ابن صغیر: تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌نور
    بدون خلاصۀ ویرایش
    بدون خلاصۀ ویرایش
    خط ۳۹: خط ۳۹:
    | علایق پژوهشی =  
    | علایق پژوهشی =  
    | سبک نوشتاری =  
    | سبک نوشتاری =  
    | آثار = الائمةالرستميين‌(‌تاريخ‌ الائمة الرستمية بتاهرت)‌
    | آثار = الائمةالرستمیین‌(‌تاریخ‌ الائمة الرستمیة بتاهرت)‌
      | وبگاه =  
      | وبگاه =  
    | امضا =  
    | امضا =  
    خط ۴۵: خط ۴۵:
    }}
    }}


    ''' ابن صغیر '''
    ''' ابن صغیر '''، مورخ‌ شیعى‌ مذهب‌ مغربى‌ سدة 3ق‌/9م و مؤلف‌ کتابى‌ در تاریخ‌ رستمیان‌ اباضى‌ مذهب‌ تاهرت‌.


    ==معرفی اجمالی==
    از تاریخ‌ تولد و درگذشت‌ ابن‌ صغیر آگاهى‌ نداریم‌، آنچه‌ مسلم‌ است‌ اینکه‌ وی‌ در دوران‌ حکمرانى‌ ابویقظان‌ و پسرش‌ ابوحاتم‌ رستمى‌ بر تاهرت‌، مى‌زیسته‌ و بر مذهب‌ شیعه‌ بوده‌ و به‌ علویان‌ گرایش‌ داشته‌ است‌.  
     
    اِبْن‌ِ صَغير، مورخ‌ شيعى‌ مذهب‌ مغربى‌ سدة 3ق‌/9م و مؤلف‌ كتابى‌ در تاريخ‌ رستميان‌ اباضى‌ مذهب‌ تاهرت‌.
    از تاريخ‌ تولد و درگذشت‌ ابن‌ صغير آگاهى‌ نداريم‌، آنچه‌ مسلم‌ است‌ اينكه‌ وي‌ در دوران‌ حكمرانى‌ ابويقظان‌ و پسرش‌ ابوحاتم‌ رستمى‌ بر تاهرت‌، مى‌زيسته‌ و بر مذهب‌ شيعه‌ بوده‌ و به‌ علويان‌ گرايش‌ داشته‌ است‌.  




    ==آثار==
    ==آثار==


    شهرت‌ ابن‌ صغير به‌ سبب‌ تأليف‌ كتاب:
    شهرت‌ ابن‌ صغیر به‌ سبب‌ تألیف‌ کتاب «أخبار فى‌ الائمةالرستمیین‌» است‌ که‌ به‌ '''تاریخ‌ الائمة الرستمیة بتاهرت‌''' نیز معروف‌ است‌. این‌ اثر یکى‌ از کهن‌ترین‌ مآخذ در تاریخ‌ اباضیان‌ مغرب‌ است‌.
     
    اخبار فى‌ الائمةالرستميين‌ است‌ كه‌ به‌ تاريخ‌ الائمة الرستمية بتاهرت‌ نيز معروف‌ است‌. اين‌ اثر يكى‌ از كهن‌ترين‌ مآخذ در تاريخ‌ اباضيان‌ مغرب‌ است‌.


    كتاب‌ ابن‌ صغير برخلاف‌ آثاري‌ چون‌ تاريخ‌ ابوزكريا، طبقات‌ درجينى‌. و كتاب‌ السير شمّاخى‌ اثر مسلمانى‌ غيراباضى‌ است‌ كه‌ روايات‌ مربوط به‌ خاندان‌ رستمى‌ را جمع‌آوري‌ كرده‌ است‌. با اين‌همه‌ مطالب‌ كتاب‌ بارها مورد استناد مورخانى‌ چون‌ شمّاخى‌ قرار گرفته‌ است‌.
    کتاب‌ ابن‌ صغیر برخلاف‌ آثاری‌ چون‌ تاریخ‌ ابوزکریا، طبقات‌ درجینى‌. و کتاب‌ السیر شمّاخى‌ اثر مسلمانى‌ غیراباضى‌ است‌ که‌ روایات‌ مربوط به‌ خاندان‌ رستمى‌ را جمع‌آوری‌ کرده‌ است‌. با این‌همه‌ مطالب‌ کتاب‌ بارها مورد استناد مورخانى‌ چون‌ شمّاخى‌ قرار گرفته‌ است‌.


    اگرچه‌ كتاب‌ ابن‌ صغير تاريخى‌ داستانى‌ و روايى‌ و در واقع‌ نوعى‌ تك‌نگاري‌ دربارة تاهرت‌ است‌ كه‌ وي‌ روايات‌ آن‌ را از قول‌ رجال‌ اباضى‌ نقل‌ كرده‌، اما از ديدگاه‌ شناخت‌ برخى‌ حوادث‌ كه‌ مورخان‌ اباضى‌ از آن‌ به‌ سرعت‌ گذشته‌اند، ارزشمند است‌. از آنجا كه‌ در اين‌ كتاب‌ به‌ رويدادهاي‌ خونين‌ سال‌ 296ق‌/909م‌ كه‌ به‌ تخريب‌ تاهرت‌ به‌ دست‌ داعى‌ ابوعبدالله‌ منجر شد، اشاره‌ نشده‌ است‌، احتمال‌ مى‌رود كه‌ ابن‌ صغير آن‌ را در حدود 290ق‌ نوشته‌ باشد. برخى‌ نيز تاريخ‌ تحرير آن‌ را حدود 300ق‌ گفته‌اند;  
    اگرچه‌ کتاب‌ ابن‌ صغیر تاریخى‌ داستانى‌ و روایى‌ و در واقع‌ نوعى‌ تک‌نگاری‌ دربارة تاهرت‌ است‌ که‌ وی‌ روایات‌ آن‌ را از قول‌ رجال‌ اباضى‌ نقل‌ کرده‌، اما از دیدگاه‌ شناخت‌ برخى‌ حوادث‌ که‌ مورخان‌ اباضى‌ از آن‌ به‌ سرعت‌ گذشته‌اند، ارزشمند است‌. از آنجا که‌ در این‌ کتاب‌ به‌ رویدادهای‌ خونین‌ سال‌ 296ق‌/909م‌ که‌ به‌ تخریب‌ تاهرت‌ به‌ دست‌ داعى‌ ابوعبدالله‌ منجر شد، اشاره‌ نشده‌ است‌، احتمال‌ مى‌رود که‌ ابن‌ صغیر آن‌ را در حدود 290ق‌ نوشته‌ باشد. برخى‌ نیز تاریخ‌ تحریر آن‌ را حدود 300ق‌ گفته‌اند;  


    ابن‌ صغير كتاب‌ خود را با اخبار مربوط به‌ ولايت‌ عبدالرحمان‌ بن‌ رستم‌ آغاز مى‌كند و پس‌ از ذكر ولايت‌ عبدالوهاب‌ و كشمكش‌‎هاي‌ دورة فرمانروايى‌ او و نيز ولايت‌ افلح‌ بن‌ عبدالوهاب‌، ابوبكربن‌ افلح‌ و ابويقظان، با شرح‌ دورة ابوحاتم‌ و كشمكش‌هاي‌ او با يعقوب‌ بن‌ افلح‌ و روي‌ كار آمدن‌ يعقوب‌ و حاكميت‌ مجدد ابوحاتم‌، به‌ پايان‌ مى‌برد.
    ابن‌ صغیر کتاب‌ خود را با اخبار مربوط به‌ ولایت‌ عبدالرحمان‌ بن‌ رستم‌ آغاز مى‌کند و پس‌ از ذکر ولایت‌ عبدالوهاب‌ و کشمکش‌‎های‌ دورة فرمانروایى‌ او و نیز ولایت‌ افلح‌ بن‌ عبدالوهاب‌، ابوبکربن‌ افلح‌ و ابویقظان، با شرح‌ دورة ابوحاتم‌ و کشمکش‌های‌ او با یعقوب‌ بن‌ افلح‌ و روی‌ کار آمدن‌ یعقوب‌ و حاکمیت‌ مجدد ابوحاتم‌، به‌ پایان‌ مى‌برد.


    متن‌ كامل‌ اين‌ اثر از روي‌ يگانه‌ نسخة آن‌ در الجزاير، همراه‌ با ترجمة فرانسوي‌ آن‌ به‌ كوشش‌ موتيلينسكى‌ در 1907م‌ در پاريس‌ چاپ‌ و منتشر شده‌ است‌<ref>ديانت‌، على‌اكبر‌، ج4، ص111</ref>.
    متن‌ کامل‌ این‌ اثر از روی‌ یگانه‌ نسخة آن‌ در الجزایر، همراه‌ با ترجمة فرانسوی‌ آن‌ به‌ کوشش‌ موتیلینسکى‌ در 1907م‌ در پاریس‌ چاپ‌ و منتشر شده‌ است‌<ref>دیانت‌، على‌اکبر‌، ج4، ص111</ref>.




    == پانویس==
    == پانویس==
    <references/>
    <references/>


    ==منابع مقاله==
    ==منابع مقاله==
     
    دیانت‌، على‌اکبر‌، دائر‌ه‌المعارف بزرگ اسلامی زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائر‌ه‌المعارف بزرگ اسلامی، چاپ دوم، 1377.
    ديانت‌، على‌اكبر‌، دائر‌ه‌المعارف بزرگ اسلامی زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائر‌ه‌المعارف بزرگ اسلامی، چاپ دوم، 1377.
     
     


    ==وابسته‌ها==
    ==وابسته‌ها==

    نسخهٔ ‏۱۶ اوت ۲۰۲۳، ساعت ۰۶:۴۶

    ابن صغیر
    NUR00000.jpg
    محل تولدمغرب، مغرب
    دیناسلام
    مذهبشیعه‌؛
    پیشهمورخ‌‌؛
    اطلاعات علمی
    درجه علمی‌ مورخ؛
    معاصرین
    برخی آثارالائمةالرستمیین‌(‌تاریخ‌ الائمة الرستمیة بتاهرت)‌

    ابن صغیر ، مورخ‌ شیعى‌ مذهب‌ مغربى‌ سدة 3ق‌/9م و مؤلف‌ کتابى‌ در تاریخ‌ رستمیان‌ اباضى‌ مذهب‌ تاهرت‌.

    از تاریخ‌ تولد و درگذشت‌ ابن‌ صغیر آگاهى‌ نداریم‌، آنچه‌ مسلم‌ است‌ اینکه‌ وی‌ در دوران‌ حکمرانى‌ ابویقظان‌ و پسرش‌ ابوحاتم‌ رستمى‌ بر تاهرت‌، مى‌زیسته‌ و بر مذهب‌ شیعه‌ بوده‌ و به‌ علویان‌ گرایش‌ داشته‌ است‌.


    آثار

    شهرت‌ ابن‌ صغیر به‌ سبب‌ تألیف‌ کتاب «أخبار فى‌ الائمةالرستمیین‌» است‌ که‌ به‌ تاریخ‌ الائمة الرستمیة بتاهرت‌ نیز معروف‌ است‌. این‌ اثر یکى‌ از کهن‌ترین‌ مآخذ در تاریخ‌ اباضیان‌ مغرب‌ است‌.

    کتاب‌ ابن‌ صغیر برخلاف‌ آثاری‌ چون‌ تاریخ‌ ابوزکریا، طبقات‌ درجینى‌. و کتاب‌ السیر شمّاخى‌ اثر مسلمانى‌ غیراباضى‌ است‌ که‌ روایات‌ مربوط به‌ خاندان‌ رستمى‌ را جمع‌آوری‌ کرده‌ است‌. با این‌همه‌ مطالب‌ کتاب‌ بارها مورد استناد مورخانى‌ چون‌ شمّاخى‌ قرار گرفته‌ است‌.

    اگرچه‌ کتاب‌ ابن‌ صغیر تاریخى‌ داستانى‌ و روایى‌ و در واقع‌ نوعى‌ تک‌نگاری‌ دربارة تاهرت‌ است‌ که‌ وی‌ روایات‌ آن‌ را از قول‌ رجال‌ اباضى‌ نقل‌ کرده‌، اما از دیدگاه‌ شناخت‌ برخى‌ حوادث‌ که‌ مورخان‌ اباضى‌ از آن‌ به‌ سرعت‌ گذشته‌اند، ارزشمند است‌. از آنجا که‌ در این‌ کتاب‌ به‌ رویدادهای‌ خونین‌ سال‌ 296ق‌/909م‌ که‌ به‌ تخریب‌ تاهرت‌ به‌ دست‌ داعى‌ ابوعبدالله‌ منجر شد، اشاره‌ نشده‌ است‌، احتمال‌ مى‌رود که‌ ابن‌ صغیر آن‌ را در حدود 290ق‌ نوشته‌ باشد. برخى‌ نیز تاریخ‌ تحریر آن‌ را حدود 300ق‌ گفته‌اند;

    ابن‌ صغیر کتاب‌ خود را با اخبار مربوط به‌ ولایت‌ عبدالرحمان‌ بن‌ رستم‌ آغاز مى‌کند و پس‌ از ذکر ولایت‌ عبدالوهاب‌ و کشمکش‌‎های‌ دورة فرمانروایى‌ او و نیز ولایت‌ افلح‌ بن‌ عبدالوهاب‌، ابوبکربن‌ افلح‌ و ابویقظان، با شرح‌ دورة ابوحاتم‌ و کشمکش‌های‌ او با یعقوب‌ بن‌ افلح‌ و روی‌ کار آمدن‌ یعقوب‌ و حاکمیت‌ مجدد ابوحاتم‌، به‌ پایان‌ مى‌برد.

    متن‌ کامل‌ این‌ اثر از روی‌ یگانه‌ نسخة آن‌ در الجزایر، همراه‌ با ترجمة فرانسوی‌ آن‌ به‌ کوشش‌ موتیلینسکى‌ در 1907م‌ در پاریس‌ چاپ‌ و منتشر شده‌ است‌[۱].


    پانویس

    1. دیانت‌، على‌اکبر‌، ج4، ص111

    منابع مقاله

    دیانت‌، على‌اکبر‌، دائر‌ه‌المعارف بزرگ اسلامی زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائر‌ه‌المعارف بزرگ اسلامی، چاپ دوم، 1377.

    وابسته‌ها