دور الزمان و المكان في الاجتهاد: تفاوت میان نسخه‌ها
A-esmaeili (بحث | مشارکتها) (صفحه‌ای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات کتاب | تصویر =NUR36000J1.jpg | عنوان = دور الزمان و المکان في الإجتهاد | عنوان‌های دیگر = | پدیدآورندگان | پدیدآوران = آصفی، محمدمهدی (نويسنده) |زبان | زبان = عربی | کد کنگره = آ6د9 167 BP | موضوع = |ناشر | ناشر = مجمع جهانی اهل بيت (ع) | مکا...» ایجاد کرد) |
(بدون تفاوت)
|
نسخهٔ ۱۲ اوت ۲۰۲۳، ساعت ۰۶:۳۳
| دور الزمان و المکان في الإجتهاد | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | آصفی، محمدمهدی (نويسنده) |
| ناشر | مجمع جهانی اهل بيت (ع) |
| مکان نشر | عراق - نجف اشرف |
| سال نشر | 1432ق - 2010م |
| چاپ | 1 |
| شابک | - |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | آ6د9 167 BP |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
دور الزمان و المكان في الاجتهاد، مجموعه مطالبی برگزیده از گفته‌ها و نوشته‌های عضو شورای عالی مجمع جهانی اهل‌بیت(ع)، نویسنده، فقیه شیعی و فعال مذهبی - اجتماعی در عراق، محمدمهدى آصفى (۱۳۱۶-۱۳۹۴ش) است که نقش اوضاع و شرایط زمانی و مکانی را در استنباط احکام شرعی بررسی و تحلیل می‌کند و قلمرو انعطاف‌پذیری فقهی را در تحولات زمانه توضیح می‌دهد. این کتاب، هشتادونهمین اثر از «سلسلة الثقافة الإسلامية» (مجموعه فرهنگ اسلامی) است.
انتقاد روش‌شناسانه
ناشر، مجمع أهل‌البيت(ع) في النجف الأشرف، متأسفانه، مقدمه‌ای برای این اثر فراهم نکرده و آیت‌الله محمدمهدى آصفى نیز هیچ سخنی به‌عنوان پیشگفتار نگفته و در نتیجه، اهداف و چگونگی پیدایش و نگارش کتاب حاضر مشخص نشده است. ناشر فقط این کلام مبهم را در آغاز کتاب نوشته است: «مختاراتٌ من محاضرات و مقالات و مؤلفات الشيخ محمدمهدي الآصفي»[۱]؛ یعنی برگرفته‌هایی از دروس، مقاله‌ها و تألیفات آیت‌الله محمدمهدى آصفى. ولی منظور کدام درس، مقاله یا کتاب ایشان است؟! مشخص نیست! و در سرتاسر کتاب نیز پاسخی به این پرسش‌ها داده نشده است! خبری از فهرست منابع نیست و... اطلاعی از زمان و مکان نگارش کتاب «دور الزمان و المكان في الاجتهاد»، در دسترس نیست!
ساختار و محتوا
کتاب مختصر حاضر، تقسیم به بخش و فصل و... نشده است. مباحث آن با این بحث آغاز می‌شود که هر حکم تکلیفی در شریعت از 3 محور (حکم، متعلق (فعل مکلف) و موضوع) تشکیل می‌شود؛ مانند حکم «وجوب»، که به فعل «حجّ» تعلق گرفته و موضوعش، مکلف مستطیع در موسم حجّ است[۲]. پایان‌بخش مباحث اثر این است: نقش عقل در انعطاف‌پذیری حکم شرعی در ظرف زمان و مکان[۳].
نمونه مباحث
- «عوامل سه‌گانه دگرگونی در حکم شرعی»: بر اساس محورهای سه‌گانه که برای حکم شرعی برشمردیم (حکم، متعلق (فعل مکلف) و موضوع)، تغییر نیز در آن حاصل می‌شود:
- اختلاف حکم شرعی به جهت اختلاف موضوع[۴].
- اختلاف حکم شرعی به جهت اختلاف متعلق[۵].
- اختلاف حکم شرعی به جهت اختلاف حکم[۶].
- بر طبق روشی که در حجیت عقل و نقش آن در کشف حکم شرعی شرح دادیم، اجتهاد به ویژگی انعطاف‌پذیری در ظرف زمان و مکان دست می‌یابد و این انعطاف‌پذیری غالبا از ناحیه حکم عقلی نیست؛ زیرا احکام عقلی ثابت است و تغییر نمی‌کند، بلکه از ناحیه مصادیق و کاربردهای موضوع احکام عقلی می‌آید؛ زیرا ثابت بودن حکم عقلی به «حُسن عدل و قُبح ظلم» و «حُسن امانت و قُبح خیانت» به معنای ثابت بودن مصادیق و کاربردهای آن نیست[۷].
- عناوین ثانویه در شریعت (مانند: ضرر، عُسر، حرج، خطا، نسیان، اکراه، جهل، عجز، اضطرار و ولایت)، انعطاف‌پذیری فقه اسلامی را نشان می‌دهد[۸].
پانویس
منابع مقاله
متن کتاب.