۱۱۸٬۷۱۶
ویرایش
جز
جایگزینی متن - ' ]]' به ']]'
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'شیخ الاسلام' به 'شیخ‌الاسلام') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - ' ]]' به ']]') |
||
| (۱۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۶: | خط ۶: | ||
| پدیدآوران = | | پدیدآوران = | ||
[[مسکه، محمد بن احمد]] (نويسنده) | [[مسکه، محمد بن احمد]] (نويسنده) | ||
[[مسکه، بشیر | [[مسکه، بشیر بن احمد]] (مقدمه‌نويس) | ||
[[بن سید، احمد | [[بن سید، احمد بازید]] (مقدمه‌نويس) | ||
|زبان | |زبان | ||
| زبان = عربی | | زبان = عربی | ||
| کد کنگره = | | کد کنگره = | ||
| موضوع = | | موضوع = | ||
|ناشر | |ناشر | ||
| خط ۲۶: | خط ۲۶: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''ابن تيمية ليس شيخ‌الإسلام'''، اثری از محمد بن احمد مسکه بن عتیق یعقوبی برکی اشعری مالکی (ولادت 1356ق)، از پیروان طریقه مریدیه، در نقد ابن تیمیه است. | '''ابن تيمية ليس شيخ‌الإسلام'''، اثری از [[مسکه، محمد بن احمد|محمد بن احمد مسکه بن عتیق یعقوبی برکی اشعری مالکی]] (ولادت 1356ق)، از پیروان طریقه مریدیه، در نقد [[ابن تیمیه، احمد بن عبدالحلیم|ابن تیمیه]] است. | ||
نوشتار حاضر پیرامون ابن تیمیه به نگارش درآمده است. نگارنده بر آن بوده تا از رهگذر واکاوی شخصیت ابن تیمیه و بررسی عقایدش با تکیه بر آثار برجای‌مانده از او، متصف شدن وی را به‌عنوان شیخ‌الاسلام مورد نقد و انکار قرار دهد. ازآنجاکه نویسنده به رد عقاید انحرافی ابن تیمیه در دیگر آثارش | نوشتار حاضر پیرامون [[ابن تیمیه، احمد بن عبدالحلیم|ابن تیمیه]] به نگارش درآمده است. نگارنده بر آن بوده تا از رهگذر واکاوی شخصیت [[ابن تیمیه، احمد بن عبدالحلیم|ابن تیمیه]] و بررسی عقایدش با تکیه بر آثار برجای‌مانده از او، متصف شدن وی را به‌عنوان شیخ‌الاسلام مورد نقد و انکار قرار دهد. ازآنجاکه نویسنده به رد عقاید انحرافی ابن تیمیه در دیگر آثارش پرداخته<ref>ر.ک: فتاوی ابن تیمیة فی المیزان</ref>، در این اثر متعرض این امر نشده است<ref>ر.ک: مقدمه، ص19-21</ref>. | ||
== شيخ‌الإسلام کیست؟ == | |||
شيخ‌الإسلام، عنوانی احترام‌آمیز برای علما و فقهای طراز اول و نیز منصبی دینی و رسمی در دوره صفوی-قاجاری و نیز در عثمانی بوده است. ظاهراً شیخ‌الاسلام برای اولین بار به‌عنوان یک لقب عالی دینی از حدود قرن چهارم در خراسان معمول شد و به تدریج از غرب تا آناطولی و سرزمین‌های عربی و از شرق تا چین و هند و سیام رواج یافت و صرف‌نظر از اختلاف دیدگاه‌ها در این زمینه، احتمالاً از عصر سلیمان قانونی (حک: 926-974) به صورت یک منصب رسمی دینی درآمد. احتمالاً در آغاز، به‌ویژه در خراسان، شیخ‌الاسلام‌ها، نه صاحبان فتوای رسمی، بلکه مدرسان بزرگ و صاحب‌نفوذ بوده‌اند... در برخی از منابع، برای ابن تیمیه این لقب به کار رفته است<ref>بیانلو، حسین، ج28، ص316</ref> که مخالفانی از جمله نویسنده کتاب حاضر، محمد بن احمد مسکه دارد. | |||
در | == ساختار == | ||
مطالب کتاب در یک مقدمه، پانزده فصل و یک خاتمه تنظیم شده است. | |||
== گزارش محتوا == | |||
نویسنده پیش از پرداختن به مباحث اصلی کتاب در مقدمه‌ای کوتاه پاره‌ای از سخنان علمای معاصر و برخی از همفکران [[ابن تیمیه، احمد بن عبدالحلیم|ابن تیمیه]]، نظیر: [[ذهبی، محمد بن احمد|حافظ ذهبی]]، [[تقی‌الدین سبکی]]، [[ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی|ابن حجر عسقلانی]] و برخی دیگر از عالمان سنی را درباره او و انحرافاتش آورده است<ref>ر.ک: مقدمه، ص21-24</ref>. | |||
فصل سوم، عدم امانت علمی ابن تیمیه را مورد توجه قرار داده و به تحریفات وی از سخنان برخی از عالمان در موضوعات مختلف و تلاش او برای تضعیف برخی احادیث و باورها به‌همراه نمونه‌هایی در موضوع عدم رعایت امانت او در نقل، اشاره شده است<ref>ر.ک: همان، ص91-92</ref>. | در ادامه در فصل اول تحت عنوان «روش ابن تیمیه در فریب‌کاری و به گمراهی کشیدن»، به مباحث مختلفی از جمله گریز و طفره‌رفتن [[ابن تیمیه، احمد بن عبدالحلیم|ابن تیمیه]] در بیان برخی مسائل به‌منظور فرار از بازخواست توسط علمای اهل سنت به‌همراه ذکر نمونه مسائلی در این راستا پرداخته شده است<ref>ر.ک: متن کتاب، ص55-56</ref>. | ||
فصل دوم، به ستم روا داشتن [[ابن تیمیه، احمد بن عبدالحلیم|ابن تیمیه]] بر مخالفان و تحریف سخنان آنها اختصاص یافته است. نکوهش اشاعره توسط [[ابن تیمیه، احمد بن عبدالحلیم|ابن تیمیه]] و دیدگاه وی راجع به عالمان این مذهب کلامی مانند [[اشعری، علی بن اسماعیل|ابوالحسن اشعری]]، [[غزالی، محمد بن محمد|ابوحامد غزالی]] و [[فخر رازی، محمد بن عمر|فخرالدین رازی]] و... از مباحث این فصل است<ref>ر.ک: همان، ص79-80</ref>. | |||
فصل سوم، عدم امانت علمی [[ابن تیمیه، احمد بن عبدالحلیم|ابن تیمیه]] را مورد توجه قرار داده و به تحریفات وی از سخنان برخی از عالمان در موضوعات مختلف و تلاش او برای تضعیف برخی احادیث و باورها به‌همراه نمونه‌هایی در موضوع عدم رعایت امانت او در نقل، اشاره شده است<ref>ر.ک: همان، ص91-92</ref>. | |||
در فصل چهارم، به خصوصیات اخلاقی ابن تیمیه و غرور، خودپسندی و تکبر او اشاره شده است<ref>ر.ک: همان، ص107-108</ref>. | در فصل چهارم، به خصوصیات اخلاقی ابن تیمیه و غرور، خودپسندی و تکبر او اشاره شده است<ref>ر.ک: همان، ص107-108</ref>. | ||
فصل پنجم، به تلاش ابن تیمیه در چشم‌پوشی از جایگاه و منزلت پیامبر(ص) اختصاص یافته است. تحریم، توسل، بغض حضرت علی(ع)، اثبات عدم عصمت پیامبر(ص) و... از مباحث این فصل است<ref>ر.ک: همان، ص117-118</ref>. | فصل پنجم، به تلاش ابن تیمیه در چشم‌پوشی از جایگاه و منزلت پیامبر(ص) اختصاص یافته است. تحریم، توسل، بغض [[امام علی علیه‌السلام|حضرت علی(ع)]]، اثبات عدم عصمت پیامبر(ص) و... از مباحث این فصل است<ref>ر.ک: همان، ص117-118</ref>. | ||
در فصل ششم، به بغض ابن تیمیه نسبت به حضرت علی(ع) و تعصب او نسبت به یزید اشاره شده و دیدگاه او نسبت به فضایل حضرت علی(ع) و خلافت ایشان و همچنین نسبت به امام حسن و امام حسین(ع) و... ذکر شده است<ref>ر.ک: همان، ص133-134</ref>. | در فصل ششم، به بغض [[ابن تیمیه، احمد بن عبدالحلیم|ابن تیمیه]] نسبت به [[امام علی علیه‌السلام|حضرت علی(ع)]] و تعصب او نسبت به یزید اشاره شده و دیدگاه او نسبت به فضایل [[امام علی علیه‌السلام|حضرت علی(ع)]] و خلافت ایشان و همچنین نسبت به امام حسن و امام حسین(ع) و... ذکر شده است<ref>ر.ک: همان، ص133-134</ref>. | ||
فصل هفتم تا دهم، به باورهای ابن تیمیه در خصوص قدم عالم و بازخورد آن میان علمای اهل سنت<ref>ر.ک: همان، ص169-170</ref>، اعتقاد به تجسیم<ref>ر.ک: همان، ص177-178</ref>، قیام حوادث به خداوند<ref>ر.ک: همان، ص199-200</ref>، فنای جهنم و نظر علما راجع به معتقد به آن اختصاص یافته است<ref>ر.ک: همان، ص219- 220</ref>. | فصل هفتم تا دهم، به باورهای ابن تیمیه در خصوص قدم عالم و بازخورد آن میان علمای اهل سنت<ref>ر.ک: همان، ص169-170</ref>، اعتقاد به تجسیم<ref>ر.ک: همان، ص177-178</ref>، قیام حوادث به خداوند<ref>ر.ک: همان، ص199-200</ref>، فنای جهنم و نظر علما راجع به معتقد به آن اختصاص یافته است<ref>ر.ک: همان، ص219- 220</ref>. | ||
| خط ۵۰: | خط ۵۷: | ||
تحریم زیارت و توسل توسط ابن تیمیه و رد برخی علما بر او، مطالب فصل داوزدهم را تشکیل داده<ref>ر.ک: همان، ص235-236</ref> و در فصل سیزدهم اعتقاد او به عدم عصمت انبیا ذکر شده است<ref>ر.ک: همان، ص241-242</ref>. در فصل چهاردهم به سب برخی افراد نظیر ابن عربی، شاذلی، ابن فارض توسط او اشاره شده است<ref>ر.ک: همان، ص255-256</ref>. فصل پانزدهم و پایانی کتاب به مسائلی که ابن تیمیه در آن خرق اجماع کرده، اختصاص یافته است<ref>ر.ک: همان، ص263-264</ref>. | تحریم زیارت و توسل توسط ابن تیمیه و رد برخی علما بر او، مطالب فصل داوزدهم را تشکیل داده<ref>ر.ک: همان، ص235-236</ref> و در فصل سیزدهم اعتقاد او به عدم عصمت انبیا ذکر شده است<ref>ر.ک: همان، ص241-242</ref>. در فصل چهاردهم به سب برخی افراد نظیر ابن عربی، شاذلی، ابن فارض توسط او اشاره شده است<ref>ر.ک: همان، ص255-256</ref>. فصل پانزدهم و پایانی کتاب به مسائلی که ابن تیمیه در آن خرق اجماع کرده، اختصاص یافته است<ref>ر.ک: همان، ص263-264</ref>. | ||
نویسنده در خاتمه اثر، به حرمت پراکندن آثار ابن تیمیه میان عموم مردم اشاره کرده است. او ملقب کردن ابن تیمیه را به شیخ‌الاسلام ترویج بدعت دانسته و در ادامه به پرهیز از برخی شاگردان و پیروان وی نظیر ابن قیم و برخی از آثار محتوی باورهای انحرافی گوشزد نموده است<ref>ر.ک: همان، ص273-275</ref>. | نویسنده در خاتمه اثر، به حرمت پراکندن آثار [[ابن تیمیه، احمد بن عبدالحلیم|ابن تیمیه]] میان عموم مردم اشاره کرده است. او ملقب کردن [[ابن تیمیه، احمد بن عبدالحلیم|ابن تیمیه]] را به شیخ‌الاسلام ترویج بدعت دانسته و در ادامه به پرهیز از برخی شاگردان و پیروان وی نظیر [[ابن قیم جوزیه، محمد بن ابی‌بکر|ابن قیم]] و برخی از آثار محتوی باورهای انحرافی گوشزد نموده است<ref>ر.ک: همان، ص273-275</ref>. | ||
به جهت اهمیت این کتاب، عالمان متعددی از اهل سنت همچون [[شیخ احمد بن شیخ محمد بن ابوبکر بن فتی شقروی حسنی شنقیطی]]، [[شیخ محمد یحیی بن محمد عال مبارکی شنقیطی]]، [[شیخ محمدحسن بن احمد خدیم یعقوبی شمشویی شنقیطی]]، [[محمد سالم بن مختار بن محبوبی یدالی شمشویی شنقیطی]]، [[محجوب بن احمد دیمانی شنقیطی]] و... بر آن تقریظ زده و آن را به جهت ویژگی‌هایی که از آن برخوردار است، مورد ستایش قرار داده‌‌اند و در ضمن آن به برخی از ویژگی‌های آن اشاره نموده‌اند<ref>ر.ک: همان، ص279-337</ref>. | |||
از جمله ویژگی‌های این اثر با توجه به حجم کم آن بیان عقاید اهل سنت از منظر عالمانی مانند [[غزالی، محمد بن محمد|غزالی]] و [[ابن عبدالسلام، عبدالعزیز بن عبدالسلام|عز بن عبدالسلام]]، همچنین مشتمل بودن آن بر بحث ارزشمندی در عصمت انبیا همراه با سبک و روشی متمایز در توضیح مطالب و بیان روش‌های فریب‌کارانه ابن تیمیه در سخن و... است<ref>ر.ک: همان، ص333-334</ref>. | |||
از جمله ویژگی‌های این اثر با توجه به حجم کم آن بیان عقاید اهل سنت از منظر عالمانی مانند غزالی و عز بن | |||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
| خط ۵۹: | خط ۶۷: | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||
مقدمه و متن کتاب. | # مقدمه و متن کتاب. | ||
# [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/1797613 بیانلو، حسین، دانشنامه جهان اسلام، درج در پایگاه مجلات تخصصی نور] | |||
| خط ۶۷: | خط ۷۶: | ||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||
[[رده:مقالات بازبینی | [[رده:مقالات بازبینی شده2 خرداد 1402]] | ||
[[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ اردیبهشت 1402 توسط فاضل گرنه زاده]] | [[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ اردیبهشت 1402 توسط فاضل گرنه زاده]] | ||
[[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ اردیبهشت 1402 توسط محسن عزیزی]] | [[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ اردیبهشت 1402 توسط محسن عزیزی]] | ||