سماع، عرفان و مولوی

سماع، عرفان و مولوي
پدیدآوران	مدرسي، محمد علي (نویسنده)
ناشر	يزدان
مکان نشر	ايران - تهران
سال نشر	1378ش.
چاپ	يکم
شابک	‎964-6545-04-1
موضوع	مولوي، جلال الدين محمد بن محمد، 604 - 672ق. - عرفان مولوي، جلال الدين محمد بن محمد، 604 - 672ق. - موسيقي مولوي، جلال الدين محمد بن محمد، 604 - 672ق. مثنوي - نقد و تفسير
زبان	فارسی
کد کنگره	‏‎‏ع‎‏4‎‏م‎‏4 / 5307 ‏PIR‎‏

سماع، عرفان و مولوی تألیف محمدعلی مدرسی(طباطبایی)؛ این کتاب، پژوهشی در تصوف و عرفان و نقد اندیشه‌های مولوی است.

مؤلف به خصوص مراسم سماع را از جنبه‌های گوناگون تاریخی، زیبایی‌شناسی، روانشناسی و روانکاوی، عرفان و سلوک مورد بحث و بررسی قرار داده و کوشیده است با ایجاد پیوند میان سماع و عرفان مولوی، این سیرۀ عملی مولانا و دیگر صوفیان را به شدت نقد و رد نماید.

نگارنده دربارۀ اینکه چرا مبحث سماع را با نام مولانا مرتبط کرده، می‌گوید موضوع سماع چنان با مولوی پیوند خورده است که مولوی‌شناسان، مکتب وی را مکتب عشق و ترانه و سماع معرفی کرده‌اند و مبحث مولوی‌شناسی، بدون تأمل در مقولۀ سماع بحث ناقصی خواهد بود.

مهم‌ترین پرسش‌های این پژوهش که در واقع مجموعه مباحث کتاب در پاسخ به آن‌ها شکل گرفته، از این قرار است: سماع چیست؟ آیا سماع اختصاص به مولوی و پیروان او دارد، یا دیگر صوفیان و عارفان نیز با او هم اندیشه هستند؟ آیا سماع با عرفان و تعالی معنوی ارتباط و تناسب دارد؟ پیدایش و سیر سماع در تاریخ چگونه بوده است؟ غیر صوفیان چه دیدگاهی درباره سماع دارند؟ آیا پیامبر و امامان اهل سماع بوده‌اند ؟ و بالاخره، آیا منابع اسلامی، قرآن و سنت، سماع را عملی مطلوب و مقدس می‌شمارند؟ برای این پرسش‌ها پاسخ‌های مستدل و مفصلی ارائه داده است.

مهم‌ترین عناوین و سرفصل‌های این کتاب عبارت است از: سماع در لغت و اصطلاح؛ دیدگاه‌های گوناگون دربارۀ سماع؛ دریافت‌های قلبی و درک عقلانی؛ دلیل‌های دیگر سماع؛ شمس تبریزی آموزشگر سماع؛ چند سؤالی از مولوی و شمس؛ سماع از دیدگاه عرفانی؛ روانشناسی سماع؛ ویژگی‌های سماع غیر مسلمانان.

در پایان کتاب فهرست منابع و مآخذ آمده است.

منابع مقاله

عالمی، محمدعَلَم، کتاب‌شناسی توصیفی مولانا (شامل جدیدترین تحقیقات و قدیمی‌ترین کتاب‌های مولوی پژوهی)، قم، انتشارات دانشگاه قم، 1392ش.