الموسوعة العلمية، التفسير و علوم القرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

[[اولين همايش بين‌المللي ميراث مشترک ايران و عراق .دبير خانه]] (...)

| کتابخانۀ دیجیتال نور =23471

'''الموسوعة العلمية، التفسير و علوم القرآن'''، مجموعه‎ای است از آثار در زمینه تفسیر و علوم قرآنی که توسط [[کرباسی، محمد|محمد کرباسی]] (معاصر) گردآوری شده است.

این کتاب یک‎جلدی شامل پنج اثر زیر است:

در ابتدای هریک از این آثار مقدمه‎ای نگاشته شده است. بیشتر این مقدمات، حاوی زندگی‎نامه نویسنده آن اثر می‎باشد.

اثر [[نراقی، مهدی بن ابی‌ذر|محمدمهدی نراقی]] (متوفی 1209)، کتابی است که به رفع اشکال و ابهام از برخی از آیات قرآن اختصاص یافته است. این اثر با مقدمه‎ای کوتاهی درباره نویسنده آغاز می‎شود.

آیه نور، اولین آیه‎ای است که نویسنده به شرح و توضیح مبهمات آن می‌پردازد. در این آیه شریفه خداوند متعال، نورش را به «مشكات فيها مصباح...» تشبیه نموده است. مشبه‎به در اینجا امری مرکب است که مشتمل بر امور متعدد می‎شود. برای اینکه تشبیه صحیح باشد باید مشبه نیز مرکب باشد.

چون خداوند از ترکیب بری است، بنابراین مفسرین دست‎به‎قلم شده و برای پاسخ به آن، به کتب روایی و تفسیری مراجعه نموده‎اند. بیشتر مفسرین بر این عقیده‎اند که مراد از «نوره» در این آیه شریفه، نور پیامبر(ص) است؛ بنابراین نور آسمان‎ها به معنای دارای نور آسمان‎ها یا صاحب نور آسمان‎ها است. طبق این نظریه، خداوند سبحان، صفت شگفت پیامبر خویش را در افاضه و اشراق به صفت «مشکات» تشبیه کرده و قلب او را به «مصباحی» در این مشکات تشبیه فرموده است...<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/23471/1/11 ر.ک: متن کتاب، ص‎11]</ref>.

شش نظر دیگر نیز در این‎باره ارائه شده است که برخی از آن‎ها از منابع اهل سنت نقل گردیده است<ref>ر.ک: همان، ص‎12-16</ref>.

در آیه 22 سوره کهف، خداوند چنین فرموده است: '''سَيقُولُونَ ثَلاٰثَةٌ رٰابِعُهُمْ كلْبُهُمْ وَ يقُولُونَ خَمْسَةٌ سٰادِسُهُمْ كلْبُهُمْ رَجْماً بِالْغَيبِ وَ يقُولُونَ سَبْعَةٌ وَ ثٰامِنُهُمْ كلْبُهُمْ'''. در این آیه شریفه، جمله سوم آن با واو شروع شده، درصورتی‎که چنین به نظر می‎رسد که با شیوه قبل مقداری متفاوت است. نویسنده می‎گوید: فایده این واو، تأکید لصوق صفت به موصوف و دلالت بر این است که اتصاف موصوف به این صفت، امری ثابت و مستقر است. در واقع این واو بر جمله‎ وصفیه (صفت برای نکره) داخل می‎شود؛ چنان‎که بر جمله حالیه (حال برای معرفه) نیز وارد می‎گردد؛ بنابراین، این واو نشانگر این است که کسانی ‎که گفتند: «اصحاب کهف هفت نفر بودند و هشتمین آن‎ها سگشان بود»، از روی علم سخن گفتند نه از روی حدس و گمان؛ لذا عبارت «رجما بالغيب» بر گفتار آنها مقدم شده و پس از آن ذکر نشده است...<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/23471/1/17 ر.ک: همان، ص‎17]</ref>.

نویسنده در ادامه، چهل آیه دیگر را ذکر می‌کند و ابهامات آنها را برطرف می‎نماید و اشکالات وارده را پاسخ می‎دهد.

تألیف [[شریعت اصفهانی، فتح‌الله|ملا فتح‎الله اصفهانی]] (1266-1339ق)، ملقب به [[شریعت اصفهانی، فتح‌الله|شیخ‎الشریعه]]، کتابی است مبسوط درباره سوره حمد و اختلاف قرائت‎های قرآن. نویسنده در این کتاب قرائت‎های غیر مشهور، در 26 آیه از قرآن را بررسی کرده و آنچه را با رسم‎الخط قرآن مخالف یا موافق است، با بیانی رسا و زیبا بیان کرده است. وی در این نوشته پس از آوردن ده مقدمه، با دوازده دلیل ثابت می‌کند که در آیه '''مالك يوم ‎الدين'''، در سوره حمد، بهتر است به‎جای «مالك»، «ملك» خوانده شود. در خاتمه کتاب نیز احادیثی که اهل سنت درباره تحریف قرآن نقل کرده را مورد بررسی قرار داده است. [[شریعت اصفهانی، فتح‌الله|آیت‌الله شریعت]] در دهم صفر سال 1324ق، این نوشته را به پایان برده است و یکی از شاگردانش به نام شیخ عبدالحسین حلی نجفی آن را به فارسی ترجمه کرده است<ref>ر.ک: محمدی، محمدعلی، ص‎74</ref>.

در ابتدای این اثر مقدمه‎ای به قلم محقق اثر، عبدالعلی اسدی نوشته شده که در آن به زندگی‎نامه [[شریعت اصفهانی، فتح‌الله|شیخ‎الشریعه اصفهانی]] و مختصری درباره روش خود در تحقیق این اثر اشاره کرده است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/23471/1/65 ر.ک: متن کتاب، ص‎65-69]</ref>.

تألیف [[غراوی، محمدرضا|شیخ محمدرضا بن قاسم غراوی]] (متوفی 1385ق)، کتابی است که نویسنده در آن، برخی از الفاظ و واژگان قرآن را به زبان عربی شرح داده است. در ابتدای این اثر ترجمه نویسنده به‎همراه نسخ مورد استفاده محقق و تصاویری از آن آمده است.

[[آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن|آقابزرگ]]، استادش حاجی‎ را‎ از‎ قول به تحریف به معنی‎ تغییر و تبدیل تبرئه می‎نماید و از طرفی تحریف به معنی تنقیص را با ادله تاریخی اثبات‎ می‌کند. این کتاب را فرزند‎ مؤلف،‎ آقای‎ علینقی منزوی به فارسی ترجمه نموده است<ref>ر.ک: مشکور، محمدجواد، ص‎667</ref>.

[[آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن|آقابزرگ]] در این اثر درباره «فصل الخطاب» گفته است: استادم (محدث نوری) مرادش این است که قرآن موجود، پس از جمع عثمانی، افزایش و کاستی نپذیرفته است و «مردم مراد مرا برعکس فهمیده‎اند و حتی صلاح بود نام کتابم را فصل الخطاب في عدم تحريف الكتاب می‎گذاشتم. مراد من افکندن بخشی از وحی نازل‎شده است و اگر می‎خواهید نام کتاب مرا «القول الفاصل في إسقاط بعض الوحي النازل» بگذارید»<ref>ر.ک: نصیری، علی، ج3، ص‎474</ref>.

تألیف رضی‎الدین هاشمی، اثری است منظوم در ذکر نام سور قرآن.

نویسنده، نام یک‎صدوچهارده سوره را در سی بیت به شکل زیبایی جای داده؛ به‎گونه‎ای که ترتیب آن از حمد آغاز و به ناس ختم می‎شود. این اثر برای کسانی که علاقه‎مند به حفظ ترتیبی سور قرآن هستند بسیار مفید است.

پاورقی‎های این اثر به ذکر منابع مطالب کتاب و گاه توضیح برخی از مباحث<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/23471/1/88 مثلا ر.ک: پاورقی، ص‎88] و [https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/23471/1/189 189]</ref> یا شرح برخی از لغات<ref>مثلا [https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/23471/1/181 ر.ک: همان، ص‎181]</ref> اختصاص یافته است.

<references />

# محمدی، محمدعلی، «ملا فتح‎الله اصفهانی، شیخ شریعت»، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی، قم، اول، 1377ش.

== وابسته‌ها ==