اساطیر ایران باستان

اساطیر ایران باستان
پدیدآوران	عرب گلپایگانی، عصمت
ناشر	هیرمند
مکان نشر	ایران - تهران
سال نشر	1376
چاپ	یکم
زبان	فارسی
تعداد جلد	1
کد کنگره	BL 2270/ع۴،الف۵

اساطیر ایران باستان، تألیف عصمت عرب گلپایگانی، دربردارنده آگاهی‌هایی درباره برخی اسطوره‌های ایران باستان، و شناخت مختصری از دین و آیین و زبان فرهنگ آن است. نویسنده با رویکرد توصیفی و با استناد به مهم‌ترین کتاب‌های دینی زرتشتی و آثار پژوهشگران در زمینه اسطوره‌های ایران باستان، این مهم را به انجام رسانده است.

نوشتار در هفده بخش تنظیم گردیده است که با نگاهی به محتوای بخش‌ها می‌توان گفت، هر چند بخش در موضوع واحدی قابل طبقه‌بندی‌اند، بخش نخست کتاب، شامل گفتاری چند درباره قوم آریایی و باورهای آن‌ها می‌شود. بخش‌های دوم تا پنجم و بخش هشتم، مفهوم‌های گوناگون را در دین زرتشت از جمله امشاسپندان، ایزدان مورد ستایش کیش زرتشتی، نیروهای شر، پیدایی کیش زرتشتی و فرّه ایزدی بررسی کرده است. نگاهی به زبان اوستایی و معرفی بخش‌های مختلف اوستا و متون پهلوی، محتوای بخش ششم را تشکیل می‌دهد. بخش هفتم کیش زروانی را به عنوان بدعتی زرتشتی مورد توجه قرار می‌دهد و مفاهیم فلسفی و اعتقادی آن به‌طور مختصر توضیح داده شده است. نویسنده در بخش نهم، داستان‌های اساطیری را که درباره جمشید در متون زرتشتی آمده، بررسی می‌کند.

بخش‌های دهم و یازدهم، به معرفی شش گاهنبار و اعیاد و جشن‌های ملی و مذهبی ایرانیان باستان اختصاص دارد. بخش دوازدهم، مسئله تقدس آتش در کیش زرتشتی و مهم‌ترین آتشکده‌های معروف را از نظر گذرانده است. سرانجام، بخش‌های سیزدهم تا هفدهم، مهم‌ترین آداب‌‌های دینی و اجتماعی قوم زرتشتی از جمله کستی بستن، بَرسَم و کارآیی آن، تطهیر آتش، ازدواج و مراسم تدفین مردگان را شناسانده است.

منابع مقاله

شرفایی، محسن؛ اکبری چناری، علی، کتاب‌شناسی توصیفی ادیان (دفتر چهارم: ادیان ایران باستان)، مشهد، بنیاد پژوهش‌های اسلامی، چاپ اول، 1396.