فرهنگ جغرافیائی ایران

فرهنگ جغرافیائی ایران
پدیدآوران	ایران‌. ارتش‌. ستا‌د ارتش‌. دایره‌ جغرافیا‌یی‌ (نويسنده)
سال نشر	1328ش - 1329ش - 1330ش - 1331ش - 1332ش
چاپ	1
موضوع	ایران - فرهنگ جغرافیایی - ایران -- نامهای جغرافیایی - شهرها و شهرستان‏ها - ایران - نام‏ها - روستاها - ایران - نام‏ها
زبان	فارسی
تعداد جلد	10
کد کنگره	4ف 6 DSR
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

فرهنگ جغرافیایی ایران، مجموعه‌ای 10 جلدی، مشتمل بر اطلاعات محل، جمعیت، زبان و... شهرها و روستاهای کشور در طول‌ سال‌های 1328 تا 1332ش است. این کتاب پس از انتشار، به‌عنوان یکی از مراجع دست اول مورد استفاده محققین قرار گرفته است.

نویسنده در مقدمه کتاب، به کمبود تدوین و تألیف فرهنگ‌ها در زمینه‌های مختلف در کشور و عقب‌ماندگی ایران در این زمینه اشاره کرده، می‌نویسد: «کشورهای مترقی تاکنون فرهنگ‌های مختلفی در امور نظامی، جغرافیایی، تاریخی، مکانیک، پزشکی، هنرهای زیبا و غیره به رشته تحریر درآورده‌اند، ولی متأسفانه در کشور ما هنوز برای تهیه و تنظیم این‌گونه فرهنگ‌ها عطف توجهی نشده و بالنتیجه علاوه بر آنکه دنیا به‌طور شایسته‌ای سرزمین ما را نمی‌شناسد، فرزندان این آب و خاک هم آن‌طور که باید و شاید به میهن خود شناسایی ندارند». سپس تدوین فرهنگ جغرافیایی را برای روشن شدن اوضاع و احوال کشور در آن زمان بر دیگر فرهنگ‌ها مقدم می‌داند‏.

ازآنجاکه منابع مکتوبی در این زمینه وجود نداشته، لذا گردآوری اطلاعات فرهنگ به شیوه میدانی صورت گرفته است: «چون به‌طور جامع در هیچ‌یک از وزارتخانه‌ها مدارکی که برای تهیه این فرهنگ به‌کار رود، موجود نبود، تصمیم گرفته شد با اعزام مأمورین نظامی به کلیه نقاط مختلف کشور، اطلاعات لازم درباره مسائل مربوط به موقعیت جغرافیایی، آب و هوا، مذهب، محصول، جمعیت، صنایع و... جمع‌آوری گردد. مأمورین اعزامی با کمک ادارات و مطلعین محل از کوچک‌ترین روستاها تا شهرهای بزرگ را مورد مطالعه و تحقیق قرار دادند. این اطلاعات سپس با اسلوبی نو تنظیم و ارائه گردید تا به‌راحتی قابل استفاده باشد. تقسیمات کشوری در آن مقطع ده استان بوده است. اسامی و اطلاعات مربوط به هر استان در جلد تنظیمی مربوط به خود به‌ترتیب الفبا ارائه شده است؛ به‌عنوان مثال، جلد یکم مربوط به استان مرکزی شامل 6 شهرستان، 28 بخش و 2685 آبادی بوده است.‏ یا اینکه اطلاعات شهرستان‌های استان‌های ایلام، کرمانشاه، کردستان و همدان با عنوان «استان 5 کردستان»، در جلد پنجم آمده ‌است.

منابع مقاله

مقدمه کتاب: https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/b/b4/%D9%81%D8%B1%D9%87%D9%86%DA%AF_%D8%AC%D8%BA%D8%B1%D8%A7%D9%81%DB%8C%D8%A7%DB%8C%DB%8C_%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86_%D8%AC%D9%84%D8%AF_%D8%A7%D9%88%D9%84.pdf