۱۴۶٬۵۵۱
ویرایش
جز
جایگزینی متن - '↵↵ ' به ' '
جز (جایگزینی متن - 'مع' به 'مع') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - '↵↵ ' به ' ') |
||
| (۱۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۵: | خط ۵: | ||
[[نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد]](نویسنده) | [[نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد]](نویسنده) | ||
| زبان = | | زبان =عربی | ||
| کد کنگره =BC 50 /ن6ت3 | | کد کنگره =BC 50 /ن6ت3 | ||
| موضوع = | | موضوع = | ||
منطق - متون قدیمی تا قرن 14 | منطق - متون قدیمی تا قرن 14 | ||
منطق | منطق اسلامى | ||
| ناشر = | | ناشر = | ||
مؤسسة الأعلمي للمطبوعات | مؤسسة الأعلمي للمطبوعات | ||
| خط ۱۹: | خط ۱۹: | ||
| چاپ =1 | | چاپ =1 | ||
| تعداد جلد =1 | | تعداد جلد =1 | ||
| کتابخانۀ دیجیتال نور = | | کتابخانۀ دیجیتال نور =14461 | ||
| کتابخوان همراه نور =14461 | |||
| کد پدیدآور = | | کد پدیدآور = | ||
| پس از = | | پس از = | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''تجريد المنطق'''، اثر [[نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد|خواجه نصیرالدین طوسی]]، کتابی است با موضوع منطق. [[نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد|خواجه]] در این کتاب در پی بیان مباحث منطقی محض بهصورت مختصر و مفید است. وی همه مباحث معرف و حجت را در این کتاب با عباراتی موجز بیان کرده است. | |||
'''تجريد المنطق '''، اثر [[نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد|خواجه نصیرالدین طوسی]]، کتابی است با موضوع منطق. [[نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد|خواجه]] در این کتاب در پی بیان مباحث منطقی محض بهصورت مختصر و مفید است. وی همه مباحث معرف و حجت را در این کتاب با عباراتی موجز بیان کرده است. | |||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
| خط ۴۳: | خط ۴۳: | ||
الف)- اگر خورشید در آسمان باشد، الان روز است؛ | الف)- اگر خورشید در آسمان باشد، الان روز است؛ | ||
ب)- | ب)- اینگونه نیست که اگر خورشید طلوع کرد، خفاش ببیند؛ ج)- عدد، یا زوج است و یا فرد؛ | ||
د)- | د)- اینگونه نیست که عدد یا زوج باشد یا به دو قسم متساوی تقسیم شود<ref>ر.ک: همان، ص17</ref>. | ||
فصل چهارم کتاب درباره قیاس است. اقسام قیاس (بسیط و مرکب با اقسام هرکدام)، شکلهای آن (چهار شکل)، شرایط هر شکل، تبعیت نتیجه از اخس مقدمات در قیاس، قیاس بیّن الانتاج و غیر بیّن الانتاج، اقسام قیاس شرطی از اتصالی و استثنائی، لزومی و اتفاقی و... قیاس خلف، استقراء و تمثیل، قیاسهای ضمیر و... در این بخش مطرح میشوند<ref>ر.ک: همان، ص30-50</ref>. قیاس ضمیر آن است که کبرایش حذف شده باشد. علت حذف کبرا میتواند رعایت اختصار یا ارائه مغالطه باشد؛ مثلا: فلانی شبگردی میکند، پس دزد است (که کبرای «هرکه شبگردی میکند، دزد است» از آن حذف شده است). قیاس مقاومه، به قیاسی گفته میشود که با ارائه نتیجهای متضاد یا متناقض با قیاس سابق، قویترین مقدمه آن را ابطال میکند..<ref>ر.ک: همان، ص50</ref>. | فصل چهارم کتاب درباره قیاس است. اقسام قیاس (بسیط و مرکب با اقسام هرکدام)، شکلهای آن (چهار شکل)، شرایط هر شکل، تبعیت نتیجه از اخس مقدمات در قیاس، قیاس بیّن الانتاج و غیر بیّن الانتاج، اقسام قیاس شرطی از اتصالی و استثنائی، لزومی و اتفاقی و... قیاس خلف، استقراء و تمثیل، قیاسهای ضمیر و... در این بخش مطرح میشوند<ref>ر.ک: همان، ص30-50</ref>. قیاس ضمیر آن است که کبرایش حذف شده باشد. علت حذف کبرا میتواند رعایت اختصار یا ارائه مغالطه باشد؛ مثلا: فلانی شبگردی میکند، پس دزد است (که کبرای «هرکه شبگردی میکند، دزد است» از آن حذف شده است). قیاس مقاومه، به قیاسی گفته میشود که با ارائه نتیجهای متضاد یا متناقض با قیاس سابق، قویترین مقدمه آن را ابطال میکند..<ref>ر.ک: همان، ص50</ref>. | ||
| خط ۵۰: | خط ۵۰: | ||
خواجه طوسی در فصل پنجم، حد و برهان را شرح میدهد. وی اساس مطالب را ضمن مطالب ما و هل و لِم توضیح میدهد و سپس به بیان مباحث برهان و مبادی برهان، از اولیات و محسوسات و مجربات و حدسیات و فطریات پرداخته و پس از آن، برهانهای «لم» و «إن» را بیان میکند. او به تفاوت ذاتی باب برهان با ذاتی در علوم میپردازد و سپس به سراغ علوم رفته و موضوع و مبادی و مسائل در علم را توضیح میدهد. خواجه نصیر، سپس به سراغ حد و رسم و بیان انواع و شرایط هریک میرود<ref>ر.ک: همان، ص50-58</ref>. | خواجه طوسی در فصل پنجم، حد و برهان را شرح میدهد. وی اساس مطالب را ضمن مطالب ما و هل و لِم توضیح میدهد و سپس به بیان مباحث برهان و مبادی برهان، از اولیات و محسوسات و مجربات و حدسیات و فطریات پرداخته و پس از آن، برهانهای «لم» و «إن» را بیان میکند. او به تفاوت ذاتی باب برهان با ذاتی در علوم میپردازد و سپس به سراغ علوم رفته و موضوع و مبادی و مسائل در علم را توضیح میدهد. خواجه نصیر، سپس به سراغ حد و رسم و بیان انواع و شرایط هریک میرود<ref>ر.ک: همان، ص50-58</ref>. | ||
فصل ششم درباره جدل است؛ جدل صناعتی علمی است که با آن میتوانیم اقامه حجت از مقدمات مسلّمه بر هر مطلوبی که مرادمان باشد، یا بر حفاظت از هر وضعیتی بکنیم؛ بهگونهای که | فصل ششم درباره جدل است؛ جدل صناعتی علمی است که با آن میتوانیم اقامه حجت از مقدمات مسلّمه بر هر مطلوبی که مرادمان باشد، یا بر حفاظت از هر وضعیتی بکنیم؛ بهگونهای که بهحسب امکان مناقضتی متوجه آن نشود<ref>ر.ک: همان، ص59</ref>. | ||
مبادی جدل، ماده و صورت آن، موضوع در جدل، مقدمات آن، شرایط محمولات جدلیه، مواضع ابطال و اثبات و... از مباحث این فصل هستند. خواجه پس از بیان این امور در این فصل، سفارشاتی هم به سائل و مجیب و مجادل دارد<ref>ر.ک: همان، ص59-66</ref>. | مبادی جدل، ماده و صورت آن، موضوع در جدل، مقدمات آن، شرایط محمولات جدلیه، مواضع ابطال و اثبات و... از مباحث این فصل هستند. خواجه پس از بیان این امور در این فصل، سفارشاتی هم به سائل و مجیب و مجادل دارد<ref>ر.ک: همان، ص59-66</ref>. | ||
| خط ۶۴: | خط ۶۴: | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||
مقدمه و متن کتاب. | مقدمه و متن کتاب. | ||
{{منطق}} | |||
==وابستهها== | ==وابستهها== | ||
{{وابستهها}} | |||
[[التنقيح في المنطق]] | [[التنقيح في المنطق]] | ||
| خط ۷۵: | خط ۷۶: | ||
[[رده:کتابشناسی]] | [[رده:کتابشناسی]] | ||
[[رده: منطق]] | [[رده: منطق]] | ||