أمثلة قرآنية لقواعد عربية: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - ' '''' به '''''
جز (جایگزینی متن - '| پس از =↵| پیش از =↵}}↵↵↵'''' به '| پس از = | پیش از = }} '''')
جز (جایگزینی متن - ' '''' به ''''')
خط ۴۱: خط ۴۱:
جلد نخست، دربردارنده قواعدی از علم نحو می‌باشد که به‌منظور آشنایی با محتوای کتاب، به برخی از این قواعد و شاهد مثال‌های قرآنی ارائه‌شده برای آن، اشاره می‌شود:
جلد نخست، دربردارنده قواعدی از علم نحو می‌باشد که به‌منظور آشنایی با محتوای کتاب، به برخی از این قواعد و شاهد مثال‌های قرآنی ارائه‌شده برای آن، اشاره می‌شود:
# علائم اسم و مختصات آن:
# علائم اسم و مختصات آن:
## جر به حروف، مانند: '''يثبت الله الذين آمنوا بالقول الثابت في الحياة الدنيا و في الآخرة''' (آیه: 27، سوره: ابراهیم)؛
## جر به حروف، مانند:'''يثبت الله الذين آمنوا بالقول الثابت في الحياة الدنيا و في الآخرة''' (آیه: 27، سوره: ابراهیم)؛
## جر به اضافه، مانند: '''حم، تنزيل الكتاب من الله العزيز العليم غافر الذنب و قابل التوب شديد العقاب ذي الطول لا إله إلا هو إليه المصير''' (آیه: 1، 2، 3، سوره: غافر)؛
## جر به اضافه، مانند:'''حم، تنزيل الكتاب من الله العزيز العليم غافر الذنب و قابل التوب شديد العقاب ذي الطول لا إله إلا هو إليه المصير''' (آیه: 1، 2، 3، سوره: غافر)؛
## تنوین، مانند: '''أ لم تر كيف ضرب الله مثلاً كلمةً طيبةً كشجرةٍ طيبةٍ أصلها ثابتٌ و فرعها في السماء''' (آیه: 24، سوره: ابراهیم)؛
## تنوین، مانند:'''أ لم تر كيف ضرب الله مثلاً كلمةً طيبةً كشجرةٍ طيبةٍ أصلها ثابتٌ و فرعها في السماء''' (آیه: 24، سوره: ابراهیم)؛
## دخول «ال»، مانند: '''هو الله الخالق البارئ المصور له الأسماء الحسنی يسبح له ما في السموات و الأرض و هو العزيز الحكيم''' (آیه: 24، سوره: حشر)؛
## دخول «ال»، مانند:'''هو الله الخالق البارئ المصور له الأسماء الحسنی يسبح له ما في السموات و الأرض و هو العزيز الحكيم''' (آیه: 24، سوره: حشر)؛
## دخول حرف ندا بر آن، مانند: '''و قيل يا أرض ابلعي ماءك و يا سماء أقلعي''' (آیه: 44، سوره: هود)؛
## دخول حرف ندا بر آن، مانند:'''و قيل يا أرض ابلعي ماءك و يا سماء أقلعي''' (آیه: 44، سوره: هود)؛
## مسندالیه واقع شدن، مانند: '''إن الله عزيز ذو انتقام''' (آیه: 47، سوره: ابراهیم).
## مسندالیه واقع شدن، مانند:'''إن الله عزيز ذو انتقام''' (آیه: 47، سوره: ابراهیم).
# علائم فعل، شامل:
# علائم فعل، شامل:
## اتصال تای فاعل به آن، مانند: '''و إذ قال الله يا عيسی بن مريم أ أنت قلت للناس... ''' (آیه: 116، سوره: مائده)؛
## اتصال تای فاعل به آن، مانند:'''و إذ قال الله يا عيسی بن مريم أ أنت قلت للناس...''' (آیه: 116، سوره: مائده)؛
## اتصال تای تأنیث ساکن به آن، مانند: '''إذا السماء انشقت و أذنت لربها و حقت''' (آیه: 1، 2، سوره: انشقاق)؛
## اتصال تای تأنیث ساکن به آن، مانند:'''إذا السماء انشقت و أذنت لربها و حقت''' (آیه: 1، 2، سوره: انشقاق)؛
## اتصال یای مخاطب به آن، مانند: '''يا مريم اقنتي لربك واسجدي واركعي مع الراكعين''' (آیه: 43، سوره: آل عمران)؛
## اتصال یای مخاطب به آن، مانند:'''يا مريم اقنتي لربك واسجدي واركعي مع الراكعين''' (آیه: 43، سوره: آل عمران)؛
## اتصال نون تأکید به آن، مانند: '''لاتحسبن الذين قتلوا في سبيل الله''' (آیه: 169، سوره: آل عمران)<ref>[https://noorlib.ir/book/view/20957/%D8%A3%D9%85%D8%AB%D9%84%D8%A9-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86%DB%8C%D8%A9-%D9%84%D9%82%D9%88%D8%A7%D8%B9%D8%AF-%D8%B9%D8%B1%D8%A8%DB%8C%D8%A9?viewType=html ر.ک: متن کتاب، ج1، ص1-‌3]</ref>.
## اتصال نون تأکید به آن، مانند:'''لاتحسبن الذين قتلوا في سبيل الله''' (آیه: 169، سوره: آل عمران)<ref>[https://noorlib.ir/book/view/20957/%D8%A3%D9%85%D8%AB%D9%84%D8%A9-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86%DB%8C%D8%A9-%D9%84%D9%82%D9%88%D8%A7%D8%B9%D8%AF-%D8%B9%D8%B1%D8%A8%DB%8C%D8%A9?viewType=html ر.ک: متن کتاب، ج1، ص1-‌3]</ref>.


در جلد دوم، مباحث مربوط به تجزیه اسم مطرح شده است. در هر مورد، ابتدا به تعریف قاعده پرداخته شده و سپس، آیه‌ای از آیات قرآن، به‌عنوان شاهد مثال ذکر گردیده و به تجزیه و تحلیل شاهد مثال، پرداخته شده است؛ مانند نمونه‌های زیر:
در جلد دوم، مباحث مربوط به تجزیه اسم مطرح شده است. در هر مورد، ابتدا به تعریف قاعده پرداخته شده و سپس، آیه‌ای از آیات قرآن، به‌عنوان شاهد مثال ذکر گردیده و به تجزیه و تحلیل شاهد مثال، پرداخته شده است؛ مانند نمونه‌های زیر:
# مصدر: '''و من يعمل من الصالحات وهو مؤمن فلا يخاف ظلما ولا هضما''' (آیه: 112، سوره: طه)<ref>[https://noorlib.ir/book/view/20957/%D8%A3%D9%85%D8%AB%D9%84%D8%A9-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86%DB%8C%D8%A9-%D9%84%D9%82%D9%88%D8%A7%D8%B9%D8%AF-%D8%B9%D8%B1%D8%A8%DB%8C%D8%A9?volumeNumber=2&pageNumber=7&viewType=html ر.ک: همان، ج2، ص7]</ref>.
# مصدر:'''و من يعمل من الصالحات وهو مؤمن فلا يخاف ظلما ولا هضما''' (آیه: 112، سوره: طه)<ref>[https://noorlib.ir/book/view/20957/%D8%A3%D9%85%D8%AB%D9%84%D8%A9-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86%DB%8C%D8%A9-%D9%84%D9%82%D9%88%D8%A7%D8%B9%D8%AF-%D8%B9%D8%B1%D8%A8%DB%8C%D8%A9?volumeNumber=2&pageNumber=7&viewType=html ر.ک: همان، ج2، ص7]</ref>.
# اسم هیئت: '''ولكل وجهة هو موليها فاستبقوا الخيرات... ''' (آیه: 148، سوره: بقره)<ref>[https://noorlib.ir/book/view/20957/%D8%A3%D9%85%D8%AB%D9%84%D8%A9-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86%DB%8C%D8%A9-%D9%84%D9%82%D9%88%D8%A7%D8%B9%D8%AF-%D8%B9%D8%B1%D8%A8%DB%8C%D8%A9?volumeNumber=2&pageNumber=27&viewType=html ر.ک: همان، ص27]</ref>.
# اسم هیئت:'''ولكل وجهة هو موليها فاستبقوا الخيرات...''' (آیه: 148، سوره: بقره)<ref>[https://noorlib.ir/book/view/20957/%D8%A3%D9%85%D8%AB%D9%84%D8%A9-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86%DB%8C%D8%A9-%D9%84%D9%82%D9%88%D8%A7%D8%B9%D8%AF-%D8%B9%D8%B1%D8%A8%DB%8C%D8%A9?volumeNumber=2&pageNumber=27&viewType=html ر.ک: همان، ص27]</ref>.
# اسم فاعل: '''...و هو خير الرازقين''' (آیه: 39، سوره: سباء)<ref>[https://noorlib.ir/book/view/20957/%D8%A3%D9%85%D8%AB%D9%84%D8%A9-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86%DB%8C%D8%A9-%D9%84%D9%82%D9%88%D8%A7%D8%B9%D8%AF-%D8%B9%D8%B1%D8%A8%DB%8C%D8%A9?volumeNumber=2&pageNumber=28&viewType=html ر.ک: همان، ص28]</ref>.
# اسم فاعل:'''...و هو خير الرازقين''' (آیه: 39، سوره: سباء)<ref>[https://noorlib.ir/book/view/20957/%D8%A3%D9%85%D8%AB%D9%84%D8%A9-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86%DB%8C%D8%A9-%D9%84%D9%82%D9%88%D8%A7%D8%B9%D8%AF-%D8%B9%D8%B1%D8%A8%DB%8C%D8%A9?volumeNumber=2&pageNumber=28&viewType=html ر.ک: همان، ص28]</ref>.
# صیغه مبالغه: '''واستغفر الله إن الله كان غفورا رحيما''' (آیه: 106، سوره: نساء) و...<ref>[https://noorlib.ir/book/view/20957/%D8%A3%D9%85%D8%AB%D9%84%D8%A9-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86%DB%8C%D8%A9-%D9%84%D9%82%D9%88%D8%A7%D8%B9%D8%AF-%D8%B9%D8%B1%D8%A8%DB%8C%D8%A9?volumeNumber=2&pageNumber=38&viewType=html ر.ک: همان، ص38]</ref>.
# صیغه مبالغه:'''واستغفر الله إن الله كان غفورا رحيما''' (آیه: 106، سوره: نساء) و...<ref>[https://noorlib.ir/book/view/20957/%D8%A3%D9%85%D8%AB%D9%84%D8%A9-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86%DB%8C%D8%A9-%D9%84%D9%82%D9%88%D8%A7%D8%B9%D8%AF-%D8%B9%D8%B1%D8%A8%DB%8C%D8%A9?volumeNumber=2&pageNumber=38&viewType=html ر.ک: همان، ص38]</ref>.


در جلد سوم، به تعریف مفردات پرداخته شده و برای هریک، از آیات قرآن، شاهد مثال آورده شده است. از جمله این مفردات و آیات شاهد مثال آنها، عبارتند از:
در جلد سوم، به تعریف مفردات پرداخته شده و برای هریک، از آیات قرآن، شاهد مثال آورده شده است. از جمله این مفردات و آیات شاهد مثال آنها، عبارتند از:
# اذای شرطیه: '''وإذا تتلی عليهم آياتنا قالوا سمعنا''' (آیه: 31، سوره: انفال)<ref>[https://noorlib.ir/book/view/20957/%D8%A3%D9%85%D8%AB%D9%84%D8%A9-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86%DB%8C%D8%A9-%D9%84%D9%82%D9%88%D8%A7%D8%B9%D8%AF-%D8%B9%D8%B1%D8%A8%DB%8C%D8%A9?volumeNumber=3&sectionNumber=2&pageNumber=4&viewType=html ر.ک: همان، ج3، ص4]</ref>.
# اذای شرطیه:'''وإذا تتلی عليهم آياتنا قالوا سمعنا''' (آیه: 31، سوره: انفال)<ref>[https://noorlib.ir/book/view/20957/%D8%A3%D9%85%D8%AB%D9%84%D8%A9-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86%DB%8C%D8%A9-%D9%84%D9%82%D9%88%D8%A7%D8%B9%D8%AF-%D8%B9%D8%B1%D8%A8%DB%8C%D8%A9?volumeNumber=3&sectionNumber=2&pageNumber=4&viewType=html ر.ک: همان، ج3، ص4]</ref>.
# الای استثنا: '''فسجد الملائكة كلهم أجمعون إلا إبليس أبی أن يكون مع الساجدين''' (آیه: 30 و 31، سوره: حجر)<ref>[https://noorlib.ir/book/view/20957/%D8%A3%D9%85%D8%AB%D9%84%D8%A9-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86%DB%8C%D8%A9-%D9%84%D9%82%D9%88%D8%A7%D8%B9%D8%AF-%D8%B9%D8%B1%D8%A8%DB%8C%D8%A9?volumeNumber=3&sectionNumber=2&pageNumber=6&viewType=html ر.ک: همان، ص6]</ref>.
# الای استثنا:'''فسجد الملائكة كلهم أجمعون إلا إبليس أبی أن يكون مع الساجدين''' (آیه: 30 و 31، سوره: حجر)<ref>[https://noorlib.ir/book/view/20957/%D8%A3%D9%85%D8%AB%D9%84%D8%A9-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86%DB%8C%D8%A9-%D9%84%D9%82%D9%88%D8%A7%D8%B9%D8%AF-%D8%B9%D8%B1%D8%A8%DB%8C%D8%A9?volumeNumber=3&sectionNumber=2&pageNumber=6&viewType=html ر.ک: همان، ص6]</ref>.
# ان شرطیه: '''قل إن تخفوا ما في صدوركم أو تبدوه يعلمه الله... ''' (آیه: 29، سوره: آل عمران) و...<ref>[https://noorlib.ir/book/view/20957/%D8%A3%D9%85%D8%AB%D9%84%D8%A9-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86%DB%8C%D8%A9-%D9%84%D9%82%D9%88%D8%A7%D8%B9%D8%AF-%D8%B9%D8%B1%D8%A8%DB%8C%D8%A9?volumeNumber=3&sectionNumber=2&pageNumber=9&viewType=html ر.ک: همان، ص9]</ref>.
# ان شرطیه:'''قل إن تخفوا ما في صدوركم أو تبدوه يعلمه الله...''' (آیه: 29، سوره: آل عمران) و...<ref>[https://noorlib.ir/book/view/20957/%D8%A3%D9%85%D8%AB%D9%84%D8%A9-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86%DB%8C%D8%A9-%D9%84%D9%82%D9%88%D8%A7%D8%B9%D8%AF-%D8%B9%D8%B1%D8%A8%DB%8C%D8%A9?volumeNumber=3&sectionNumber=2&pageNumber=9&viewType=html ر.ک: همان، ص9]</ref>.


==وضعیت کتاب==
==وضعیت کتاب==