تجريد التوحيد المفيد: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - ' '''' به '''''
جز (جایگزینی متن - 'ت‎گ' به 'ت‌گ')
جز (جایگزینی متن - ' '''' به ''''')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
 
(۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱۰: خط ۱۰:
[[شاهين، صبري بن سلامه]] (محقق)
[[شاهين، صبري بن سلامه]] (محقق)


| زبان =عربي
| زبان =عربی
| کد کنگره =
| کد کنگره =
| ناشر =  
| ناشر =  
خط ۲۰: خط ۲۰:
| چاپ =1
| چاپ =1
| تعداد جلد =1
| تعداد جلد =1
| کتابخانۀ دیجیتال نور =29080
| کتابخانۀ دیجیتال نور =25202
| کتابخوان همراه نور =25202
| کد پدیدآور =
| کد پدیدآور =
| پس از =
| پس از =
| پیش از =
| پیش از =
}}
}}
'''تجريد التوحيد المفيد''' تألیف [[مقریزی، احمد بن علی|تقی‌الدین مقریزی]] (766-‎845ق)، رساله مختصری است پیرامون توحید و انواع شرک که همراه با کتاب «تطهير الاعتقاد عن أدران الإلحاد»، تألیف [[صنعاني، محمد بن اسماعيل|محمد بن اسماعیل صنعانی]]، با تحقیق صبری بن سلامت شاهین، چاپ و عرضه شده است.
'''تجريد التوحيد المفيد''' تألیف [[مقریزی، احمد بن علی|تقی‌الدین مقریزی]] (766-‎845ق)، رساله مختصری است پیرامون توحید و انواع شرک که همراه با کتاب «تطهير الاعتقاد عن أدران الإلحاد»، تألیف [[صنعاني، محمد بن اسماعيل|محمد بن اسماعیل صنعانی]]، با تحقیق صبری بن سلامت شاهین، چاپ و عرضه شده است.


خط ۳۶: خط ۳۶:
کتاب با بیان حقیقت توحید آغاز شده است. به اعتقاد نویسنده، حقیقت توحید آن است که همه امور را با قطع التفات از اسباب و وسائط، از خداوند دانست و اعتقاد داشت که هیچ خیر و شری وجود ندارد، مگر از سوی او که ثمره آن، توکل و ترک شکایت از خلق و رضایت از خداوند و تسلیم در برابر حکمت اوست. وی به این نکته اشاره دارد که توحید، دو قسم می‌باشد: نخست آنکه به زبان گفته شود: «لا إله إلا الله» که این مرتبه از توحید، بین مؤمن و منافقی که مکنونات قلبی خویش را پنهان می‌کند، یکسان است. قسم دوم، آن است که در قلب آدمی، مخالفت و انکاری با مفهوم این جمله، وجود نداشته، بلکه شخص در قلب خویش نیز به آن اعتقاد داشته و آن را تصدیق کند<ref>ر.ک: متن کتاب، ص51-52</ref>.
کتاب با بیان حقیقت توحید آغاز شده است. به اعتقاد نویسنده، حقیقت توحید آن است که همه امور را با قطع التفات از اسباب و وسائط، از خداوند دانست و اعتقاد داشت که هیچ خیر و شری وجود ندارد، مگر از سوی او که ثمره آن، توکل و ترک شکایت از خلق و رضایت از خداوند و تسلیم در برابر حکمت اوست. وی به این نکته اشاره دارد که توحید، دو قسم می‌باشد: نخست آنکه به زبان گفته شود: «لا إله إلا الله» که این مرتبه از توحید، بین مؤمن و منافقی که مکنونات قلبی خویش را پنهان می‌کند، یکسان است. قسم دوم، آن است که در قلب آدمی، مخالفت و انکاری با مفهوم این جمله، وجود نداشته، بلکه شخص در قلب خویش نیز به آن اعتقاد داشته و آن را تصدیق کند<ref>ر.ک: متن کتاب، ص51-52</ref>.


نویسنده در ادامه، ضمن اشاره به آیه شریفه 23 سوره جاثیه: '''أَفَرَأَيتَ مَنِ اتَّخَذَ إِلٰهَهُ هَوَاهُ''' (پس آیا دیدى کسى را که هوس خویش را معبود خود قرار داده) و آیات دیگر، به بیان اصل شرک پرداخته و افراد خداوند در ولایت، حاکمیت و روبوبیت را توضیح داده و سپس، حقیقت استعاذه و پناه بردن به خداوند از شر شیطان را تبیین نموده است.<ref>ر.ک: همان، ص53-‎58</ref>.
نویسنده در ادامه، ضمن اشاره به آیه شریفه 23 سوره جاثیه:'''أَفَرَأَيتَ مَنِ اتَّخَذَ إِلٰهَهُ هَوَاهُ''' (پس آیا دیدى کسى را که هوس خویش را معبود خود قرار داده) و آیات دیگر، به بیان اصل شرک پرداخته و افراد خداوند در ولایت، حاکمیت و روبوبیت را توضیح داده و سپس، حقیقت استعاذه و پناه بردن به خداوند از شر شیطان را تبیین نموده است.<ref>ر.ک: همان، ص53-‎58</ref>.


نویسنده در ادامه، ضمن بیان حقیقت قول قدریه و مجوس پیرامون ربوبیت خداوند، شرک را دو نوع شرک در الهیت و ربوبیت دانسته و سپس، به توضیح معنای آیه شریفه 165 سوره بقره: '''وَ مِنَ النَّاسِ مَنْ يتَّخِذُ مِنْ دُونِ اللَّهِ أَنْدَاداً يحِبُّونَهُمْ کَحُبِّ اللَّهِ وَ الَّذِينَ آمَنُوا أَشَدُّ حُبّاً لِلَّهِ وَ لَوْ يرَى الَّذِينَ ظَلَمُوا إِذْ يرَوْنَ الْعَذَابَ أَنَّ الْقُوَّةَ لِلَّهِ جَمِيعاً وَ أَنَّ اللَّهَ شَدِيدُ الْعَذَابِ‎''' (و برخى از مردم، در برابر خدا، همانندهایى [براى او] برمى‌گزینند و آنها را چون دوستى خدا، دوست می‌‏دارند، ولى کسانى که ایمان آورده‌‏اند، به خدا محبت بیشترى دارند. کسانى که [با برگزیدن بت‎ها، به خود] ستم نموده‌‏اند، اگر می‌‏دانستند هنگامى که عذاب را مشاهده کنند تمام نیرو [ها] از آنِ خداست و خدا سخت‏کیفر است)، پرداخته و سپس، ادله بطلان دلایل اهل شرک را بررسی نموده است.<ref>ر.ک: همان، ص60-‎63</ref>.
نویسنده در ادامه، ضمن بیان حقیقت قول قدریه و مجوس پیرامون ربوبیت خداوند، شرک را دو نوع شرک در الهیت و ربوبیت دانسته و سپس، به توضیح معنای آیه شریفه 165 سوره بقره:'''وَ مِنَ النَّاسِ مَنْ يتَّخِذُ مِنْ دُونِ اللَّهِ أَنْدَاداً يحِبُّونَهُمْ کَحُبِّ اللَّهِ وَ الَّذِينَ آمَنُوا أَشَدُّ حُبّاً لِلَّهِ وَ لَوْ يرَى الَّذِينَ ظَلَمُوا إِذْ يرَوْنَ الْعَذَابَ أَنَّ الْقُوَّةَ لِلَّهِ جَمِيعاً وَ أَنَّ اللَّهَ شَدِيدُ الْعَذَابِ‎''' (و برخى از مردم، در برابر خدا، همانندهایى [براى او] برمى‌گزینند و آنها را چون دوستى خدا، دوست می‌‏دارند، ولى کسانى که ایمان آورده‌‏اند، به خدا محبت بیشترى دارند. کسانى که [با برگزیدن بت‎ها، به خود] ستم نموده‌‏اند، اگر می‌‏دانستند هنگامى که عذاب را مشاهده کنند تمام نیرو [ها] از آنِ خداست و خدا سخت‏کیفر است)، پرداخته و سپس، ادله بطلان دلایل اهل شرک را بررسی نموده است.<ref>ر.ک: همان، ص60-‎63</ref>.


نویسنده خبیث‎ترین شرک‎ها را شرک در ربوبیت می‌داند؛ زیرا معتقد است که این شرک، متضمن تعطیل الهیت و ربوبیت و استناد خلق به غیر خدای سبحان است. وی معتقد است شرک قدریه نیز داخل در این باب بوده و به‌خاطر همین برخی صحابه، آنها را مانند مجوس دانسته‌اند<ref>ر.ک: همان، ص65</ref>.
نویسنده خبیث‎ترین شرک‎ها را شرک در ربوبیت می‌داند؛ زیرا معتقد است که این شرک، متضمن تعطیل الهیت و ربوبیت و استناد خلق به غیر خدای سبحان است. وی معتقد است شرک قدریه نیز داخل در این باب بوده و به‌خاطر همین برخی صحابه، آنها را مانند مجوس دانسته‌اند<ref>ر.ک: همان، ص65</ref>.
خط ۶۵: خط ۶۵:
# توحید در عبادت؛ به معنای افراد و فرد بودن خداوند در جمیع عبادات. این قسمی است که مشرکین در آن، برای خداوند شریک قائل شده‌اند<ref>ر.ک: همان، ص190</ref>.
# توحید در عبادت؛ به معنای افراد و فرد بودن خداوند در جمیع عبادات. این قسمی است که مشرکین در آن، برای خداوند شریک قائل شده‌اند<ref>ر.ک: همان، ص190</ref>.


نویسنده در اصل چهارم، با استفاده از آیات قرآن، به اثبات این امر پرداخته است که مشرکین اقرار دارند که خداوند خالق آنها بوده و آسمان‌ها و زمین را آفریده و رازقی است که زنده را از مرده و مرده را از زنده بیرون می‌آورد و تدبیرکننده امور بوده و مالک گوش‎ها و چشم‎ها و دل‎هاست.<ref>ر.ک: همان، ص192</ref>.
نویسنده در اصل چهارم، با استفاده از آیات قرآن، به اثبات این امر پرداخته است که مشرکین اقرار دارند که خداوند خالق آنها بوده و آسمان‌ها و زمین را آفریده و رازقی است که زنده را از مرده و مرده را از زنده بیرون می‌آورد و تدبیرکننده امور بوده و مالک گوش‌ها و چشم‎ها و دل‎هاست.<ref>ر.ک: همان، ص192</ref>.


اصل پنجم، این است که عبادت، بالاترین غایت خضوع و تذلل بوده و استعمال نمی‌شود، مگر در خضوع در برابر خدای تعالی؛ چون او عطاکننده بزرگ‎ترین نعمت‎هاست و... رأس و اساس عبادات، توحید الهی است.<ref>ر.ک: همان، ص193</ref>.
اصل پنجم، این است که عبادت، بالاترین غایت خضوع و تذلل بوده و استعمال نمی‌شود، مگر در خضوع در برابر خدای تعالی؛ چون او عطاکننده بزرگ‎ترین نعمت‎هاست و... رأس و اساس عبادات، توحید الهی است.<ref>ر.ک: همان، ص193</ref>.
خط ۷۱: خط ۷۱:
نویسنده پس از ذکر این اصول، به ذکر انواع عبادت و توضیح هریک پرداخته است که از جمله آنها عبارتند از: عبادت اعتقادی، لفظی، بدنی و مالی<ref>ر.ک: همان، ص194-‎195</ref>.
نویسنده پس از ذکر این اصول، به ذکر انواع عبادت و توضیح هریک پرداخته است که از جمله آنها عبارتند از: عبادت اعتقادی، لفظی، بدنی و مالی<ref>ر.ک: همان، ص194-‎195</ref>.


از دیگر موضوعات و مطالب مطرح‎شده در کتاب، عبارتند از: ایمان نزد اهل سنت و جماعت؛ عدم نفع مشرکین در اقرار به خدا؛ ریای در طاعات؛ اعتقاد در مورد درخت و سنگ و قبر؛ اخلاص در عبادت؛ وجوب دعوت به توحید بر علما؛ معنای استغاثه؛ سجده برای غیر خدا؛ تعریف معنای اجماع؛ حکم انکار منکر و...<ref>ر.ک: همان196-‎252</ref>.
از دیگر موضوعات و مطالب مطرح‌شده در کتاب، عبارتند از: ایمان نزد اهل سنت و جماعت؛ عدم نفع مشرکین در اقرار به خدا؛ ریای در طاعات؛ اعتقاد در مورد درخت و سنگ و قبر؛ اخلاص در عبادت؛ وجوب دعوت به توحید بر علما؛ معنای استغاثه؛ سجده برای غیر خدا؛ تعریف معنای اجماع؛ حکم انکار منکر و...<ref>ر.ک: همان196-‎252</ref>.


==وضعیت کتاب==
==وضعیت کتاب==
خط ۹۰: خط ۹۰:
   
   
==وابسته‌ها==
==وابسته‌ها==
{{وابسته‌ها}}
 
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:25 اسفند الی 24 فروردین]]
[[رده:1 فروردین الی 31 فروردین97]]