مجموعه مصنفات شیخ اشراق: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۱۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{جعبه اطلاعات کتاب
{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NUR1716J1.jpg
| تصویر =NUR01716J1.jpg
| عنوان =مجموعه مصنفات شيخ اشراق
| عنوان =مجموعه مصنفات شيخ اشراق
| عنوان‌های دیگر =
| عنوان‌های دیگر =
خط ۸: خط ۸:
[[کربن، هانری]] (مصحح)
[[کربن، هانری]] (مصحح)


حبيبي، نجفقلي (مصحح)
حبیبی، نجفقلی (مصحح)


نصر، حسین (مصحح)  
نصر، سید حسین (مصحح)  


| زبان = عربی فارسی  
| زبان = عربی فارسی  
خط ۲۱: خط ۲۱:
2.فلسفه اسلامی - متون قديمی تا قرن 14
2.فلسفه اسلامی - متون قديمی تا قرن 14
| ناشر =  
| ناشر =  
وزارت فرهنگ و آموزش عالي، موسسه مطالعات و تحقيقات فرهنگی (پژوهشگاه)  
وزارت فرهنگ و آموزش عالي، مؤسسه مطالعات و تحقيقات فرهنگی (پژوهشگاه)  
| مکان نشر =ايران - تهران  
| مکان نشر =ايران - تهران  
| سال نشر = جلد 1- 2- 3: 1372ش  
| سال نشر = جلد 1- 2- 3: 1372ش  
خط ۲۸: خط ۲۸:
| چاپ =2
| چاپ =2
| تعداد جلد =4
| تعداد جلد =4
| کتابخانۀ دیجیتال نور =13559
| کتابخانۀ دیجیتال نور =01716
| کتابخوان همراه نور =01716
| کد پدیدآور =
| کد پدیدآور =
| پس از =
| پس از =
خط ۳۶: خط ۳۷:
'''مجموعه‌ مصنفات‌ شیخ اشراق'''، مشتمل بر مجموعه‌ای از آثار و رساله‌های فلسفی و عرفانی [[سهروردی، یحیی بن حبش|شهاب‌الدین یحیى سهروردى]]، به زبان‌های عربی و فارسی است. برخی از رساله‌ها، مانند بستان القلوب و یزدان‌شناخت، منسوب به سهروردی است.
'''مجموعه‌ مصنفات‌ شیخ اشراق'''، مشتمل بر مجموعه‌ای از آثار و رساله‌های فلسفی و عرفانی [[سهروردی، یحیی بن حبش|شهاب‌الدین یحیى سهروردى]]، به زبان‌های عربی و فارسی است. برخی از رساله‌ها، مانند بستان القلوب و یزدان‌شناخت، منسوب به سهروردی است.


جلدهای اول و دوم توسط [[کربن، هانری|هانری کربن]]، جلد سوم توسط [[نصر، حسین|سید حسین نصر]] و جلد چهارم توسط [[حبیبی، نجفقلی|نجفقلی حبیبی]] تصحیح شده است.  
جلدهای اول و دوم توسط [[کربن، هانری|هانری کربن]]، جلد سوم توسط [[نصر، سید حسین|سید حسین نصر]] و جلد چهارم توسط [[حبیبی، نجفقلی|نجفقلی حبیبی]] تصحیح شده است.  


==ساختار==
==ساختار==
خط ۵۵: خط ۵۶:
سهروردى‌ خود‌ از‌ کتاب حكمة الإشراق ‌چنین سخن گفته است: «این کتاب ما هم براى طالبان حکمت ذوقى است و هم براى طالبان‌ حکمت‌ بحثى‌. کسانى که تنها جویاى حکمت بحثى‌اند و نه‌ متألّهند‌ و نه‌ خواستار‌ تألّه،‌ نصیبى‌ از این کتاب نمى‌برند. ما این کتاب و رموز آن را جز با کسانى که مجتهد متألّهند یا طالب تألّه، بحث نخواهیم کرد. حداقل توقع از خواننده این‌ کتاب آن است که به مرحله‌اى رسیده باشد که «بارقه الهى» به او رسیده و در وجود وى جاى گرفته باشد... بنابراین، هرکس که فقط بحث یا تتبعات مدرسى مى‌خواهد، مى‌تواند‌ راه‌ مشّائیون را دنبال کند که فى نفسه خوب و سودمند است. بحث و سخن ما درباره اصول اساسى فلسفه اشراق (قواعد الإشراقية) نمى‌تواند خطاب به چنین شخصى باشد. در حقیقت، مطلوب‌ اصلى‌ پیروان مکتب اشراق بدون «سوانح نوریه» نابسامان و متشتت خواهد بود»<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/41587/43 ر.ک: همان]</ref>
سهروردى‌ خود‌ از‌ کتاب حكمة الإشراق ‌چنین سخن گفته است: «این کتاب ما هم براى طالبان حکمت ذوقى است و هم براى طالبان‌ حکمت‌ بحثى‌. کسانى که تنها جویاى حکمت بحثى‌اند و نه‌ متألّهند‌ و نه‌ خواستار‌ تألّه،‌ نصیبى‌ از این کتاب نمى‌برند. ما این کتاب و رموز آن را جز با کسانى که مجتهد متألّهند یا طالب تألّه، بحث نخواهیم کرد. حداقل توقع از خواننده این‌ کتاب آن است که به مرحله‌اى رسیده باشد که «بارقه الهى» به او رسیده و در وجود وى جاى گرفته باشد... بنابراین، هرکس که فقط بحث یا تتبعات مدرسى مى‌خواهد، مى‌تواند‌ راه‌ مشّائیون را دنبال کند که فى نفسه خوب و سودمند است. بحث و سخن ما درباره اصول اساسى فلسفه اشراق (قواعد الإشراقية) نمى‌تواند خطاب به چنین شخصى باشد. در حقیقت، مطلوب‌ اصلى‌ پیروان مکتب اشراق بدون «سوانح نوریه» نابسامان و متشتت خواهد بود»<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/41587/43 ر.ک: همان]</ref>
# رسالة في اعتقاد الحكماء: در واقع دفاعیه‌اى است محکم و استوار که سهروردى در‌ آن‌ به‌روشنى از «حکماى متألّه» با عنوان «ارباب حقیقت» نام برده، به سخن حلاج بر سر دار استناد کرده و شمارى از مهم‌ترین آموزه‌هاى فلسفى خویش را به‌طور گسترده بیان داشته‌ است‌. سهروردى در‌ این رساله بر آن است تا از حکماى متألّه در امورى مانند انکار خالق جهان، انکار مأموریت‌ پیامبران و انکار امور اخروى رفع اتهام کند<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/41587/47 ر.ک: همان، ص47]</ref>
# رسالة في اعتقاد الحكماء: در واقع دفاعیه‌اى است محکم و استوار که سهروردى در‌ آن‌ به‌روشنى از «حکماى متألّه» با عنوان «ارباب حقیقت» نام برده، به سخن حلاج بر سر دار استناد کرده و شمارى از مهم‌ترین آموزه‌هاى فلسفى خویش را به‌طور گسترده بیان داشته‌ است‌. سهروردى در‌ این رساله بر آن است تا از حکماى متألّه در امورى مانند انکار خالق جهان، انکار مأموریت‌ پیامبران و انکار امور اخروى رفع اتهام کند<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/41587/47 ر.ک: همان، ص47]</ref>
# قصة الغربة الغربیة: رساله‌ای به عربی و بیانی رؤیاگونه از سقوط انسان به عالم ماده و سفر او برای دیدار با پدر نورانی خویش است. سهروردی در این اثر با پیوند زدن اشراق و عرفان و فلسفه گنوسی، موضوع «بازگشت به اصل» را بیان می‌کند.<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/61043/185 عباسی، محمود و دیگران، ص185]</ref>فتح‌الله مجتبایی، پا را از قائل بودن به شباهت فراتر نهاده، می‌گوید: «داستان الغربة الغربیة، همان داستان گنوسی سرود مروارید است که بخشی از کتاب اعمال توماس رسول، یکی از انجیل‌های غیر رسمی و داستانی ایرانی و متعلق به زمان اشکانیان است که به عالم غرب و مسیحیت و مذاهب گنوسی وارد شده و پس از هزار سال در ایران به شیخ اشراق رسیده است<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/61043/185 ر.ک: همان]؛ [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/41587/47 مرادخانی، زهرا، ص47]</ref>
# قصة الغربة الغربیة: رساله‌ای به عربی و بیانی رؤیاگونه از سقوط انسان به عالم ماده و سفر او برای دیدار با پدر نورانی خویش است. سهروردی در این اثر با پیوند زدن اشراق و عرفان و فلسفه گنوسی، موضوع «بازگشت به اصل» را بیان می‌کند.<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/61043/185 عباسی، محمود و دیگران، ص185]</ref>[[مجتبایی، فتح‌الله|فتح‌الله مجتبایی]]، پا را از قائل بودن به شباهت فراتر نهاده، می‌گوید: «داستان الغربة الغربیة، همان داستان گنوسی سرود مروارید است که بخشی از کتاب اعمال توماس رسول، یکی از انجیل‌های غیر رسمی و داستانی ایرانی و متعلق به زمان اشکانیان است که به عالم غرب و مسیحیت و مذاهب گنوسی وارد شده و پس از هزار سال در ایران به شیخ اشراق رسیده است<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/61043/185 ر.ک: همان]؛ [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/41587/47 مرادخانی، زهرا، ص47]</ref>


=== جلد سوم===
=== جلد سوم===
خط ۷۶: خط ۷۷:
# لغت موران: در این رساله، به درخواست دوستى، چند کلمه در نهج سلوک به زبان داستان در دوازده فصل تنظیم یافته‌ است‌. در فصل نخست چند‌ مور‌ به صحرا مى‌روند و به هنگام صبح قطرات ژاله را مشاهده مى‌کنند و در حال بحثند که از زمین است یا از آسمان. در این هنگام آفتاب مى‌تابد و قطره‌هاى ژاله تبخیر مى‌شود‌. در‌ فصول بعدى نیز داستان‌هایى درباره چند لاک‌پشت، مرغان حضرت سلیمان، جام گیتى‌نماى کیخسرو، امکان رؤیت ملوک جن، دشمنى خفاشان و حربا، ملاقات هدهد و بومان، پادشاه و طاووس و... آمده است<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/41587/51 همان]</ref>
# لغت موران: در این رساله، به درخواست دوستى، چند کلمه در نهج سلوک به زبان داستان در دوازده فصل تنظیم یافته‌ است‌. در فصل نخست چند‌ مور‌ به صحرا مى‌روند و به هنگام صبح قطرات ژاله را مشاهده مى‌کنند و در حال بحثند که از زمین است یا از آسمان. در این هنگام آفتاب مى‌تابد و قطره‌هاى ژاله تبخیر مى‌شود‌. در‌ فصول بعدى نیز داستان‌هایى درباره چند لاک‌پشت، مرغان حضرت سلیمان، جام گیتى‌نماى کیخسرو، امکان رؤیت ملوک جن، دشمنى خفاشان و حربا، ملاقات هدهد و بومان، پادشاه و طاووس و... آمده است<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/41587/51 همان]</ref>
# صفیر‌ سیمرغ‌: این رساله در احوال اخوان تجرید است که در یک مقدمه و دو قسم سامان ‌‌یافته‌ است. در این رساله از آیات قرآنى بسیار و سخنان بزرگان تصوف، به‌ویژه حلاج، بهره گرفته شده است و گزیده‌اى است استادانه از اصول تصوف و مراتب وصول به‌ حق<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/41587/52 همان، ص52]</ref>
# صفیر‌ سیمرغ‌: این رساله در احوال اخوان تجرید است که در یک مقدمه و دو قسم سامان ‌‌یافته‌ است. در این رساله از آیات قرآنى بسیار و سخنان بزرگان تصوف، به‌ویژه حلاج، بهره گرفته شده است و گزیده‌اى است استادانه از اصول تصوف و مراتب وصول به‌ حق<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/41587/52 همان، ص52]</ref>
# بستان القلوب یا روضة القلوب: این رساله از رسائل منسوب‌ به‌ سهروردى است و در برخى نسخه‌ها به دیگران نسبت داده شده است. [[نصر، حسین|سید حسین نصر]] با توجه به همانندى فراوان این اثر با دیگر آثار شیخ اشراق، به احتمال قریب به یقین‌ آن‌ را از خود شیخ مى‌داند<ref>همان</ref>
# بستان القلوب یا روضة القلوب: این رساله از رسائل منسوب‌ به‌ سهروردى است و در برخى نسخه‌ها به دیگران نسبت داده شده است. [[نصر، سید حسین|سید حسین نصر]] با توجه به همانندى فراوان این اثر با دیگر آثار شیخ اشراق، به احتمال قریب به یقین‌ آن‌ را از خود شیخ مى‌داند<ref>همان</ref>
# یزدان‌شناخت: این رساله نیز از آثار منسوب به سهروردى است و برخى از پژوهشگران آن را‌ از‌ دیگران‌ دانسته‌اند. رساله یزدان‌شناخت دوره‌اى است از حکمت الهى در سه‌ باب‌ که از معرفت بارى ‌تعالى و نفس و نبوت سخن مى‌گوید و بیشتر به مسائل معرفة النفس مى‌پردازد<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/41587/52 همان]</ref>
# یزدان‌شناخت: این رساله نیز از آثار منسوب به سهروردى است و برخى از پژوهشگران آن را‌ از‌ دیگران‌ دانسته‌اند. رساله یزدان‌شناخت دوره‌اى است از حکمت الهى در سه‌ باب‌ که از معرفت بارى ‌تعالى و نفس و نبوت سخن مى‌گوید و بیشتر به مسائل معرفة النفس مى‌پردازد<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/41587/52 همان]</ref>
# كلمات ذوقية أو‌ رسالة‌ الإبراج‌: این رساله که به کوشش هانرى کربن تصحیح و به‌صورت ذیل‌ در‌ پایان جلد سوم مجموعه مصنفات قرار گرفته است، رساله‌اى است از کلمات و سخنان‌ ذوقى‌ شیخ‌ اشراق که به درخواست برخى از اخوان تجرید در سى‌ودو بند به نگارش درآمده‌ است<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/41587/52 همان]</ref>
# كلمات ذوقية أو‌ رسالة‌ الإبراج‌: این رساله که به کوشش هانرى کربن تصحیح و به‌صورت ذیل‌ در‌ پایان جلد سوم مجموعه مصنفات قرار گرفته است، رساله‌اى است از کلمات و سخنان‌ ذوقى‌ شیخ‌ اشراق که به درخواست برخى از اخوان تجرید در سى‌ودو بند به نگارش درآمده‌ است<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/41587/52 همان]</ref>
خط ۸۸: خط ۸۹:


==وضعیت کتاب==
==وضعیت کتاب==
در ابتدای جلد اول مقدمه [[کربن، هانری|هانری کربن]] و در انتها فهرست مطالب، نمایه الفاظ و فهرست آیات قرآن کریم ذکر شده است. در ابتدای جلد دوم مقدمه شمس‌الدین محمد شهرزوری و در انتها نمایه الفاظ و فهرست مطالب ذکر شده است. جلد سوم با مقدمه و تصحیح و پاورقی [[نصر، حسین|سید حسین نصر]] آغاز شده است. در انتهای آن هم فهرست اعلام، اصطلاحات، آیات قرآنی و احادیث و مأثورات ذکر شده است. پس از فهارس هم مقدمه و تحلیل [[کربن، هانری|هانری کربن]] به زبان فرانسوی در 150 صفحه آمده است. جلد چهارم نیز با مقدمه و تصحیح و پاورقی [[حبیبی، نجفقلی|نجفقلی حبیبی]] آغاز و با فهرست آیات قرآنی و الفاظ و اصطلاحات پایان یافته است.  
در ابتدای جلد اول مقدمه [[کربن، هانری|هانری کربن]] و در انتها فهرست مطالب، نمایه الفاظ و فهرست آیات قرآن کریم ذکر شده است. در ابتدای جلد دوم مقدمه شمس‌الدین محمد شهرزوری و در انتها نمایه الفاظ و فهرست مطالب ذکر شده است. جلد سوم با مقدمه و تصحیح و پاورقی [[نصر، سید حسین|سید حسین نصر]] آغاز شده است. در انتهای آن هم فهرست اعلام، اصطلاحات، آیات قرآنی و احادیث و مأثورات ذکر شده است. پس از فهارس هم مقدمه و تحلیل [[کربن، هانری|هانری کربن]] به زبان فرانسوی در 150 صفحه آمده است. جلد چهارم نیز با مقدمه و تصحیح و پاورقی [[حبیبی، نجفقلی|نجفقلی حبیبی]] آغاز و با فهرست آیات قرآنی و الفاظ و اصطلاحات پایان یافته است.  
در پاورقی‌های کتاب اختلاف نسخه‌ها ذکر شده است.
در پاورقی‌های کتاب اختلاف نسخه‌ها ذکر شده است.
==پانويس ==
==پانويس ==
خط ۹۸: خط ۹۹:
# [[:noormags:1081809|عباسی، محمود؛ اویسی کهخا، عبدالعلی؛ آرخی، کمال‌الدین؛ «بن‌مایه‌های مشترک قصة الغربة الغربیة سهروردی و آیین گنوسی»، فصلنامه ادبیات عرفانی و اسطوره‌شناختی، زمستان 1393، سال دهم، شماره 37، صفحه 183 تا 204]].
# [[:noormags:1081809|عباسی، محمود؛ اویسی کهخا، عبدالعلی؛ آرخی، کمال‌الدین؛ «بن‌مایه‌های مشترک قصة الغربة الغربیة سهروردی و آیین گنوسی»، فصلنامه ادبیات عرفانی و اسطوره‌شناختی، زمستان 1393، سال دهم، شماره 37، صفحه 183 تا 204]].


==وابسته‎ها==
==وابسته‌ها==
{{وابسته‌ها}}


[[سهروردی، یحیی بن حبش]]
[[الحکمة الإشراقیة (مجموعه مصنفات شهاب‌الدین یحیی السهروردی)]]


[[فرهنگ اصطلاحات آثار شیخ اشراق شهاب‌الدین سهروردى]]
[[فرهنگ اصطلاحات آثار شیخ اشراق شهاب‌الدین سهروردى]]
خط ۱۱۵: خط ۱۱۷:


[[رده:عصر صاحب نظران فلسفه اسلامی]]
[[رده:عصر صاحب نظران فلسفه اسلامی]]
[[رده:25 بهمن الی 24 اسفند(97)]]