۱۰۴٬۶۸۸
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - ' '''' به ''''') |
||
(۱۰ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۶: | خط ۶: | ||
[[شاهین، عبدالسلام محمد علی]] (مصحح) | [[شاهین، عبدالسلام محمد علی]] (مصحح) | ||
[[خازن، علی بن محمد]] ( | [[خازن، علی بن محمد]] (نویسنده) | ||
| زبان =عربی | | زبان =عربی | ||
| کد کنگره =BP 95/5 /خ2ل2 | | کد کنگره =BP 95/5 /خ2ل2 | ||
خط ۱۶: | خط ۱۶: | ||
| سال نشر = 1415 ق یا 1995 م | | سال نشر = 1415 ق یا 1995 م | ||
| کد اتوماسیون = | | کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE02020AUTOMATIONCODE | ||
| چاپ =1 | | چاپ =1 | ||
| تعداد جلد =4 | |||
| کتابخانۀ دیجیتال نور =02020 | |||
| کتابخوان همراه نور =02020 | |||
| کد پدیدآور = | | کد پدیدآور = | ||
| پس از = | | پس از = | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''تفسير الخازن المسمّى لباب التأويل في معانى التنزيل'''، تأليف [[خازن، علی بن محمد|علاءالدين على بن محمد بن | |||
'''تفسير الخازن المسمّى لباب التأويل في معانى التنزيل'''، تأليف [[خازن، علی بن محمد|علاءالدين على بن محمد بن ابراهیم بغدادى]] مشهور به «خازن» (متوفى 725ق)، از تفاسير مأثور اهل سنت محسوب مىشود. اين اثر كه در حقيقت مختصرى از تفسير معالم التنزيل بغوى كه آن نيز گزيدهاى از تفسير ثعلبى نيشابورى است، با دقت و امانت شكل گرفته و مورد توجه خاص و عام بوده است. البته بايد توجه داشت كه گزيدهاى از روايات تفسيرى گذشته را خازن بر آن افزوده است. لباب التأويل شامل تمامى قرآن مىباشد و صبغه قصص تاريخى آن نيز كاملاً نمايان است. | |||
== انگيزه تأليف == | == انگيزه تأليف == | ||
خازن در مقدمه مىنويسد «از آنجايى كه كتاب معالم التنزيل نوشته علامه جليل... ابومحمدحسین بن مسعود بغوى، جزو بهترين و ارزشمندترين تأليفات در تفسير است، و جامع آراء صحيحه، عارى از شبهه و تحريف و آراسته به زيور احاديث نبويه و احكام شرعيه بود، و در شيواترين عبارات و زيباترين اسلوب، شكل گرفته است، از اينرو خواستم تا از گوهرهاى تابناك آن بهره فراوان ببرم»..<ref>مقدمه مؤلف، ص4</ref> | |||
خازن در مقدمه مىنويسد «از آنجايى كه كتاب معالم التنزيل نوشته علامه جليل... ابومحمدحسین بن مسعود بغوى، جزو بهترين و ارزشمندترين تأليفات در تفسير است، و جامع آراء صحيحه، عارى از شبهه و تحريف و آراسته به زيور احاديث نبويه و احكام شرعيه بود، و در شيواترين عبارات و زيباترين اسلوب، شكل گرفته است، از اينرو خواستم تا از گوهرهاى تابناك آن بهره فراوان ببرم» | |||
== روش تفسيرى == | == روش تفسيرى == | ||
وى در مقدمه اضافه مىكند: «من براى خود جز نقل و انتخاب نقش ديگر در اين تفسير قائل نبودهام و از اطنابگرايى پرهيز كرده و سندها را به جهت رعايت اختصار حذف كردهام» | وى در مقدمه اضافه مىكند: «من براى خود جز نقل و انتخاب نقش ديگر در اين تفسير قائل نبودهام و از اطنابگرايى پرهيز كرده و سندها را به جهت رعايت اختصار حذف كردهام»..<ref>همان</ref> | ||
خازن همچنين در مقدمه تفسير خود ضمن پنج فصل مطالبى را مطرح كرده است: فصل اول در فضائل قرآن و تلاوت و تعليم آن. فصل دوم در مذمت در تفسير به رأى بدون دارا بودن دانش لازم و مذمت فراموشى و عدم تعهد به قرآن. فصل سوم در جمع قرآن، ترتيب نزول. فصل چهارم در بحث سبعه احرف و اقوال مربوط به آن. فصل پنجم در معناى تفسير و تأويل. | خازن همچنين در مقدمه تفسير خود ضمن پنج فصل مطالبى را مطرح كرده است: فصل اول در فضائل قرآن و تلاوت و تعليم آن. فصل دوم در مذمت در تفسير به رأى بدون دارا بودن دانش لازم و مذمت فراموشى و عدم تعهد به قرآن. فصل سوم در جمع قرآن، ترتيب نزول. فصل چهارم در بحث سبعه احرف و اقوال مربوط به آن. فصل پنجم در معناى تفسير و تأويل. | ||
خط ۴۴: | خط ۴۵: | ||
ايشان علاوه بر قصههاى انبيا كه در نهايت شگفتى بيان مىكند. در آيات مرتبط با جنگها و رويدادهاى تاريخى عصر پيامبر(ص) نيز به تفصيل، آن وقايع را ذكر مىنمايد؛ به عنوان مثال ذيل آيه 9 سوره احزاب بعد از تفسير آن، به جنگ خندق پرداخته، وقايع و حوادث آن را به تفصيل بيان مىدارد. | ايشان علاوه بر قصههاى انبيا كه در نهايت شگفتى بيان مىكند. در آيات مرتبط با جنگها و رويدادهاى تاريخى عصر پيامبر(ص) نيز به تفصيل، آن وقايع را ذكر مىنمايد؛ به عنوان مثال ذيل آيه 9 سوره احزاب بعد از تفسير آن، به جنگ خندق پرداخته، وقايع و حوادث آن را به تفصيل بيان مىدارد. | ||
احاديث ترغيب كه بسيارى از آنها از سند چندان محكمى هم برخوردار نيستند، در اين تفسير بسيار آمده و تحت تأثير افكار و انديشههاى صوفيانه رويكرد تربيتى و وعظ در آن قوى است. براى نمونه ذيل آيه 16 سوره سجده ''' «تتجافى جنوبهم عن المضاجع...» ''' پس از پايان تفسير آن، به بيان فضل نماز شب و ترغيب به آن مىپردازد. | احاديث ترغيب كه بسيارى از آنها از سند چندان محكمى هم برخوردار نيستند، در اين تفسير بسيار آمده و تحت تأثير افكار و انديشههاى صوفيانه رويكرد تربيتى و وعظ در آن قوى است. براى نمونه ذيل آيه 16 سوره سجده''' «تتجافى جنوبهم عن المضاجع...»''' پس از پايان تفسير آن، به بيان فضل نماز شب و ترغيب به آن مىپردازد. | ||
روش عمومى مفسر به اين ترتيب است كه پس از ذكر نام سوره و مكى يا مدنى بودن آن، آيات را مطرح كرده، با نقل روايات تفسير مىنمايد، و با «فإن قلت، قلت» مباحث را پى مىگيرد. | روش عمومى مفسر به اين ترتيب است كه پس از ذكر نام سوره و مكى يا مدنى بودن آن، آيات را مطرح كرده، با نقل روايات تفسير مىنمايد، و با «فإن قلت، قلت» مباحث را پى مىگيرد. | ||
خط ۶۲: | خط ۶۳: | ||
==پانويس == | ==پانويس == | ||
<references /> | <references/> | ||
== منابع مقاله == | == منابع مقاله == | ||
خط ۶۹: | خط ۷۰: | ||
# التفسير و المفسرون، دكتر ذهبى، ج 1، صفحه 310. | # التفسير و المفسرون، دكتر ذهبى، ج 1، صفحه 310. | ||
# دانشنامه قرآن و قرآن پژوهى، به كوشش [[خرمشاهی، بهاءالدین|بهاءالدين خرمشاهى]]، ج 1، ص745 و 975. | # دانشنامه قرآن و قرآن پژوهى، به كوشش [[خرمشاهی، بهاءالدین|بهاءالدين خرمشاهى]]، ج 1، ص745 و 975. | ||
# المفسرون حياتهم و منهجهم، [[ایازی، محمدعلی|سيد محمد على ايازى]]، صفحه 599. | # المفسرون حياتهم و منهجهم، [[ایازی، سید محمدعلی|سيد محمد على ايازى]]، صفحه 599. | ||
==وابستهها== | |||
{{وابستهها}} | |||