تمدن اسلامی در قرن چهارم هجری یا رنسانس اسلامی

‏تمدن اسلامي در قرن چهارم هجري يا رنسانس اسلامي
پدیدآوران	متز، آدام (نویسنده) ذکاوتی قراگزلو، علیرضا (مترجم)
ناشر	امير کبير
مکان نشر	ايران - تهران
سال نشر	1388ش.
چاپ	چهارم
شابک	‎978-964-00424-1
موضوع	تمدن اسلامي - تاريخ اسلام - تاريخ
زبان	فارسي
کد کنگره	‏ ‎‏/‎‏م‎‏2‎‏ت‎‏8‎‏ / 36/85 DS

تمدن اسلامی در قرن چهارم هجری یا رنسانس اسلامی تألیف آدام متز، ترجمه عليرضا ذكاوتى قراگزلو، بررسى جلوه‌هاى گوناگون تمدن اسلامى، از جمله علم و اقتصاد و تشكيلات ادارى واجتماعى و ادبيات در قرن چهارم هجرى/دهم ميلادى(عصر طلايى يا رنسانس اسلامى) است.

مؤلف ابتدا اشاره‌اى به اوضاع سياسى سرزمينها و بلاد اسلامى در اين دوره كرده و توضيحاتى در باب خلفاى عباسى(از مكتفى به بعد) و فاطمى و فرمانروايان و اميران ديگر دولتهاى محلى، از جمله حمدانيان و بريديان و سامانيان وزياريان و آل بويه و اخشيديان داده است، آنگاه با محور قرار دادن عناوين ذيل، تحقيق خويش را به پايان رسانيده:

يهوديان و مسيحيان و ديگر اقليتها، فرقه‌هاى شيعى، سازمان ادارى، وزارت و وزيران، مسائل مالى، رسوم دار الخلافه، اشراف، بردگان، دانشمندان، علوم دينى، مذاهب فقهى، قضات، علم لغت، ادبيات، جغرافيا، گرايشها و آيينهاى دينى، اخلاق و عادات، احوال معيشت، وضع شهرها، جشنها، محصولات، صنايع، بازرگانى، كشتيرانى، ارتباطات زمينى و دريانوردى.

گفتنى است كه توجه مؤلف بيشتر به بغداد و قاهره بوده و دربارۀ ساير نقاط دار الاسلام، بخصوص ماوراء النهر و اندلس، بحث چندانى ندارد.

بعلاوه، مؤلف در تأليف خويش از منابع شيعى كمتر سود جسته است.

مقدمۀ ناشر در تبيين ماهيت دوگانۀ اين عصر حائز اهميت است. كتاب، فهرست اعلام دارد و فاقدفهرست منابع است.

مترجم كتاب از متن اصلى به عربى محمد عبد الهادى ابو ريده است (بيروت 1387 ق/1967 م).

در اين كتاب، حركت و تكامل و تحول حكومتها، سازمانها، نهادها، آيينها، سبكها و انديشه‌ها نشان داده شده است.

ارزش كتاب در جنبۀ توصيفى آن است كه تمام ابعاد زندگى مادى و معنوى ملل زير لواى اسلام را تصوير كرده است.

منابع مقاله

روغنی، شهره، کتابشناسی گزیده توصیفی تاریخ و تمدن ملل اسلامی، تهران، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها(سمت)، 1382ش