوی تألیف حسن لاهوتی، این کتاب پژوهشی است دربارۀ احوال و زندگانی مولانا و سیر عرفانی او از خامی تا پختگی و همچنین گزیده‌ها و شرح و بررسی برخی داستان‌های مثنوی است این احوال از «نی» مولانا شروع می‌شود و تا مرحله عشق پیش می‌رود. در هر منزل بر گوشه‌ای از جهان مولانا پرتوی می‌افکند تا هرچه بیشتر به دنیای درونی و راز آلود او راه یابد. نگارنده از نویسندگان چیره‌دست و شناخته شده است و ترجمه دو کتاب گران‌سنگ شکوه شمس اثر آنه‌ ماری شیمل و مولانا دیروز تا امروز شرق تا غرب نوشته فرانکلین دین لویس را در کارنامه مولوی پژوهی خود دارد و آرزو می‌کند که کتاب حاضر با سلیقه خوانندگانی موافق افتد که دوست دارند سخنان عارفانه مولانا را در قالب جملاتی آسان فهم بخوانند و از سخت‌گیری‌های سرگیجه‌آور لفظی و لغوی اصطلاح پروران در امان بمانند.

این اثر، در یک مقدمه و هشت بخش به ترتیب ذیل تدوین شده است:

بلخ کجا و قونیه کجا، عنوان بخش نخست است که از روزگار کودکی و خامی تا پیری و پختگی مولانا سخن می‌گوید و چهار تن از کسانی که در شکل‌گیری شخصیت علمی و معنوی او نقش بارز داشته‌اند(بهاءالدین، برهان‌الدین، شمس‌الدین و حسام‌الدین) از زبان آثارشان و به کمک سخنان خود مولانا معرفی می‌کند.

در بخش دوم، با عنوان جلال عارف به تعریف کلمه عارف می‌پردازد و با اشاره به داستان اصحاب کهف و چند حکایت دیگر، مفهوم عارف را از نظر عُرفا و مولانا بررسی کرده و با استفاده از آثار مولانا و دیگر منابع ویژگی‌های عارف کامل و عاشق کامل راه شرح می‌دهد.

بخش سوم با موضوع نی مولانا، از نحوۀ سروده شدن هجده بیت آغازین مثنوی که به نی‌نامه مشهور است، سخن می‌گوید و نقش برجستۀ حسام‌الدین چلبی را در پیدایش مثنوی بررسی بخش‌های از نی‌نامه را نیز شرح و تفسیر می‌کند.

در بخش چهارم، داستان پادشاه و کنیزک از آغاز تا فرجام مورد شرح و تحلیل قرار می‌گیرد.

در بخش پنجم، داستان‌هایی که برخی از بازیگران آن‌ها ابلهان و احمقان هستند و یا کارهای ابلهانه می‌کنند، مانند دزد و مارگیر، گریختن عیسی بر فراز کوه از دست احمق، و... تفسیر می‌شود.

در بخش ششم، چند داستانی که نام حضرت علی(ع) در آن‌ها آمده، مانند ابیات مربوط به واقعۀ غدیر خم و داستان خدو انداختن خصم در روی امیرالمؤمنین تحلیل و بررسی می‌شود. در این بررسی‌ها از قرآن،احادیث و منابع دیگر به زیبایی استفاده شده است.

بخش هفتم، با عنوان حدیث عبادت، شرح سفارش پیغمبر به علی(ع) دربارۀ همنشینی او با عاقل است. در این بخش، احادیث، نکات و حکایاتی که دربارۀ ضرورت همنشینی با پیر عاقل رازدان در مثنوی آمده و همچنین مسئله عبادت و بندگی تشریح شده است.

بخش هشتم، با عنوان عاقل عاشق،اوصاف مکتب عقل و مدرسه عشق را در آثار مولانا می‌جوید و آیین عاقل و دین عاشق را در اندیشه او بررسی قرار می‌دهد.

در پایان فهرست منابع و مآخذ،اشارات قرآنی و حدیثی، نمایه نام‌ها تدوین و درج شده است.

منابع مقاله

عالمی، محمدعَلَم، کتاب‌شناسی توصیفی مولانا (شامل جدیدترین تحقیقات و قدیمی‌ترین کتاب‌های مولوی پژوهی)، قم، انتشارات دانشگاه قم، 1392ش.