اصل خلاء یا تهیگی بنا بر آموزه بودا

اصل خلاء یا تهیگی بنا بر آموزه بودا
پدیدآوران	میرفخرایی، مهشید (مؤلف)
ناشر	پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
مکان نشر	ایران - تهران
سال نشر	1388
موضوع	زبا‌ن‌ ختنی‌ - متن‌ها‌,شونیا‌تا‌,بودا و بودیسم‌ - عقا‌ید,فلسفه‌ بودایی‌
زبان	فارسی
تعداد جلد	1
کد کنگره	PIR 2462/ز۲۴م۹

اصل خلاء یا تهیگی بنا بر آموزه بودا، در اصل برگردان کتاب زمبسته (Zambasta) -منظومه‌ای طولانی به زبان ختنی قدیم درباره جنبه‌های گوناگون دین بودا - است. تاریخ تألیف این کتاب مشخص نیست اما بنا بر پاره‌ای شواهد تألیف آن زودتر از سده هفتم میلادی نیست. مهشید میرفخرایی کتاب را به فارسی برگردانده است.

این منظومه به درخواست مقامی رسمی به نام زمبسته سروده شده است. سرزمین ختن جایگاه و پایگاه آیین بودا و به‌ویژه مكتب مهايانه بوده است. هدف از تألیف این اثر پرداختن به زبان ختنی، به عنوان یکی از مهم‌ترین و پربارترین زبان‌های ایرانی میانه شرقی است. از آنجا که بدون اشاره به اصول کلی این آیین و توضیح پاره‌ای از اصطلاحات خاص آن، این هدف برآورده نمی‌شود، مؤلف کوشیده است تا با استفاده از کتاب‌هایی که در این زمینه تألیف شده، تا حدودی این نیاز را برآورده سازد.

این اثر چهار فصل دارد که شامل مقدمه، جدول واکه‌ها و همخوان‌ها و الفبای ختنی، آوانویسی متن ختنی و برگردان فارسی است. همچنین کتاب حاضر شامل یادداشت‌های برگردان فارسی، واژه‌نامه، کتاب‌نامه، فهرست برابرهای انگلیسی اصطلاحات فارسی و نمایه واژه‌های سنسکریت است. در مقدمه به زندگی او تا رسیدن او به آگاهی و بیداری، اصل خلاء یا تهیگی و راه میانه اشاره شده است. بخش دوم، جدول واکه‌هاست که علاقه‌مندان به این زبان می‌توانند آن را مطالعه کنند و بخش سوم آوانویسی متن ختنی است و بخش چهارم برگردان فارسی متن ختنی در 151 بند است.

منابع مقاله

بلندنژاد، سیدعلی، کتاب‌شناسی توصیفی ادیان (دفتر سوم: ادیان هند و خاور دور)، مشهد، بنیاد پژوهش‌های اسلامی، چاپ اول، 1395ش.