تفسير مبهمات القرآن الموسوم بصلة الجمع و عائد التذييل لموصول كتابي الاعلام و التكميل: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - ' '''' به '''''
جز (جایگزینی متن - '.↵↵↵رده:کتاب‌شناسی' به '. ==وابسته‌ها== {{وابسته‌ها}} رده:کتاب‌شناسی')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
جز (جایگزینی متن - ' '''' به ''''')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
 
خط ۸۲: خط ۸۲:
الف)- جامعيت: نخستين ويژگى و ارزش كتاب، جامعيت آن است؛ مطالب نو، متنوع و گران‌سنگى كه بلنسى به «التعريف و الإعلام» سهيلى و «التكميل و الإتمام» ابن عسكر اضافه كرده، بر ارزش كتابش افزوده است..<ref>ر.ک: همان، ص77</ref>
الف)- جامعيت: نخستين ويژگى و ارزش كتاب، جامعيت آن است؛ مطالب نو، متنوع و گران‌سنگى كه بلنسى به «التعريف و الإعلام» سهيلى و «التكميل و الإتمام» ابن عسكر اضافه كرده، بر ارزش كتابش افزوده است..<ref>ر.ک: همان، ص77</ref>


ب)- توجّه به مسائل اعتقادى: توجّه و اهتمام به مسائل اعتقادى - خصوصاً مسائل مربوط به عصمت ملائكه و انبيا(ع)- نيز ارزش علمى اين كتاب را افزون نموده است. مؤلّف سعى در حمايت از مقام آنان و زدودن شُبهه‌هايى دارد كه با عصمت آنان در تناقض است. پيرامون آيه‌اى كه مغرضان در آن به ايجاد ترديد پرداخته‌اند، به ارائه دليل روشن و استدلال قاطع مى‌پردازد؛ به مَثَل، بلنسى پيرامون ''' «الْمَلَكَيْنِ» ''' در اين سخن خداوند: ''' «وَ مَا أُنْزِلَ عَلَى المَلَكَيْنِ بِبَابِلَ هَارُوتَ وَ مَارُوتَ» '''..<ref>بقره: 102</ref>، به مناقشه با نظريه‌هاى ارائه‌شده از سوى برخى كژانديشان پرداخته است..<ref>همان</ref>
ب)- توجّه به مسائل اعتقادى: توجّه و اهتمام به مسائل اعتقادى - خصوصاً مسائل مربوط به عصمت ملائكه و انبيا(ع)- نيز ارزش علمى اين كتاب را افزون نموده است. مؤلّف سعى در حمايت از مقام آنان و زدودن شُبهه‌هايى دارد كه با عصمت آنان در تناقض است. پيرامون آيه‌اى كه مغرضان در آن به ايجاد ترديد پرداخته‌اند، به ارائه دليل روشن و استدلال قاطع مى‌پردازد؛ به مَثَل، بلنسى پيرامون''' «الْمَلَكَيْنِ»''' در اين سخن خداوند:''' «وَ مَا أُنْزِلَ عَلَى المَلَكَيْنِ بِبَابِلَ هَارُوتَ وَ مَارُوتَ»'''..<ref>بقره: 102</ref>، به مناقشه با نظريه‌هاى ارائه‌شده از سوى برخى كژانديشان پرداخته است..<ref>همان</ref>


ج)- پيگيرى برخى از روايات ضعيف: وى در پى روشن كردن و اثبات عدم توانايى در ارائه استدلال بر اساس روايات ضعيف و ارائه نظريه درست بر مبناى روايات صحيح است؛ به مَثَل، بحثى را پيرامون «رمضان» به ميان كشيده و اين‌گونه روايتى را از «مجاهد» مطرح كرده است: «مجاهد، اكراه داشت كه بگويد: «رمضان را روزه گرفتيم»، بدون اينكه نام «ماه» را ببرد»؛ آنگاه مؤلّف اظهار مى‌دارد: «برخى در اين مورد به روايتى كه به [[ابن عباس، عبدالله بن عباس|ابن عباس]] نسبت داده مى‌شود، اين‌گونه دليل آورده‌اند كه «رمضان» نامى از نام‌هاى خداوند متعال است؛ به همين دليل به «ماه» اضافه شده است» و در پايان مى‌گويد: «اين روايت قابل اثبات نيست»..<ref>همان، ص77-78</ref>
ج)- پيگيرى برخى از روايات ضعيف: وى در پى روشن كردن و اثبات عدم توانايى در ارائه استدلال بر اساس روايات ضعيف و ارائه نظريه درست بر مبناى روايات صحيح است؛ به مَثَل، بحثى را پيرامون «رمضان» به ميان كشيده و اين‌گونه روايتى را از «مجاهد» مطرح كرده است: «مجاهد، اكراه داشت كه بگويد: «رمضان را روزه گرفتيم»، بدون اينكه نام «ماه» را ببرد»؛ آنگاه مؤلّف اظهار مى‌دارد: «برخى در اين مورد به روايتى كه به [[ابن عباس، عبدالله بن عباس|ابن عباس]] نسبت داده مى‌شود، اين‌گونه دليل آورده‌اند كه «رمضان» نامى از نام‌هاى خداوند متعال است؛ به همين دليل به «ماه» اضافه شده است» و در پايان مى‌گويد: «اين روايت قابل اثبات نيست»..<ref>همان، ص77-78</ref>
خط ۸۸: خط ۸۸:
افزون بر محاسن فراوانى كه در كتاب بلنسى وجود دارد، برخى ضعف‌ها و نارسايى‌ها نيز بر آن وارد است:
افزون بر محاسن فراوانى كه در كتاب بلنسى وجود دارد، برخى ضعف‌ها و نارسايى‌ها نيز بر آن وارد است:


#عدم ارجاع به مصادر اصلى: گاهى مؤلّف، أحاديث و سخنانى را ارائه مى‌دهد، ولى به مصادر اصلى ارجاع نمى‌دهد و به انتساب، به تفاسير و كتب متأخّرين اكتفا مى‌كند؛ به مَثَل، در تفسير اين سخن خداوند: ''' «وَ حَلاَئِلُ اَبْنَاءِكُمُ الَّذِينَ مِنْ أَصْلاَبِكُمْ» '''..<ref>نساء: 23</ref>، از عطاء بن ابى‌رباح نقل مى‌كند كه: «اين آيه درباره پيامبر(ص) نازل شده؛ آنگاه كه پس از جدا شدن زينب بنت جحش از زيد بن حارثه با وى ازدواج نمود، مشركان گفتند: او با زن پسرش ازدواج كرده است؛ پس اين آيه نازل شده تا پسرانى را كه از پشت خود افراد هستند، تخصيص نمايد». مؤلّف اين مطلب را به ابن عطيّه و [[زمخشری، محمود بن عمر|زمخشرى]] نسبت داده؛ درصورتى‌كه [[طبری آملی، محمد بن جریر|طبرى]] آن را به نقل از عطا در تفسيرش آورده است..<ref>همان، ص78</ref>
#عدم ارجاع به مصادر اصلى: گاهى مؤلّف، أحاديث و سخنانى را ارائه مى‌دهد، ولى به مصادر اصلى ارجاع نمى‌دهد و به انتساب، به تفاسير و كتب متأخّرين اكتفا مى‌كند؛ به مَثَل، در تفسير اين سخن خداوند:''' «وَ حَلاَئِلُ اَبْنَاءِكُمُ الَّذِينَ مِنْ أَصْلاَبِكُمْ»'''..<ref>نساء: 23</ref>، از عطاء بن ابى‌رباح نقل مى‌كند كه: «اين آيه درباره پيامبر(ص) نازل شده؛ آنگاه كه پس از جدا شدن زينب بنت جحش از زيد بن حارثه با وى ازدواج نمود، مشركان گفتند: او با زن پسرش ازدواج كرده است؛ پس اين آيه نازل شده تا پسرانى را كه از پشت خود افراد هستند، تخصيص نمايد». مؤلّف اين مطلب را به ابن عطيّه و [[زمخشری، محمود بن عمر|زمخشرى]] نسبت داده؛ درصورتى‌كه [[طبری آملی، محمد بن جریر|طبرى]] آن را به نقل از عطا در تفسيرش آورده است..<ref>همان، ص78</ref>
#عدم اشاره به مصدر برخى از سخنان: وى گاهى سخنانى را به‌طور كامل نقل مى‌كند، بدون اينكه به مصدرش اشاره نمايد؛ درصورتى‌كه بيشتر اين مطالب - غالباً ً - از «المحرّر الوجيز» ابن عطيّه و «الكشّاف» [[زمخشری، محمود بن عمر|زمخشرى]] است؛ به مَثَل، آنچه درباره اين سخن خداوند: ''' «وَ إذَا لَقُوا الَّذِينَ ءَامَنُوا» '''..<ref>بقره: 76</ref>آورده، به همين گونه است..<ref>همان</ref>
#عدم اشاره به مصدر برخى از سخنان: وى گاهى سخنانى را به‌طور كامل نقل مى‌كند، بدون اينكه به مصدرش اشاره نمايد؛ درصورتى‌كه بيشتر اين مطالب - غالباً ً - از «المحرّر الوجيز» ابن عطيّه و «الكشّاف» [[زمخشری، محمود بن عمر|زمخشرى]] است؛ به مَثَل، آنچه درباره اين سخن خداوند:''' «وَ إذَا لَقُوا الَّذِينَ ءَامَنُوا»'''..<ref>بقره: 76</ref>آورده، به همين گونه است..<ref>همان</ref>
#استطراد و سخن‌راندن طولانى و خسته‌كننده پيرامون برخى مسائل: در اين باره مى‌توان به موارد زير اشاره نمود: استطراد در بحث پيرامون نام‌هاى سوره «فاتحه» و پرداختن به مباحث صرفى و نحوى؛ استطراد در بحث پيرامون «آدم» و «ابليس» و پرداختن به مباحث لغوى؛ استطراد در بحث پيرامون «شراب» و ارائه نام‌ها و صفات آن..<ref>همان</ref>
#استطراد و سخن‌راندن طولانى و خسته‌كننده پيرامون برخى مسائل: در اين باره مى‌توان به موارد زير اشاره نمود: استطراد در بحث پيرامون نام‌هاى سوره «فاتحه» و پرداختن به مباحث صرفى و نحوى؛ استطراد در بحث پيرامون «آدم» و «ابليس» و پرداختن به مباحث لغوى؛ استطراد در بحث پيرامون «شراب» و ارائه نام‌ها و صفات آن..<ref>همان</ref>
#بهره‌گيرى از اسرائيليّات و اخبار موهوم و غريب و استفاده از كتب غير معتبر: نویسنده گاهى سخنانى را ارائه مى‌دهد كه به‌جز در كتاب «عرائس المجالس» ثعلبى يافت نمى‌شود. گفتنى است اين كتاب، انباشته از اسرائيليّات و اخبار موهوم و غريب است..<ref>همان</ref>
#بهره‌گيرى از اسرائيليّات و اخبار موهوم و غريب و استفاده از كتب غير معتبر: نویسنده گاهى سخنانى را ارائه مى‌دهد كه به‌جز در كتاب «عرائس المجالس» ثعلبى يافت نمى‌شود. گفتنى است اين كتاب، انباشته از اسرائيليّات و اخبار موهوم و غريب است..<ref>همان</ref>