الإمامة و الولاية في القرآن الكريم: تفاوت میان نسخه‌ها

الإمامة و الولاية في القرآن الكريم
الإمامة و الولاية في القرآن الكريم
پدیدآوران	نخبه من العلماء (نویسنده) یزدی، محمد (نویسنده) تسخیری، محمدعلی (نویسنده) مصباح یزدی، محمدتقی(نویسنده) محمدی گیلانی، محمد (نویسنده) مظاهری، حسین (نویسنده) موسوي، علي‌اکبر (نویسنده) المجمع العالمي لاهل‌البيت عليهم‌السلام (محقق)
ناشر	المجمع العالمي لاهل‌البيت عليهم‌السلام، مرکز الطباعة و النشر
مکان نشر	ایران - قم
چاپ	1
شابک	‎964-529-109-7
موضوع	امامت - جنبه‌های قرآنی ولايت - جنبه‌های قرآنی
زبان	عربی
تعداد جلد	1
کد کنگره	‏BP‎‏ ‎‏104‎‏ ‎‏/‎‏الف‎‏7
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf
	v; t; e;

نسخهٔ کنونی تا ‏۴ ژوئیهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۷:۱۵

الإمامة و الولاية في القرآن الكريم، اثر گروهی از علما، کتابی است پیرامون مباحث مربوط به امامت و ولایت در قرآن کریم که توسط مجمع جهانی اهل‎‌بیت(ع)، تحقیق شده است.

ساختار

کتاب با دو مقدمه از ناشر و نویسندگان آغاز و مطالب در پانزده فصل و یک خاتمه، سامان یافته است.

نویسنده ابتدا آیه مورد نظر را مطرح نموده و سپس پیرامون آن، به طرح مباحث پرداخته و موضوع امامت و ولایت را در قرآن کریم، مورد بحث و بررسی قرار داده و از روایات نیز استفاده کرده است.

گزارش محتوا

در مقدمه نخست، ضمن اشاره به نام علمایی که در تدوین اثر حاضر، نقش داشته‌اند (سید علی‌اکبر موسوی یزدی، محمد محمدی گیلانی، محمد یزدی، حسین مظاهری، محمدتقی مصباح یزدی و محمدعلی تسخیری)، به توضیح این مطلب پرداخته شده است که امامت در طول تاریخ اسلامی، چهار دوره اساسی را سپری کرده است: دوران نفی، ایمان سطحی، ایمان واقعی و غلو^[۱].

در مقدمه دوم، به بیان این نکته پرداخته شده که مطالب اثر حاضر، حول اثبات اصل امامت از خلال آیات قرآن و سنت - ‎بدون تفصیل مباحث آن - ‎شکل گرفته و هدف اصلی نویسندگان از تدوین آن، تبیین حق و دفع شبهات کسانی است که خیال می‌کنند: ادله قرآنی بر اثبات امامت و ولایت، وجود ندارد^[۲].

در فصل نخست، با توجه به آیات شریفه 30 تا 33 سوره بقره که موضوع خلقت انسان و قرار داده شدن وی به‌عنوان خلیفه خداوند بر روی زمین را مطرح نموده، مسئله خلافت، اساس و غایت کمال انسانی دانسته شده و بدین منظور، به بحث پیرامون خلافت الهی و ملاکات آن، پرداخته شده است.^[۳].

در فصل دوم، با توجه به آیه مباهله، به معرفی مقومات و خصایص امامت، پرداخته شده و حقیقت امامت ابراهیمی، در سه مؤلفه زیر، بررسی شده است: نقش ابتلاء در امامت؛ جایگاه امامت در قیاس با نبوت و شرط عصمت در امامت^[۴].

نویسنده در فصل سوم، با توجه به آیه 59 سوره نساء:يا أَيهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَطِيعُوا اللَّهَ وَ أَطِيعُوا الرَّسُولَ وَ أُولِي الْأَمْرِ مِنْكُمْ فَإِنْ تَنَازَعْتُمْ فِي شَي‎ءٍ فَرُدُّوهُ إِلَى اللَّهِ وَ الرَّسُولِ إِنْ كُنْتُمْ تُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَ الْيوْمِ الْآخِرِ ذٰلِكَ خَيرٌ وَ أَحْسَنُ تَأْوِيلاً؛ «اى کسانى که ایمان آورده‌‏اید، خدا را اطاعت کنید و پیامبر و اولیاى امر خود را [نیز] اطاعت کنید؛ پس هرگاه در امرى [دینى] اختلاف نظر یافتید، اگر به خدا و روز بازپسین ایمان دارید، آن را به [کتاب] خدا و [سنت] پیامبر [او] عرضه بدارید، این بهتر و نیک‌‏فرجام‏تر است»، ابتدا صلاحیت‎های «أولو‎الأمر» را بررسی نموده و سپس به این پرسش، پاسخ داده شده است که «أولو‎الأمر»، چه کسانی هستند؟^[۵].

در فصل چهارم، به تبیین مفهوم ولایت در قرآن کریم پرداخته شده^[۶] و در فصل پنجم، با اشاره به آیه تبلیغ، امامت امتداد رسالت دانسته شده است.^[۷].

در فصل ششم، با بحث پیرامون آیه اکمال و بررسی مناقشات عقلی و وقایع تاریخی اتفاق‎افتاده پیرامون این آیه شریفه، امامت، اکمال دین و اتمام نعمت دانسته شده است.^[۸].

آیه 43 سوره رعد که به آیه «علم الکتاب» معروف است، از دیگر آیاتی است که در فصل هفتم، در مورد امامت و علم امام، مورد احتجاج قرار گرفته^[۹] و در فصل هشتم، با استفاده از آیه 17 سوره هود:أَ فَمَنْ كَانَ عَلَى بَينَةٍ مِنْ رَبِّهِ وَ يتْلُوهُ شَاهِدٌ مِنْهُ وَ مِنْ قَبْلِهِ كِتَابُ مُوسَى إِمَاماً وَ رَحْمَةً أُولٰئِكَ يؤْمِنُونَ بِهِ وَ مَنْ يكْفُرْ بِهِ مِنَ الْأَحْزَابِ فَالنَّارُ مَوْعِدُهُ فَلاَ تَكُ فِي مِرْيةٍ مِنْهُ إِنَّهُ الْحَقُّ مِنْ رَبِّكَ وَ لٰكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لاَ يؤْمِنُونَ؛ «آیا کسى که از جانب پروردگارش بر حجتى روشن است و شاهدى از [خویشان] او، پیرو آن است و پیش از وى [نیز] کتاب موسى راهبر و مایه رحمت بوده است [دروغ می‌بافد]؛ آنان [که در جستجوى حقیقتند] به آن می‌گروند و هرکس از گروه‏‌هاى [مخالف] به آن کفر ورزد، آتش وعده‏گاه اوست. پس در آن تردید مکن که آن حق است [و] از جانب پروردگارت [آمده است]، ولى بیشتر مردم باور نمى‌کنند»، یکی از شؤون امامت، شاهد و بینه بودن بر امت، دانسته شده است.^[۱۰].

در فصل نهم داستان مباهله پیامبر(ص) با اهل نجران و دلالت آیه مباهله بر فضیلت اهل‎‌بیت(ع) و شبهات واردشده پیرامون آن، مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.^[۱۱].

موضوعاتی که در سایر فصول، مورد بحث و بررسی قرار گرفته، به‌ترتیب عبارتند از: امامت معصوم؛ مودت ولایت؛ امت وسط و شاهد بودن؛ برگزیده بودن و شهادت؛ رقابت ولات^[۱۲].

فصل آخر، به ذکر خلاصه مطالب و نتیجه بررسی هریک از آیات مطرح‌شده در کتاب، اختصاص یافته است.^[۱۳].

در خاتمه کتاب، بحث کوتاه و مختصری پیرامون بعضی از خصوصیات امامت، از جمله علم به غیب و عصمت، مطرح گردیده است.^[۱۴].

وضعیت کتاب

فهرست مطالب، به‌همراه فهرست منابع مورد استفاده محقق، در انتهای کتاب آمده است.

در پاورقی‌ها علاوه بر ذکر منابع، به توضیح برخی از مطالب متن پرداخته شده است.

پانویس

منابع مقاله

مقدمه و متن کتاب.

وابسته‌ها

[1] ر.ک: مقدمه اول، ص7-‎13

[2] ر.ک: همان، ص15-‎17

[3] ر.ک: متن کتاب، ص19-‎28

[4] ر.ک: همان، ص29-‎45

[5] ر.ک: همان، ص47-‎64

[6] ر.ک: همان، ص65-‎86

[7] ر.ک: همان، ص87-‎97

[8] ر.ک: همان، ص99-111

[9] ر.ک: همان، ص113-122

[10] ر.ک: همان، ص123-‎135

[11] ر.ک: همان، ص137-‎153

[12] ر.ک: همان، ص155-‎215

[13] ر.ک: همان، ص217-‎231

[14] ر.ک: همان

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]

[۱۳]

[۱۴]

@@ خط ۵۶: / خط ۵۶: @@
 در فصل دوم، با توجه به آیه مباهله، به معرفی مقومات و خصایص امامت، پرداخته شده و حقیقت امامت ابراهیمی، در سه مؤلفه زیر، بررسی شده است: نقش ابتلاء در امامت؛ جایگاه امامت در قیاس با نبوت و شرط عصمت در امامت<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/30114/1/29 ر.ک: همان، ص29-‎45]</ref>.
-نویسنده در فصل سوم، با توجه به آیه 59 سوره نساء: '''يا أَيهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَطِيعُوا اللَّهَ وَ أَطِيعُوا الرَّسُولَ وَ أُولِي الْأَمْرِ مِنْكُمْ فَإِنْ تَنَازَعْتُمْ فِي شَي‎ءٍ فَرُدُّوهُ إِلَى اللَّهِ وَ الرَّسُولِ إِنْ كُنْتُمْ تُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَ الْيوْمِ الْآخِرِ ذٰلِكَ خَيرٌ وَ أَحْسَنُ تَأْوِيلاً'''؛ «اى کسانى که ایمان آورده‌‏اید، خدا را اطاعت کنید و پیامبر و اولیاى امر خود را [نیز] اطاعت کنید؛ پس هرگاه در امرى [دینى] اختلاف نظر یافتید، اگر به خدا و روز بازپسین ایمان دارید، آن را به [کتاب] خدا و [سنت] پیامبر [او] عرضه بدارید، این بهتر و نیک‌‏فرجام‏تر است»، ابتدا صلاحیت‎های «أولو‎الأمر» را بررسی نموده و سپس به این پرسش، پاسخ داده شده است که «أولو‎الأمر»، چه کسانی هستند؟<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/30114/1/47 ر.ک: همان، ص47-‎64]</ref>.
+نویسنده در فصل سوم، با توجه به آیه 59 سوره نساء:'''يا أَيهَا الَّذِينَ آمَنُوا أَطِيعُوا اللَّهَ وَ أَطِيعُوا الرَّسُولَ وَ أُولِي الْأَمْرِ مِنْكُمْ فَإِنْ تَنَازَعْتُمْ فِي شَي‎ءٍ فَرُدُّوهُ إِلَى اللَّهِ وَ الرَّسُولِ إِنْ كُنْتُمْ تُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَ الْيوْمِ الْآخِرِ ذٰلِكَ خَيرٌ وَ أَحْسَنُ تَأْوِيلاً'''؛ «اى کسانى که ایمان آورده‌‏اید، خدا را اطاعت کنید و پیامبر و اولیاى امر خود را [نیز] اطاعت کنید؛ پس هرگاه در امرى [دینى] اختلاف نظر یافتید، اگر به خدا و روز بازپسین ایمان دارید، آن را به [کتاب] خدا و [سنت] پیامبر [او] عرضه بدارید، این بهتر و نیک‌‏فرجام‏تر است»، ابتدا صلاحیت‎های «أولو‎الأمر» را بررسی نموده و سپس به این پرسش، پاسخ داده شده است که «أولو‎الأمر»، چه کسانی هستند؟<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/30114/1/47 ر.ک: همان، ص47-‎64]</ref>.
 در فصل چهارم، به تبیین مفهوم ولایت در قرآن کریم پرداخته شده<ref>ر.ک: همان، ص65-‎86</ref> و در فصل پنجم، با اشاره به آیه تبلیغ، امامت امتداد رسالت دانسته شده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/30114/1/87 ر.ک: همان، ص87-‎97]</ref>.
@@ خط ۶۲: / خط ۶۲: @@
 در فصل ششم، با بحث پیرامون آیه اکمال و بررسی مناقشات عقلی و وقایع تاریخی اتفاق‎افتاده پیرامون این آیه شریفه، امامت، اکمال دین و اتمام نعمت دانسته شده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/30114/1/99 ر.ک: همان، ص99-111]</ref>.
-آیه 43 سوره رعد که به آیه «علم الکتاب» معروف است، از دیگر آیاتی است که در فصل هفتم، در مورد امامت و علم امام، مورد احتجاج قرار گرفته<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/30114/1/113 ر.ک: همان، ص113-122]</ref> و در فصل هشتم، با استفاده از آیه 17 سوره هود: '''أَ فَمَنْ كَانَ عَلَى بَينَةٍ مِنْ رَبِّهِ وَ يتْلُوهُ شَاهِدٌ مِنْهُ وَ مِنْ قَبْلِهِ كِتَابُ مُوسَى إِمَاماً وَ رَحْمَةً أُولٰئِكَ يؤْمِنُونَ بِهِ وَ مَنْ يكْفُرْ بِهِ مِنَ الْأَحْزَابِ فَالنَّارُ مَوْعِدُهُ فَلاَ تَكُ فِي مِرْيةٍ مِنْهُ إِنَّهُ الْحَقُّ مِنْ رَبِّكَ وَ لٰكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لاَ يؤْمِنُونَ'''؛ «آیا کسى که از جانب پروردگارش بر حجتى روشن است و شاهدى از [خویشان] او، پیرو آن است و پیش از وى [نیز] کتاب موسى راهبر و مایه رحمت بوده است [دروغ می‌بافد]؛ آنان [که در جستجوى حقیقتند] به آن می‌گروند و هرکس از گروه‏‌هاى [مخالف] به آن کفر ورزد، آتش وعده‏گاه اوست. پس در آن تردید مکن که آن حق است [و] از جانب پروردگارت [آمده است]، ولى بیشتر مردم باور نمى‌کنند»، یکی از شؤون امامت، شاهد و بینه بودن بر امت، دانسته شده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/30114/1/123 ر.ک: همان، ص123-‎135]</ref>.
+آیه 43 سوره رعد که به آیه «علم الکتاب» معروف است، از دیگر آیاتی است که در فصل هفتم، در مورد امامت و علم امام، مورد احتجاج قرار گرفته<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/30114/1/113 ر.ک: همان، ص113-122]</ref> و در فصل هشتم، با استفاده از آیه 17 سوره هود:'''أَ فَمَنْ كَانَ عَلَى بَينَةٍ مِنْ رَبِّهِ وَ يتْلُوهُ شَاهِدٌ مِنْهُ وَ مِنْ قَبْلِهِ كِتَابُ مُوسَى إِمَاماً وَ رَحْمَةً أُولٰئِكَ يؤْمِنُونَ بِهِ وَ مَنْ يكْفُرْ بِهِ مِنَ الْأَحْزَابِ فَالنَّارُ مَوْعِدُهُ فَلاَ تَكُ فِي مِرْيةٍ مِنْهُ إِنَّهُ الْحَقُّ مِنْ رَبِّكَ وَ لٰكِنَّ أَكْثَرَ النَّاسِ لاَ يؤْمِنُونَ'''؛ «آیا کسى که از جانب پروردگارش بر حجتى روشن است و شاهدى از [خویشان] او، پیرو آن است و پیش از وى [نیز] کتاب موسى راهبر و مایه رحمت بوده است [دروغ می‌بافد]؛ آنان [که در جستجوى حقیقتند] به آن می‌گروند و هرکس از گروه‏‌هاى [مخالف] به آن کفر ورزد، آتش وعده‏گاه اوست. پس در آن تردید مکن که آن حق است [و] از جانب پروردگارت [آمده است]، ولى بیشتر مردم باور نمى‌کنند»، یکی از شؤون امامت، شاهد و بینه بودن بر امت، دانسته شده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/30114/1/123 ر.ک: همان، ص123-‎135]</ref>.
 در فصل نهم داستان مباهله پیامبر(ص) با اهل نجران و دلالت آیه مباهله بر فضیلت اهل‎‌بیت(ع) و شبهات واردشده پیرامون آن، مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/30114/1/137 ر.ک: همان، ص137-‎153]</ref>.