روضة الأعلام بمنزلة العربية من علوم الإسلام

روضة الأعلام بمنزلة العربیة من علوم الإسلام
پدیدآوران	علمی، سعیده (مقدمه‌نويس) ابن ازرق، محمد بن علی (نویسنده)
ناشر	منشورات کلیة الدعوة الإسلامیة
مکان نشر	طرابلس - لیبی
سال نشر	1429 ق
چاپ	1
موضوع	زبان عربی - نحو - بررسی و شناخت علوم اسلامی
زبان	عربی
تعداد جلد	2
کد کنگره	‏PJ‎‏ ‎‏6075‎‏ ‎‏/‎‏الف‎‏2‎‏ر‎‏9‎‏
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

روضة الأعلام بمنزلة العربية من علوم الإسلام تأليف محمد بن على بن ازرق حميرى غرناطى (831-896ق) به زبان عربى است. كتاب در سال 875ق با موضوع علوم ادبيات عرب و فضايل آن تأليف شده است.

ساختار

كتاب مشتمل بر تمهيد، مقدمه محقق، چهار باب و يك خاتمه است. سه باب اول كتاب، در جزء اول، و باب چهارم، در جزء دوم آورده شده است.

مؤلف، در توضيح و شرح مباحث از لطايف و ظرائفى قرآنى، روايات شريف نبوى به نقل از منابع اهل سنت و اشعار عرب فراوان استناد مى‌كند.

گزارش محتوا

كتاب به شرح و توضيح علوم عربى و تمايز و برترى اين علم از ساير علوم اختصاص دارد. مؤلف اعتقاد دارد به دليل اينكه قرآن كريم و روايات شريف نبوى به زبان عربى است و اين دو از منابع بزرگ معارف الهى مى‌باشند لذا زبان و علوم عربى نسبت به ساير علوم فضيلت و برترى دارد و تعليم و يادگيرى آن از جمله وظايف مسلمين است.

محقق كتاب سعيده علمى در مقدمه‌اش بر كتاب، حيات و عصر مؤلف، سبب تأليف كتاب، اساتيد، شاگردان و آثار مؤلف را مورد بررسى قرار داده است.

مختصرى از مطالب ابواب چهارگانه كتاب به اين ترتيب است:

1. باب اول با مقدمه‌اى درباره مدلول اسم نحو به لحاظ لغوى و اصطلاحى شروع مى‌شود. فضليت و برترى علوم عربى بر ساير علوم در اين باب بيان شده است. خاتمه اين باب نيز مشتمل بر سه فصل در فضايل علوم عقلى، فضايل علوم نقلى و فضايل علوم مركب از عقلى و نقلى است.
2. مؤلف در باب دوم كتاب در ضمن دو قاعده و دو مقام به بيان اهميت و منفعت علم نحو و ضرورت نياز به آن در ميان مسلمانان مى‌پردازد.
3. نویسنده در باب سوم در ضمن دو فصل حكم استنباط و اشتغال به نحو را از ديدگاه شرع مورد بررسى قرار داده است.
4. در باب چهارم كتاب به نسبت علوم عربى در ميان ساير علوم و فوايد علوم عربى پرداخته مى‌شود. مؤلف پنج فايده را بيان مى‌كند و در مورد هر كدام شرح و توضيح مى‌دهد. همچنين پيرامون قواعد ادبيات عرب و شيوه به كارگيرى آن مطالبى بيان مى‌شود.

مؤلف، در خاتمه كتاب پيرامون آداب متعلمين و محصلين علوم عربى و اين كه متعلم در برخورد با ديگران بايد متخلق به چه آدابى باشد در سه بخش مطالبى را ذكر مى‌كند.

وضعيت كتاب

فهارس آيات، روايات شريفه، ابيات و اشعار، اعلام، كنيه‌ها و لقب‌ها، قبائل و اماكن و كتب، مصادر تحقيق خطى و چاپى و موضوعات و مطالب در انتهاى كتاب ذكر شده است. آدرس آيات و روايات، اختلاف نسخ و بخش‌هايى كه در برخى نسخ افتاده و يا سفيد است و توضيحاتى درباره برخى مطالب و اعلام در پاورقى ذكر شده است.

منابع مقاله

مقدمه و متن كتاب.