ابن ابی‌الدنیا، عبدالله بن محمد: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۱ اکتبر ۲۰۲۳، ساعت ۰۵:۳۸

ابن ابی‌الدنیا، عبدالله بن محمد

نام	ابن ابی‌الدنیا، عبدالله بن محمد
نام‌های دیگر	اب‍ن اب‍ی‌ال‍دن‍ی‍ا، اب‍وب‍ک‍ر ع‍ب‍دال‍ل‍ه ب‍ن م‍ح‍م‍د اب‍وب‍ک‍ر ع‍ب‍دال‍ل‍ه ب‍ن م‍ح‍م‍د ع‍ب‍دال‍ل‍ه ب‍ن اب‍ی ال‍دن‍ی‍ا ق‍رش‍ی‌، ع‍ب‍دال‍ل‍ه ب‍ن م‍ح‍م‍د
نام پدر	محمد
متولد	208ق
محل تولد	بغداد
رحلت	281 ‌‎ق
اساتید	محمد بن حسین بُرجُلانى ابویوسف احمد بن جمیل مروزى على بن جَعد جوهرى
برخی آثار	مكارم الأخلاق (ابن ابی الدنیا) مقتل أميرالمؤمنين علي بن أبي‌طالب عليه‌السلام مقتل الإمام أميرالمؤمنين علي بن أبي‌طالب(ع) حلم معاویة
کد مؤلف	AUTHORCODE00608AUTHORCODE

ابن ابى الدنيا، ابوبكر، عبدالله بن محمد بن عُبَيد بن سُفيان بن قيس قُرشى (208 - 281ق)، از جمله روات و محدثان است.

اساتید

وى حديث را از راویان بسيارى همچون محمد بن حسین بُرجُلانى، ابویوسف احمد بن جمیل مروزى و على بن جَعد جوهرى فراگرفت. ذهبى ضمن اشاره به اينكه نخستين استاد او، سعيد بن سليمان سعدویه واسطى بوده، گروه بى‌شمارى از آنان را نام برده است. كسانى چون حارث بن ابى اسامه، محمد بن خلف وكيع، محمد بن خلف بن مرزبان، عبيدالله بن عبدالرحمان السكرى و عمر بن سعد قراطيسى، از وى حديث نقل كرده‌اند.

ابن ابى الدنيا، در روزگار خود واعظ و سخنور مشهورى بود و زندگى منزهى داشت و از احترام ویژه‌اى برخوردار بود. آثار بازمانده از او كه تلفيقى از شعر و ادب و حديث است، نشانگر آن است كه وى به تهذيب اخلاق، عشق مى‌ورزيده است؛ ازاين‌رو، در بين آثار او کتاب‌هایى در نكوهش تنگ‌چشمى، ستمكارى، هوس‌رانى، رشك‌ورزى، ناسزاگویى و پرستش سراى ناپايدار اختصاص يافته است. طوسى و اردبيلى، او را «عامى‌مذهب» معرفى كرده‌اند و بغدادى او را شافعى‌مذهب خوانده است. وى به‌رغم اينكه پدرانش از موالى بنى امیه بودند، در اواخر عمر به سبب شهرت و آوازه نیکو، معلم چند تن از فرزندان خلفاى عباسى شد. وى در جمادى‌الاول 281، در بغداد درگذشت. يوسف بن يعقوب قاضى بن اسماعيل بصرى، بر جنازه او نماز گزارد، آن‌گاه در شونيزيه به خاک سپرده شد. اسماعيل بن اسحاق قاضى، درباره او گفته است: «دانش بسيارى همراه با او مرد».

ابن ابى الدنيا، تأليفات بسيار داشته و ابن جوزى شمار دست‌نوشته‌هاى او را بيش از 100 دانسته است. سبط بن جوزى بيش از 130 اثر او را شخصاً مى‌شناخته است. ابن كثير، بنا بر روايتى، تعداد تأليفات منسوب به وى را نزدیک به 300 اثر نوشته است.

با بررسى فهارس نسخ خطى موجود در مركز دائرةالمعارف بزرگ اسلامى، 55 کتاب و رساله منسوب به ابن ابى الدنيا شناخته شده است كه 14 اثر از این تعداد تاكنون چاپ و نشر يافته و بقيه به‌صورت دست‌نویس در کتابخانه‌هاى كشورهاى مختلف موجود است.

آثار

برخى از عناوین نسخ خطى آثار وى اينهاست:

الاولیاء؛
التوكل على الله عز و جل؛
حسن الظن بالله؛
الحلم و ذم الفحش؛
ذم الملاهى؛
الشكر؛
الصمت و آداب اللسان؛
العقل و فضله؛
الفرج بعد الشدة؛
قضاء الحوائج و بعض الاصطناع؛
مجانى الدعوة؛
رسائل ابن ابى الدنيا في الزهد و الرقائق و الورع؛
مقتل امیرالمؤمنين؛
المنتقى من کتاب الرهبان؛
من عاش بعد الموت؛
اليقين؛
نوادر الرسائل (حلم معاویه)؛
ترجمه مقتل امام امیرالمؤمنين، على بن ابى‌طالب(ع)^[۱].

پانویس

↑ بخش کتابشناسی، ج2، ص650

منابع مقاله

بخش کتابشناسی، دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، چاپ دوم، 1374

وابسته‌ها

مكارم الأخلاق (ابن ابی‌الدنیا)

مقتل أميرالمؤمنين علي بن أبي‌طالب عليه‌السلام

مقتل الإمام أميرالمؤمنين علي بن أبي‌طالب(ع)

حلم معاویة

ترجمه مقتل الإمام أميرالمؤمنين علي بن أبي‌طالب(ع)

رسائل ابن أبي‌الدنيا في الزهد و الرقائق و الورع

العزلة و الإنفراد

حسن السمت في الصمت

الإشراف علی مناقب الأشراف

[1] بخش کتابشناسی، ج2، ص650

[۱]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-<div class='wikiInfo'>
+<div class="wikiInfo">
-[[پرونده:NUR00608.jpg|بندانگشتی|ابن ابی الدنیا، عبد الله بن محمد]]
+[[پرونده:NUR00608.jpg|بندانگشتی|ابن ابی‌الدنیا، عبدالله بن محمد]]
 {| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |
 |-
-! نام!! data-type='authorName'|ابن ابی الدنیا، عبد الله بن محمد
+! نام!! data-type="authorName" |ابن ابی‌الدنیا، عبدالله بن محمد
 |-
-|نام های دیگر
+|نام‌های دیگر
-|data-type='authorOtherNames'| اب‍ن‌ اب‍ی‌ ال‍دن‍ی‍ا، اب‍وب‍ک‍ر ع‍ب‍د ال‍ل‍ه‌ ب‍ن‌ م‍ح‍م‍د
+| data-type="authorOtherNames" | اب‍ن اب‍ی‌ال‍دن‍ی‍ا، اب‍وب‍ک‍ر ع‍ب‍دال‍ل‍ه ب‍ن م‍ح‍م‍د
-اب‍وب‍ک‍ر ع‍ب‍د ال‍ل‍ه‌ ب‍ن‌ م‍ح‍م‍د
+اب‍وب‍ک‍ر ع‍ب‍دال‍ل‍ه ب‍ن م‍ح‍م‍د
-ع‍ب‍د ال‍ل‍ه‌ ب‍ن‌ اب‍ی‌ ال‍دن‍ی‍ا
+ع‍ب‍دال‍ل‍ه ب‍ن اب‍ی ال‍دن‍ی‍ا
-ق‍رش‍ی‌، ع‍ب‍د ال‍ل‍ه‌ ب‍ن‌ م‍ح‍م‍د
+ق‍رش‍ی‌، ع‍ب‍دال‍ل‍ه ب‍ن م‍ح‍م‍د
 |-
 |نام پدر
-|data-type='authorfatherName'|
+| data-type="authorfatherName" |محمد
 |-
 |متولد
-|data-type='authorbirthDate'|
+| data-type="authorbirthDate" |208ق
 |-
 |محل تولد
-|data-type='authorBirthPlace'|
+| data-type="authorBirthPlace" |بغداد
 |-
 |رحلت
-|data-type='authorDeathDate'|281 هـ.ق
+| data-type="authorDeathDate" |281 ‌‎ق
 |-
 |اساتید
-|data-type='authorTeachers'|
+| data-type="authorTeachers" |محمد بن حسین بُرجُلانى
+ابویوسف احمد بن جمیل مروزى
+على بن جَعد جوهرى
 |-
 |برخی آثار
-|data-type='authorWritings'|
+| data-type="authorWritings" |[[مكارم الأخلاق (ابن ابی الدنیا)]]
-|-class='articleCode'
-|کد مولف
-|data-type='authorCode'|AUTHORCODE608AUTHORCODE
-|}
-</div>
+[[مقتل أميرالمؤمنين علي بن أبي‌طالب عليه‌السلام]]
-«ابن ابى الدنيا، ابوبكر، عبد الله بن محمد بن عُبَيد بن سُفيان بن قيس قُرشى» (208 - 281ق)، از جمله روات و محدثان است.
+[[مقتل الإمام أميرالمؤمنين علي بن أبي‌طالب(ع)]]
-وى حديث را از راويان بسيارى همچون محمد بن حسين بُرجُلانى، ابويوسف احمد بن جميل مروزى و على بن جَعد جوهرى فراگرفت. ذهبى ضمن اشاره به اينكه نخستين استاد او، سعيد بن سليمان سعدويه واسطى بوده، گروه بى‌شمارى از آنان را نام برده است. كسانى چون حارث بن ابى اسامه، محمد بن خلف وكيع، محمد بن خلف بن مرزبان، عبيد الله بن عبد الرحمان السكرى و عمر بن سعد قراطيسى، از وى حديث نقل كرده‌اند.
+[[حلم معاویة]]
+|- class="articleCode"
-ابن ابى الدنيا، در روزگار خود واعظ و سخنور مشهورى بود و زندگى منزهى داشت و از احترام ويژه‌اى برخوردار بود. آثار بازمانده از او كه تلفيقى از شعر و ادب و حديث است، نشانگر آن است كه وى به تهذيب اخلاق، عشق مى‌ورزيده است؛ ازاين‌رو، در بين آثار او كتاب‌هايى در نكوهش تنگ‌چشمى، ستمكارى، هوس‌رانى، رشك‌ورزى، ناسزاگويى و پرستش سراى ناپايدار اختصاص يافته است. طوسى و اردبيلى، او را «عامى‌مذهب» معرفى كرده‌اند و بغدادى او را شافعى‌مذهب خوانده است. وى به‌رغم اينكه پدرانش از موالى بنى اميه بودند، در اواخر عمر به سبب شهرت و آوازه نيكو، معلم چند تن از فرزندان خلفاى عباسى شد. وى در جمادى‌الاول 281، در بغداد درگذشت. يوسف بن يعقوب قاضى بن اسماعيل بصرى، بر جنازه او نماز گزارد، آن‌گاه در شونيزيه به خاك سپرده شد. اسماعيل بن اسحاق قاضى، در باره او گفته است: «دانش بسيارى همراه با او مرد».
+|کد مؤلف
+| data-type="authorCode" |AUTHORCODE00608AUTHORCODE
-ابن ابى الدنيا، تأليفات بسيار داشته و ابن جوزى شمار دست‌نوشته‌هاى او را بيش از 100 دانسته است. سبط بن جوزى بيش از 130 اثر او را شخصاً مى‌شناخته است. ابن كثير، بنا بر روايتى، تعداد تأليفات منسوب به وى را نزديك به 300 اثر نوشته است.
+|}
+</div>
-با بررسى فهارس نسخ خطى موجود در مركز دائرةالمعارف بزرگ اسلامى، 55 كتاب و رساله منسوب به ابن ابى الدنيا شناخته شده است كه 14 اثر از اين تعداد تاكنون چاپ و نشر يافته و بقيه به‌صورت دست‌نويس در كتابخانه‌هاى كشورهاى مختلف موجود است.
-== تأليفات:==
-برخى از عناوين نسخ خطى آثار وى اينهاست:
-. الاولياء؛
-. التوكل على الله عز و جل؛
-. حسن الظن بالله؛
-. الحلم و ذم الفحش؛
-. ذم الملاهى؛
-. الشكر؛
-. الصمت و آداب اللسان؛
-. العقل و فضله؛
-. الفرج بعد الشدة؛
-. قضاء الحوائج و بعض الاصطناع؛
-. مجانى الدعوة؛
-. رسائل ابن ابى الدنيا فى الزهد و الرقائق و الورع؛
+'''ابن ابى الدنيا، ابوبكر، عبدالله بن محمد بن عُبَيد بن سُفيان بن قيس قُرشى''' (208 - 281ق)، از جمله روات و محدثان است.
-. مقتل اميرالمؤمنين؛
+== اساتید ==
+وى حديث را از راویان بسيارى همچون محمد بن حسین بُرجُلانى، ابویوسف احمد بن جمیل مروزى و على بن جَعد جوهرى فراگرفت. [[ذهبى]] ضمن اشاره به اينكه نخستين استاد او، سعيد بن سليمان سعدویه واسطى بوده، گروه بى‌شمارى از آنان را نام برده است. كسانى چون حارث بن ابى اسامه، محمد بن خلف وكيع، محمد بن خلف بن مرزبان، عبيدالله بن عبدالرحمان السكرى و عمر بن سعد قراطيسى، از وى حديث نقل كرده‌اند.
-. المنتقى من كتاب الرهبان؛
+ابن ابى الدنيا، در روزگار خود واعظ و سخنور مشهورى بود و زندگى منزهى داشت و از احترام ویژه‌اى برخوردار بود. آثار بازمانده از او كه تلفيقى از شعر و ادب و حديث است، نشانگر آن است كه وى به تهذيب اخلاق، عشق مى‌ورزيده است؛ ازاين‌رو، در بين آثار او کتاب‌هایى در نكوهش تنگ‌چشمى، ستمكارى، هوس‌رانى، رشك‌ورزى، ناسزاگویى و پرستش سراى ناپايدار اختصاص يافته است. طوسى و اردبيلى، او را «عامى‌مذهب» معرفى كرده‌اند و بغدادى او را شافعى‌مذهب خوانده است. وى به‌رغم اينكه پدرانش از موالى بنى امیه بودند، در اواخر عمر به سبب شهرت و آوازه نیکو، معلم چند تن از فرزندان خلفاى عباسى شد. وى در جمادى‌الاول 281، در بغداد درگذشت. يوسف بن يعقوب قاضى بن اسماعيل بصرى، بر جنازه او نماز گزارد، آن‌گاه در شونيزيه به خاک سپرده شد. اسماعيل بن اسحاق قاضى، درباره او گفته است: «دانش بسيارى همراه با او مرد».
-. من عاش بعد الموت؛
+ابن ابى الدنيا، تأليفات بسيار داشته و [[ابن جوزی، عبدالرحمن بن علی|ابن جوزى]] شمار دست‌نوشته‌هاى او را بيش از 100 دانسته است. سبط بن جوزى بيش از 130 اثر او را شخصاً مى‌شناخته است. [[ابن کثیر، اسماعیل بن عمر|ابن كثير]]، بنا بر روايتى، تعداد تأليفات منسوب به وى را نزدیک به 300 اثر نوشته است.
-. اليقين؛
+با بررسى فهارس نسخ خطى موجود در مركز دائرةالمعارف بزرگ اسلامى، 55 کتاب و رساله منسوب به ابن ابى الدنيا شناخته شده است كه 14 اثر از این تعداد تاكنون چاپ و نشر يافته و بقيه به‌صورت دست‌نویس در کتابخانه‌هاى كشورهاى مختلف موجود است.
-. نوادر الرسائل (حلم معاويه)؛
+==آثار==
-. ترجمه مقتل امام اميرالمؤمنين، على بن ابى‌طالب (ع).
+برخى از عناوین نسخ خطى آثار وى اينهاست:
-== منابع مقاله ==
+#الاولیاء؛
+#التوكل على الله عز و جل؛
+#حسن الظن بالله؛
+#الحلم و ذم الفحش؛
+#ذم الملاهى؛
+#الشكر؛
+#الصمت و آداب اللسان؛
+#العقل و فضله؛
+#الفرج بعد الشدة؛
+#قضاء الحوائج و بعض الاصطناع؛
+#مجانى الدعوة؛
+#رسائل ابن ابى الدنيا في الزهد و الرقائق و الورع؛
+#مقتل امیرالمؤمنين؛
+#المنتقى من کتاب الرهبان؛
+#من عاش بعد الموت؛
+#اليقين؛
+#نوادر الرسائل (حلم معاویه)؛
+#ترجمه مقتل امام امیرالمؤمنين، [[امام على(ع)|على بن ابى‌طالب(ع)]]<ref>[https://www.cgie.org.ir/fa/publication/entryview/1340 بخش کتابشناسی، ج2، ص650]</ref>.
+==پانویس==
+<references/>
+==منابع مقاله==
+[https://www.cgie.org.ir/fa/publication/entryview/1340 بخش کتابشناسی، دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، چاپ دوم، 1374]
+==وابسته‌ها==
+{{وابسته‌ها}}
-دائرةالمعارف بزرگ اسلامى، جلد دوم، ص 650 - 651.
+[[مكارم الأخلاق (ابن ابی‌الدنیا)]]
+[[مقتل أميرالمؤمنين علي بن أبي‌طالب عليه‌السلام]]
-== وابسته‌ها ==
+[[مقتل الإمام أميرالمؤمنين علي بن أبي‌طالب(ع)]]
-[[مقتل أمير المؤمنين علي بن أبي طالب عليه السلام]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
-[[حلم معاویة]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
+[[حلم معاویة]]
-[[ترجمه مقتل الإمام امیرالمؤمنین علي بن أبي طالب علیه السلام]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
+[[ترجمه مقتل الإمام أميرالمؤمنين علي بن أبي‌طالب(ع)]]
-[[مقتل الإمام أمير المؤمنين علي بن أبي طالب عليه السلام]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
+[[رسائل ابن أبي‌الدنيا في الزهد و الرقائق و الورع]]
-[[رسائل ابن أبي الدنيا في الزهد و الرقائق و الورع]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
+[[العزلة و الإنفراد]]
-[[مقتل الامام امير المومنين علي بن ابي طالب (ع)]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
+[[حسن السمت في الصمت]]
-[[الإشراف علی مناقب الأشراف]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
+[[الإشراف علی مناقب الأشراف]]
 [[رده:زندگی‌نامه]]