ایرانیات در کتاب بزم فرزانگان

ایرانیات در کتاب بزم فرزانگان
پدیدآوران	آثنایوس نوکراتیس (نویسنده) خالقی مطلق، جلال (مترجم)
ناشر	مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی
مکان نشر	تهران - ایران
سال نشر	1386 ش
چاپ	1
شابک	‎978-964-7025-57-7
موضوع	ایران - آداب و رسوم - نکته گویی‏ها و گزینه گویی‏ها - متون قدیمی تا 1800م. تمدن ایرانی - نکته گویی‏ها و گزینه گویی‏ها - متون قدیمی تا 1800م.
زبان	فارسی
تعداد جلد	1
کد کنگره	‏DSR‎‏ ‎‏63‎‏ ‎‏/‎‏آ‎‏2‎‏الف‎‏9‎‏
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

ایرانیّات در بزم فرزانگان (از سده دوم ميلادى) نوشته آثنايوس ناوكراتيس كه برگردان و يادداشت‌هاى آن توسط جلال خالقى مطلق به فارسی صورت پذيرفته است.

در آغاز سده‌ى سوم ميلادى؛ يعنى نزدیک پانصد سال پس از برافتادن هخامنشيان يك يونانى‌تبار به نام آثنايوس كه در مصر زندگى مى‌كرد و در شهر نائوكراتيس در نزدیکى اسكندريه زاده شده بود، كتابى نوشت به نام Deipnosophistae كه آن را «شام فيلسوفان» يا «بزم فرزانگان» ترجمه مى‌كنند. در اين كتاب، آثنايوس بزمى تخيلى برپا كرده و گلچينى از كتاب‌هایى كه خوانده در زمينه‌هاى مختلف را از زبان بيست و نه فرزانه‌ى حاضر در اين بزم بازگو كرده است.

موضوع سخن‌ها نيز بسيار گوناگون است و به جنبه‌هاى گوناگون فرهنگ رومى و يونانى پرداخته است.

ساختار

كتاب بزم فرزانگان در پانزده دفتر بوده كه امروز بخش‌هایى از آن از ميان رفته است. بر پايه‌ى برخى شمارش‌ها در اين كتاب از اثر يونانى نام برده شده است.

گزارش محتوا

در لا به لاى اين گفت‌وگوها اشاره‌هایى هم به كتاب‌هایى است كه درباره‌ى رسم‌ها و آيين‌هاى ایرانیان هخامنشى و مادها و نيز اشكانيان (پارت‌ها) بوده است و از آنها هم تكه‌هایى آورده است.

دكتر جلال خالقى مطلق، اين اشاره‌ها را در كتابى گرد آورده و ترجمه كرده و در پايان كتاب نيز يادداشت‌هاى سودمند فراوانى به گزارش خود افزوده است كه براى پژوهشگران در زمينه‌ى تاريخ ایران باستان بسيار سودمند است.

با بررسى اين هفتاد گزارش آگاهى‌هاى گوناگونى از زندگى مادى و معنوى ایرانیان؛ همچون تاريخ، افسانه و اسطوره، زبان، آيين‌ها، محصولات، واردات، صادرات، تشكيلات ادارى و دربارى و غيره به دست مى‌آيد كه بيشتر آن‌ها حكايت از نفوذ مادى و معنوى ایران در كشورهاى ديگر دارد. براى مثال بر خوانندگان روشن مى‌شود كه ایرانیان مخترع نوعى نيمكت راحتى بودند كه امروز كاناپه گفته مى‌شود و سپس ساخت آن از ایران به كشورهاى ديگر رفته است. فرش ایران از همان زمان ماد و هخامنشيان شهرت داشته و صادر مى‌شد. يا در دربار ایران از اتباع بيگانه؛ از جمله يونانيان مى‌خواستند كه در ایران آداب ایرانى را رعايت كنند و حتى جامه‌ى ایرانى بپوشند. از سوى ديگر، ورود كالاهاى بيگانه خوشايند آنان نبود.

نكته‌ى ديگرى كه در اين كتاب و اصولا در بسيارى ديگر از آثار يونانى جلب توجه مى‌كند، اين است كه ایران و دربار و مردم آن هميشه حضور دارند. اين حضور هميشگى را به ويژه در تأليفاتى مى‌بينيم كه تنها و يا بيشتر به ایران پرداخته بودند.

به هر روى، در يونان هميشه گروهى از دانشمندان و فرمانروايان بودند كه براى آن‌ها زندگى ایرانى شيوه‌ى دلخواه‌ترى به شمار مى‌رفت. البته اين گروه هميشه در اقليت بودند؛ ولى ميان آنان هميشه در اين باره گفت‌وگو و بحث بود و گاه كار بدان جا مى‌كشيد كه پيروان ایران ميهن خود را ترك می‌كردند يا رانده مى‌شدند و گاه به ایران پناه مى‌آوردند. گاه نيز به جرم خيانت محكوم و كشته مى‌شدند.

يكى ديگر از رسم‌هاى ایرانیان كه امروزه در جهان رايج شده است، خوراك‌هاى چند بخشى (multi-course meal) است؛ يعنى پيش خوراك، خوراك، پس خوراك و نوشيدنى و...

منابع مقاله

متن و مقدمه كتاب