شرح القواعد الفقهية: تفاوت میان نسخه‌ها

| کتابخانۀ دیجیتال نور =

'''شرح القواعد الفقهية'''، تألیف [[زرقا، احمد|احمد بن محمد زرقا]] (متوفی 1357ق/1938م)، توضیح و تشریح قواعد فقهیه‌ای است که بر اساس نصوص شرعی، از قانون شریعت اسلامی، استخراج شده است. این قواعد، در قوانین کشورهای عربی، کاربرد دارد.

در مقدمات، ابتدا به تفاوت چاپ‎های کتاب<ref>ر.ک: مقدمه اول، ص5-‎7</ref> و سپس به برخی از ویژگی‎ها و خصوصیات کتاب، اشاره شده است<ref>ر.ک: مقدمه دوم، ص9-‎16</ref>.

در بخش نخست، به بررسی معنای لغوی و اصطلاحی قاعده و سپس به معنای قواعد کلی و جایگاه فقهی آن، پرداخته شده است<ref>ر.ک: همان، ص33</ref>. در بخش دوم، به اهمیت و جایگاه این قواعد و موقعیت آنها نسبت به اصول شریعت، اشاره شده<ref>ر.ک: همان، ص35</ref> و در بخش سوم، قواعد کلی فقهی، از لحاظ تاریخی، مورد بحث قرار گرفته و سه کتابی که در این موضوع، به نگارش درآمده است، مورد بررسی قرار گرفته است که عبارتند از: «قواعد الأحكام في مصالح الأنام»، [[ابن عبدالسلام، عبدالعزیز بن عبدالسلام|عزالدین عبدالعزیز بن عبدالسلام]] (متوفی 660ق)؛ «الفروق»، شهاب‎الدین احمد بن ادریس قرافی (684ق) و «[[القواعد في الفقه الإسلامی|القواعد]]»، [[ابن رجب، عبدالرحمن بن احمد|عبدالرحمن بن رجب]] (متوفی 795ق) <ref>ر.ک: همان، ص36-‎44</ref>.

## استثناء: استثنایی که در این قاعده ذکر شده، آن است که اگر مشتری، بعد از قبض مبیع، عیبی در مبیع که موجب رد آن به بایع می‌شود را ادعا کند، مجبور به دفع ثمن به بایع نمی‌گردد... در این صورت اگر ثابت شود که عیب از قبل بوده، بیع فسخ می‌شود و اگر مشتری نتواند آن را ثابت کند، مجبور است ثمن را بپردازد. در اینجا، یقین (وجوب دفع ثمنی که متیقن‎به بوده) ، به‌مجرد شک (قدم عیب که ثبوت و عدم آن محتمل است)، از بین رفته است<ref>ر.ک: همان، ص85-‎86</ref>.

## تطبیق: بسیاری از ابواب و مسائلی فقهی، متفرع بر این قاعده است که از جمله آنها، عبارتند از: انواع خیارات، مانندن خیار رؤیت و شرط؛ انواع حجر؛ شفعه؛ جبر شریک بر عمارت؛ حبس موسر؛ مشروعیت خیار بایع در فسخ بیع زمانی که در غیر مبیع ضرری متوجه او شود و... <ref>ر.ک: همان، ص166-‎168</ref>.

پیش از این نیز توسط برخی از نویسندگان، به شرح قواعد فقهیه پرداخته شده است. اما امتیازی که این اثر دارد، این است که صرفا تجمیع و گردآوری شروح گذشته نیست، بلکه نتیجه تعمق و غوص علمی نویسنده در مسائل و قواعد فقهی می‎باشد<ref>ر.ک: مقدمه دوم، ص12</ref>.

در پاورقی‎ها علاوه بر ذکر منابع<ref>مثلا ر.ک: پاورقی، ص99</ref>، به توضیح برخی از مطالب متن، پرداخته شده است<ref>مثلا ر.ک: همان، ص111</ref>.

<references />

== وابسته‌ها ==