ترجمه اناجیل اربعه

ترجمه اناجیل اربعه
پدیدآوران	حسینی خاتون‌آبادی، محمدباقر (مترجم) جعفریان، رسول (مصحح)
ناشر	نشر نقطه، دفتر نشر میراث مکتوب
مکان نشر	ایران - تهران
سال نشر	1375
چاپ	اول
زبان	فارسی
تعداد جلد	1
کد کنگره	BS ۳۱۵/ف۲

ترجمه اناجیل اربعه به دستور شاه سلطان‌حسین صفوی و به دست میرمحمدباقر بن اسماعیل حسینی خاتون‌آبادی (1070-1127ق) از روی نسخه‌های عربی به فارسی ترجمه شده است. از آنجا که مترجم از عالمان ممتاز و مشهور اواخر عصر صفوی است، ترجمه از نثر بسیار روانی برخوردار است.

مترجم نهایت سعی خود را در نوشتن متنی که به راحتی قابل فهم باشد، به‌کار برده؛ گرچه از نظر نثر در چهارچوب نگاشته‌های همان دوره است. خاتون‌آبادی، علاوه بر ترجمه، حواشی متعددی در توضیح و نیز انتقاد نسبت به متن آورده است. بخش مهمی از این حواشی جنبه توضیحی دارد و قصد مترجم این بوده تا متن قابل‌فهم‌تر شود و وضوح بهتری بیابد. او در این توضیحات از اختلاف نسخه‌ها یاد کرده و از میان آن‌ها، آن را که معنای واضح‌تری داشته، برگزیده است؛ در مواردی نیز با کمک پادریان (کشیش‌های) حاضر در اصفهان از متن لاتینی و حتی عبری استفاده کرده است. افزون بر این‌ها، از شروح انجیل از دیگر نکاتی است که هم خود در مقدمه آورده و هم در تعلیقات از آن‌ها یاد کرده است.

خاتون‌آبادی علاوه بر تعلیقات توضیحی، تعلیقات نقادانه نیز دارد. زیرا اصولاً یکی از اهداف وی در این کار «استنباط شواهد از اقاویل اخبار نصارا به بطلات دین آن قوم» بوده است. رایج‌ترین نقد او بر آفتاب افکندن تناقضات موجود میان اناجیل و اثبات تحریف‌شدن آنها است. علاوه بر این، وی به برخی از دیدگاه‌ها و عقاید مسیحیان در باب «ابن‌الله» بودن مسیح نقدهایی وارد ساخته است. نسخه‌های مورد استفاده مترجم بر پایه «فصل» تقسیم‌بندی شده، درحالی‌که چاپ‌های فعلی انجیل بر اساس «باب» است. ناگفته نماند که مصحح در مقدمه کتاب به ادبیات ضدمسیحی در دوره صفوی و شرح زندگی خاتون‌آبادی پرداخته است.

منابع مقاله

ایزانلو، رمضانعلی و همکاران، کتاب‌شناسی توصیفی ادیان (دفتر اول: مسیحیت)، مشهد، بنیاد پژوهش‌های اسلامی، چاپ اول، 1392ش.