پژوهشی در نظم قرآن

پژوهشی در نظم قرآن
پدیدآوران	فقهی‌زاده، عبدالهادی (نویسنده)
ناشر	جهاد دانشگاهی دانشگاه تهران
مکان نشر	تهران - ایران
سال نشر	1374 ش
چاپ	1
موضوع	قرآن - تحقیق قرآن - تناسب آیات قرآن - جمع و گردآوری
زبان	فارسی
تعداد جلد	1
کد کنگره	‏BP‎‏ ‎‏71‎‏/‎‏8‎‏ ‎‏/‎‏ف‎‏7‎‏پ‎‏4
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

پژوهشی در نظم قرآن تألیف عبدالهادى فقهى زاده می‌باشد كتاب پيرامون نظم قرآن نوشته شده است مؤلف كه از فارغ التحصيلان دانشگاه مى‌باشد مطالب اين كتاب را در اصل براى اخذ درجۀ كارشناسى ارشد رشتۀ علوم قرآن و حديث از دانشگاه تربيت مدرس تهران نگارش و تدوين نموده است وى مباحث را در سه بخش ارائه كرده كه هر كدام از بخش‌ها شامل چند فصل مى‌باشد.

بخش اول مربوط است به توقيفى يا اجتهادى بودن آيات و سوره‌ها كه شامل چهار فصل مى‌باشد.فصل اول دربارۀ جمع قرآن در زمان پيامبر(ص) بحث نموده، و با ذكر ادله‌اى همچون:اهتمام پيامبر و مسلمانان به قرائت و حفظ قرآن، ختم قرآن در زندگى پيامبر(ص)، اين موضوع را اثبات مى‌نمايد

فصل دوم مربوط است به جمع قرآن در زمان خلفا، كه ابتدا توضيح مى‌دهد كه منظور از خلفاء چه كسانى هستند و با توضيحى كه مى‌دهد حضرت على(ع) را از اين مجموعه خارج مى‌نمايد و در ادامه پيرامون ویژگی‌هاى مصحف حضرت على(ع) سخن گفته، سپس جمع قرآن در زمان ابوبكر و عثمان را تشريح مى‌كند.

فصل سوم:در اين فصل توقيفى يا اجتهادى بودن ترتيب آيات را بحث مى‌كند و با ذكر چند دليل توقيفى بودن آن را ثابت مى‌كند

در فصل چهارم توقيفى يا اجتهادى بودن ترتيب سوره‌ها را مطرح نموده وى در اين زمينه 3 نظريه:توقيفى، اجتهادى بودن، قول به تفصيل را ذكر كرده، قول به اجتهادى بودن را مى‌پذيرد

بخش دوم:اين بخش شامل پنج فصل است كه در فصل اول معناى لغوى و اصطلاحى تناسب را بيان نموده، در فصل دوم از انواع تناسب همچون:تنظير، تضاد، استطرداد و...سخن گفته است.

در فصل سوم با طرح مشكلاتى دربارۀ برخى از آيات مانند آيۀ اكمال دين، آيه تبليغ، تطهير، آنها را مورد بررسى قرار داده جايگاه آنها در بين آيات را توضيح داده، ارتباط آنها را با آيات قبل و بعد روشن مى‌نمايد

در فصل چهارم با ذكر نمونه‌هايى از آيات قرآن، نقش سياق در فهم آيات را بيان كرده است و در فصل پنجم در تناسب سوره‌ها، و اينكه آيا سوره‌ها با يكديگر ارتباط دارند يا خير، بحث نموده چند ديدگاه را مورد نقد و بررسى قرار مى‌دهد.

بخش سوم:اين بخش مربوط است به پراكنده به نظر آمدن آيات قرآن كه شامل دوفصل مى‌باشد در فصل اول دلايل كسانى را كه مى‌گويند آيات قرآن داراى پراكندگى مى‌باشند مورد نقد و بررسى قرار داده است.

در فصل دوم دلايل عدم تفكيك موضوعى در قرآن بحث شده است وى با ذكر آياتى از قرآن ارتباط موضوعى آنها را بيان نموده و نتيجه مى‌گيرد كه قرآن گرچه مطالبش در طول 20 سال نازل شده ولى هيچ نوع اختلافى در آن وجود ندارد و موضوعات آن با يكديگر ارتباط دارند

ويژگى‌ها

1. متن كتاب سليس و روان است به گونه‌ایى كه مطالب آن براى عموم خوانندگان قابل فهم مى‌باشد
2. در توضيح مطالب از آيات و روايات فراوانى استفاده نموده است
3. اكثر آيات و روايات، ترجمه شده است.
4. از منابع دست اول و فراوانى استفاده كرده‌اند
5. مطالب بخش‌بندى شده كه هر كدام از بخش‌ها داراى فصل‌هاى جداگانه مى‌باشد
6. در توضيح مطالب ديدگاه‌هاى مختلف را ذكر نموده آنها را مورد نقد و بررسى قرار داده، خود اظهار نظر مى‌كند.
7. برخى از موارد كه نيازمند به توضيح اضافى مى‌باشد، در پاورقى

   توضيحات را آورده است مانند آنچه كه در صفحۀ 79 دربارۀ واژۀ «صرفه» و بيان معناى اصطلاحى آن، آورده است

8. در پاورقى‌ها، ارجاعات متعددى براى مطالعۀ بيشتر، آدرس دهى كرده است

اشكالات

1. از آنجا كه اين كتاب، پايان‌نامۀ فوق ليسانس ايشان مى‌باشد و بر اساس ضوابط پايان‌نامه نويسى نوشته شده است، به همان صورت نيز چاپ نموده كه بحث مقدمۀ آن نيازى به چاپ آن در اين كتاب وجود نداشت(مقدمه شامل:كليات-تعريف مسأله-فرضيات-اهداف و...)
2. در خصوص جمع قرآن در زمان خلفاء، توضيحات بيشترى نيازمند مى‌باشد
3. لازم بود در فصل جداگانه‌ايى پيرامون آيات مكى و مدنى و نقش شناخت و ویژگی‌هاى هر كدام از آنها نيز بحث مى‌نمود.