۱۰۶٬۳۳۳
ویرایش
←وابسته‌ها
جز (جایگزینی متن - 'ابوعلى سينا' به 'ابوعلى سينا ') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) |
||
| (۴۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات کتاب | |||
| تصویر =NUR12621J1.jpg | |||
| عنوان =القانون في الطب (طبع بیروت) | |||
| عنوان‌های دیگر = | |||
| پدیدآوران = | |||
[[ابن سینا، حسین بن عبدالله]] (نویسنده) | |||
| | | زبان =عربی | ||
| کد کنگره =R 128/3 /الف2ق2 1384 | |||
| | | موضوع = | ||
پزشکی اسلامی - متون قدیمی تا قرن 14 | |||
|زبان | |||
|کد کنگره | |||
|موضوع | |||
دارو شناسی - متون قدیمی تا قرن 14 | دارو شناسی - متون قدیمی تا قرن 14 | ||
| ناشر = | |||
|ناشر | دار إحياء التراث العربي | ||
| مکان نشر =بیروت - لبنان | |||
| سال نشر = 1426 ق | |||
|مکان نشر | |||
|سال نشر | |||
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE12621AUTOMATIONCODE | |||
| چاپ =1 | |||
| تعداد جلد =4 | |||
| کتابخانۀ دیجیتال نور =12621 | |||
| کتابخوان همراه نور =12621 | |||
| کد پدیدآور = | |||
| پس از = | |||
| پیش از = | |||
}} | |||
'''القانون في الطب (طبع بیروت)''' اثر [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابوعلى سينا]] در طب مزاجى و طبيعى كه ساليان متوالى در بزرگ‌ترين مراكز علمى و پزشکى جهان مدار تدريس در علم پزشکى بوده است و آن نيست جز شاهکار وى، كتاب گران‌سنگ القانون في الطب به زبان عربى. | |||
[[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سينا]]، انگیزه‌اش را از تأليف اين اثر، چنين بيان مى‌كند: فقد التمس منى بعض خلص إخوانى و من يلزمنى اسعافه بما يسمح به و سعى أن أصنف في الطب كتابا مشتملا على قوانينه الكلية و الجزئية اشتمالاً يجمع إلى الشرح الاختصار و إلى ايفاء الأكثر حقه من البيان الايجاز فأسعفته بذلك.<ref>القانون في الطب، ج1، ص17</ref> | |||
در مورد تاريخ نگارش اين اثر هم مسلماً نمى‌توان سال خاصى را معين كرد، چرا كه اثرى به اين عظمت مطمئناً در طول ساليان دراز به رشته تحرير درآمده است و پس از تحرير اولیه هم مسلماً مورد بازنگرى مؤلف قرار گرفته است. | |||
كتاب قانون، پس از نگارش، بسيار مورد توجه قرار گرفته و به همين سبب ترجمه‌ها و شرح‌هاى گوناگونى از آن در دست است. علاوه بر آن، اين كتاب ارزش‌مند به مدت چند قرن در اروپا به عنوان يكى از متون دانشگاهى مطرح بود و از اين رو ترجمه‌ها و شروح مختلفى از اين كتاب در اروپا و به زبان‌هاى لاتين ديده مى‌شود. هم‌چنين كتاب قانون يكى از اولین كتاب‌هایى بوده كه پس از اختراع صنعت چاپ به زيور طبع آراسته گرديده است. | |||
كتاب قانون، پس از نگارش، بسيار مورد توجه قرار گرفته و به همين سبب ترجمه‌ها و شرح‌هاى گوناگونى از آن در دست است. علاوه بر آن، اين كتاب ارزش‌مند به مدت چند قرن در اروپا به عنوان يكى از متون دانشگاهى مطرح بود و از اين رو ترجمه‌ها و شروح مختلفى از اين كتاب در اروپا و به زبان‌هاى لاتين ديده مى‌شود. هم‌چنين كتاب قانون يكى از | |||
علاوه بر اين تا روزگار ما بسيارى از طبيبان در نگارش مقالات و كتاب‌هاى پزشکى از اين اثر بهره برده‌اند. | |||
==ساختار== | |||
[[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سينا]]، كتاب قانون را بر اساس پنج كتاب، تدوين نموده است: | [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سينا]]، كتاب قانون را بر اساس پنج كتاب، تدوين نموده است: | ||
| خط ۶۶: | خط ۴۸: | ||
كتاب پنجم: قرابادين (داروهاى تركيبى). | كتاب پنجم: قرابادين (داروهاى تركيبى). | ||
[[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سينا]]، خود، ساختار و شيوه تحرير اين اثر را چنين بيان كرده است: و رأيت ان اتكلم اولا | [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سينا]]، خود، ساختار و شيوه تحرير اين اثر را چنين بيان كرده است: و رأيت ان اتكلم اولا في الأمور العامة الكلية في كلا قسمى الطب أعنى القسم النظرى و القسم العملى ثم بعد ذلك أتكلم في كليات أحكام قوى الأدوية المفردة ثم في جزئياتها ثم بعد ذلك في الأمراض الواقعة بعضو عضو، فأبتدئ أولا بتشريح ذلك العضو و منفعته و أما تشريح الأعضاء المفردة البسيطة فيكون قد سبق منى ذكره في الكتاب الأول الكلى و كذلك منافعها. ثم إذا فرغت من تشريح ذلك العضو ابتدأت في أكثر المواضع بالدلالة على كيفية حفظ صحته ثم دللت بالقول المطلق على كليات أمراضه و أسبابها و طرق الاستدلالات عليها و طرق معالجاتها بالقول الكلى أيضاً. فإذا فرغت من هذه الأمور الكلية أقبلت على الأمراض الجزئية و دللت أولاً في أكثرها أيضاً على الحكم الكلى في حده و أسبابه و دلائله ثم تخلصت إلى الأحكام الجزئية ثم أعطيت القانون الكلى في المعالجة ثم نزلت إلى المعالجات الجزئية بدواء دواء بسيط أو مركب و ما كان سلف ذكره من الأدوية المفردۀ و منفعته في الأمراض في كتاب الأدويۀ المفردۀ في الجداول و الاصباغ التى أرى استعمالها فيه كما تقف أيها المتعلم عليه إذا وصلت إليه لم أكرر الا قليلا منه و ما كان من الأدوية المركبة أن ما الأحرى به ان يكون في الأقراباذين الذى أرى ان أعمله أخرت ذكر منافعه و كيفية خلطه إليه و رأيت أن أفرغ عن هذا الكتاب إلى كتاب أيضاً في الأمور الجزئية مختص بذكر الأمراض التى إذا وقعت لم تختص بعضو بعينه و نورد هنالك أيضاً الكلام في الزينة و ان أسلك في هذا الكتاب أيضا مسلكى في الكتاب الجزئى الذى قبله فإذا تهيأ بتوفيق الله تعالى الفراغ من هذا الكتاب جمعت بعده كتاب الأقراباذين و هذا كتاب لا يسع من يدعى هذه الصناعة و يكتسب بها ان لا يكون جله معلوما محفوظا عنده فإنه مشتمل على أقل ما لا بد منه للطبيب و أما الزيادة عليه فأمر غير مضبوط و ان أخر الله تعالى في الاجل و ساعد القدر انتصبت لذلك انتصابا ثانيا. | ||
و أما الآن فانى أجمع هذا الكتاب و أقسمه إلى كتب خمسة على هذا المثال: | و أما الآن فانى أجمع هذا الكتاب و أقسمه إلى كتب خمسة على هذا المثال: | ||
الكتاب الأول: | الكتاب الأول: في الأمور الكلية في علم الطلب. | ||
الكتاب الثانى: | الكتاب الثانى: في الأدوية المفردة. | ||
الكتاب الثالث: | الكتاب الثالث: في الأمراض الجزئية الواقعة بأعضاء الانسان عضو عضو من الفرق إلى القدم ظاهرها و باطنها. | ||
الكتاب الرابع: | الكتاب الرابع: في الأمراض الجزئية التى إذا وقعت لم تختص بعضو و في الزينة. | ||
الكتاب الخامس: | الكتاب الخامس: في تركيب الأدوية و هو الأقراباذين.<ref>القانون في الطب، ص17- 18</ref> | ||
هر بخش از بخش‌هاى پنج گانه اين اثر، خود، به اجزاى كوچك‌ترى تحت عنوان تعليم، فصل و فن تقسيم مى‌شود. | هر بخش از بخش‌هاى پنج گانه اين اثر، خود، به اجزاى كوچك‌ترى تحت عنوان تعليم، فصل و فن تقسيم مى‌شود. | ||
== گزارش محتوا == | ==گزارش محتوا== | ||
كتاب قانون - چنان‌كه گفتيم - مهم‌ترين و ماندگارترين نگاشته طب سنتى است. قبل از نگارش كتاب قانون، كتاب‌هاى مهم و مفصل ديگرى در عرصه طب سنتى به رشته تحرير درآمده كه هر كدام، كتاب‌هاى باارزشى شمرده مى‌شوند. كتاب الحاوى في الطب، مشتمل بر تجربيات پزشک نام‌دار، [[رازی، محمد بن زکریا|محمد بن زكرياى رازى]] است و يا كتاب كامل الصناعة نگاشته‌اى كامل در حوزه طب نظرى و طب عملى (بالينى) است؛ با اين حال كتاب قانون [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سينا]]، ناسخ بسيارى از اين كتاب‌ها شمرده مى‌شود، چرا كه ترتيب و تدوين شگرف [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سينا]]، در نگارش اين اثر، دست‌يابى دانش‌پژوه را به مطالب پزشکى آسان‌تر مى‌نمايد. | |||
كتاب قانون - چنان‌كه گفتيم - مهم‌ترين و ماندگارترين نگاشته طب سنتى است. قبل از نگارش كتاب قانون، كتاب‌هاى مهم و مفصل ديگرى در عرصه طب سنتى به رشته تحرير درآمده كه هر كدام، كتاب‌هاى باارزشى شمرده مى‌شوند. كتاب الحاوى | |||
علاوه بر اين، به سبب خبرويت [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سينا]]، در زمينه علوم عقلى، وى توانسته بسيارى از مبانى فلسفى را با قواعد | علاوه بر اين، به سبب خبرويت [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سينا]]، در زمينه علوم عقلى، وى توانسته بسيارى از مبانى فلسفى را با قواعد پزشکى تطبيق دهد و پزشکى را به صورت علمى برهانى، به مخاطبين اين علم عرضه كند. | ||
البته از آن‌جا كه [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سينا]] به سبب اشتغالات فراوان، فرصت تجربه و آزمايش كمترى داشته است، مباحث بالينى اين اثر و هم‌چنين دواشناسى و داروسازى در آن، نسبت به بعضى ديگر از كتاب‌ها - از جمله تذكرة اولى الالباب داود انطاكى - كم اهميت‌تر است. | البته از آن‌جا كه [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سينا]] به سبب اشتغالات فراوان، فرصت تجربه و آزمايش كمترى داشته است، مباحث بالينى اين اثر و هم‌چنين دواشناسى و داروسازى در آن، نسبت به بعضى ديگر از كتاب‌ها - از جمله تذكرة اولى الالباب داود انطاكى - كم اهميت‌تر است. | ||
== وضعيت كتاب == | == وضعيت كتاب == | ||
كتاب القانون في الطب، به همت مؤسسه انتشاراتى دار احياء التراث العربى (بيروت) در سال 1426ق(2005م) چاپ و منتشر شده است. | |||
كتاب القانون | |||
==پانويس == | ==پانويس == | ||
<references /> | <references/> | ||
== وابسته‌ها == | ==وابسته‌ها== | ||
{{وابسته‌ها}} | {{وابسته‌ها}} | ||
[[قانون در طب]] | [[قانون در طب]] | ||
[[قاموس القانون في الطب]] | |||
[[قانون (ترجمه شرفکندی)]] | [[قانون (ترجمه شرفکندی)]] | ||
[ | [[أمراض العين و علاجاتها]] | ||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||
[[رده:علوم پزشکی]] | |||