لمحات موجزة في أصول علل الحديث

لمحات موجزة في أصول علل الحديث
پدیدآوران	عتر، نورالدین (نويسنده)
ناشر	دار السلام
مکان نشر	مصر - اسکندریه ** مصر - قاهره
سال نشر	1434ق - 2013م
چاپ	1
شابک	‎978-977-717-092-5
موضوع	علل الحدیث
زبان	عربی
تعداد جلد	1
کد کنگره	8ل2ع 110/3 BP
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

لمحات موجزة في أصول علل الحديث، نوشته مفسر و محدث معاصر سوری حنفی و رئیس پیشین بخش علوم قرآن و سنت دانشکده شریعت دانشگاه دمشق، نورالدین عِتر (1937-2020م)، مبانی و اصول «علل الحدیث» به معنای «دانش شناسایی عیوب پنهانی در روایات بی‌عیب ظاهری» را تبیین می‌کند.

هدف و روش

نورالدین عتر، با تأکید بر اینکه کاوش در علل پدیده‌ها برای انسان، فطری است و هرچه پنهان‌تر باشد، کشف آن سودمندتر و جالب‌تر است، افزوده است: علل واردشده در احادیث، از بزرگ‌ترین علت‌ها در مباحث علمی است؛ زیرا شأن روایات نبوی(ص) والا است و آفاتی که در آن، رخنه کرده، آشکار نیست؛ پس شناسایی آن، انواع و احکامش و راه‌های آگاهی بر آن، نیازی ضروری است؛ این اثر را به دانشجویان و علاقه‌مندان این دانش تقدیم می‌کنم و آن را با استفاده از کلمات پیشوایان این علم، نوشته‌ام و بر پژوهش‌های پیشین خودم و تعلیقاتم بر شرح العلل نوشته ابن رجب و به‌خصوص کتابم إعلام الأنام شرح بلوغ المرام من أحاديث الأحكام اعتماد کرده‌ام‏.

ساختار و محتوا

کتاب حاضر، از مقدمه و 4 فصل و خاتمه به‌ترتیب ذیل تشکیل شده است:

مقدمه (اهمیت و طرح کلی کتاب و منابع آن).

1. تعریف علم «علل الحدیث».
2. اسبابِ «علّت» (آسیب ‌و ‌آفت).
3. راه‌های کشف علت.
4. انواع علت از نظر موضع و اثر آن.

خاتمه: وجه اهمیت علم «علل الحدیث»، فواید آن و پرهیز از ژرف‌کاوی در غوامض علل در برابر نااهلان و ساده‌لوحانی که قدرت تحلیل و نقد ندارند.

نمونه مطالب

• «حدیث مُعَلّ»، روایتی است که معلوم شده عیب و علتی دارد که مانع صحتش می‌شود، هرچند ظاهرش سالم است. «علم علل الحدیث» آگاهی به قواعد و احکامی است که با آن، می‌توان اسبابی را کشف کرد که مانع صحت احادیث می‌شود و چون پژوهش در این علم، پیچیده و مشکل است، برترین و شریف‌ترین علوم محدثان شمرده می‌شود و عظمت آنان و روش انتقادی‌ا‌شان در آن آشکار می‌گردد‏.
• هرچند اطلاع نخبگان علمی از «علم علل الحدیث» باعث اطمینان بیشتر آنان به عملکرد و دقت حدیث‌شناسان می‌شود، ولی پیشوایان این دانش، هشدار داده‌اند که در جلوی چشم نااهلان و غیر متخصصان، نباید وارد بحث از مسائل پیچیده علل الحدیث شد تا مردمان عادی، گرفتار بدفهمی و وسواس نشوند و همه احادیث را بی‌اعتبار نپندارند‏.

منابع مقاله

مقدمه و متن کتاب.