شرح العقيدة الكبری: تفاوت میان نسخه‌ها

| عنوان‌های دیگر =المسماه عقيدة أهل التوحيد  

| پدیدآوران =  

   

[[احمد، يوسف]] (محقق)

| کد کنگره =‏BP‎‏ ‎‏217‎‏ ‎‏/‎‏س‎‏9‎‏ ‎‏ع‎‏7025  

| موضوع =

کلام معتزله - قرن 9ق.  

| چاپ =1

| تعداد جلد =1

| کد پدیدآور =

| پس از =

}}

   

==ساختار==

فصل اول، درباره قدیم بودن خداست. نویسنده می‌گوید: خداوند قدیم است و مسبوق به عدم نیست و اگر چنین نباشد، نیازمند به محدث خواهد بود. ایشان در توضیح این عبارت می‌گوید: برای قدیم دو معنا است:

# قدیم زمانی که این برای خداوند محال است؛

فصل دوم، به ابدیت خداوند اختصاص یافته است. نویسنده در این‌باره می‌گوید: واجب است که خداوند باقی باشد؛ بدین معنا که هیچ عدمی به وجودش ملحق نشود. اگر چنین نباشد، ذات خداوند، عدم و وجود، هر دو را می‌پذیرد؛ پس برای وجود داشتن، نیاز به مخصص دارد، بنابراین حادث خواهد بود<ref>ر.ک: همان، ص111</ref>. نویسنده در ادامه می‌نویسد: ازآنجاکه خداوند ازلی و ابدی است، پس از جِرم بودن یا قائم بودن به آن یا در جهت آن بودن یا نقش بستن در خیال آن، منزه است؛ زیرا همه اینها موجب مماثلت وی با حوادث می‌گردد؛ بنابراین، ویژگی‌های حوادث برای او ثابت خواهد بود و این به قدمت و ابدیت وی آسیب می‌رساند<ref>ر.ک: همان، ص114-115</ref>.

نویسنده قائل است که صفات مذکور، قدیمند؛ زیرا حدوث هرکدام، مستلزم حدوث خداوند خواهد بود که امری است محال<ref>ر.ک: همان، ص204-205</ref>.  

اولاً ادراک به معنای رؤیت نیست، بلکه اخص از آن است و اگر هم باشد به معنای این است که خداوند را در این دنیا نمی‌توان دید، لکن در آخرت می‌توان او را رؤیت نمود؛ علاوه بر این می‌توان مؤمنان را خارج از عموم آیه دانست، به دلیل ادله‌ای که رؤیت را برای آنان ثابت نموده است<ref>ر.ک: همان، ص328-329</ref>.

نویسنده، نبوت را نه صفت ذاتی برای پیامبر می‌داند (چنان‌که کرامیه می‌دانند)، نه صفت کسبی می‌خواند (چنان‌که فلاسفه می‌خوانند)، بلکه آن را اصطفا و گزینش الهی می‌داند. وی نبوت را از رسالت جدا می‌کند؛ اولی را نوعی اختصاص یافتن به شنیدن وحی از خداوند، با واسطه یا بی واسطه فرشته، بدون امر به تبلیغ، می‌داند و دومی را همین نوع اختصاص، به شرط امر به تبلیغ، می‌خواند<ref>ر.ک: همان، ص375-376</ref>.

   

==وابسته‌ها==

   

   

[[رده:الهیات (توحید)]]