جلال‌الدين السیوطي عصره و حیاته و آثاره...

جلال‌الدین السیوطی عصره و حیاته و آثاره...
پدیدآوران	حموده، طاهر سلیمان (نویسنده)
عنوان‌های دیگر	عصره و حیاته و آثاره و جهوده فی الدرس اللغوی
ناشر	المکتب الإسلامي
مکان نشر	بیروت - لبنان
سال نشر	1410 ق
چاپ	1
موضوع	ادبیات عربی زبان عربی - نحو سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر، 849 - 911ق. - سرگذشت‏نامه و کتاب‏شناسی
زبان	عربی
تعداد جلد	1
کد کنگره	‏PJ‎‏ ‎‏6064‎‏ ‎‏/‎‏س‎‏9‎‏ح‎‏8
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

جلال‌الدين السيوطى، عصره و حياته و آثاره و جهوده في الدرس اللغوى نوشته دكتر طاهر سليمان حموده، استاد علوم لغوى دانشگاه اسكندريه و نيز دانشگاه ملك سعود رياض است كه به زبان عربى نگاشته شده است.اين كتاب به بررسى زندگانى علمى و نيز حيات سياسى و اجتماعى سيوطى مى‌پردازد.

جلال‌الدين سيوطى دانشمندى جامع الاطراف است كه در بسيارى از شاخه‌هاى علم تبحر دارد.به گفتۀ خودش وى نسبت به هفت علم تفسير، حديث، فقه، نحو، معانى، بديع و بيان آگاهى كامل دارد.

نویسنده در اين كتاب به بررسى عصرى كه سيوطى در آن مى‌زيسته و نيز بررسى حيات علمى و اجتماعى و سياسى وى و در پايان معرفى آثارى كه از وى به جاى مانده است مى‌پردازد.

بررسى وضعيت سياسى و اجتماعى دوران سيوطى با مرور وقايع مهمى كه جامعه اسلامى آن‌روز را تكان داد، معرفى حاكمانى كه در زمان وى بر سند حكومت تكيه زدند و روابطى كه سيوطى با آنها داشت، طبقات اجتماعى آن عصر و معرفى ويژگى‌هاى اجتماعى كه جامعه قاهره را از ساير جوامع متمايز مى‌ساخت و...صورت مى‌گيرد.

حيات فرهنگى و علمى سيوطى با بررسى ويژگى آثارى كه در عصر وى توليد مى‌شد و عرفى كه در فراگيرى، تدريس و تأليف دانشها در آن دوران مورد پيروى بوده تولد و رشد سيوطى و مراحل تحصيل وى و معرفى مهمترين اساتيدى كه وى از آنان بهره جست و نيز بيان ويژگى‌هاى اخلاقى و شخصيتى وى و...انجام مى‌پذيرد.

معرفى دانشهايى كه بيشترين تأثير را بر سيوطى گذارده، اهتمام وى به شعر و در نتيجه تهيه منظومه‌هاى علمى در موضوعات مختلف و در نهايت معرفى آثارى چند از سيوطى، مطالبى است كه در باب اول كتاب بدانها پرداخته شده است.

باب دوم كتاب به بيان تلاشهاى سيوطى در زمينه فقه اللغة اختصاص يافته و آثارى كه از وى در زمينه لغت و علم نحو به جاى مانده معرفى شده است.مراد نویسنده از فقه اللغة، مباحث لغوى به معناى عام آن مى‌باشد.برخى از آثار لغوى سيوطى كه در اين باب به معرفى آنها پرداخته مى‌شود عبارتند از:المهذب فيما ورد في القرآن من العرب،

رسالة في اصول الكلمات، التبرى من معرة المعرى، التهذيب في اسماء الذيب، الرياض الانيقة في شرح اسماء خير الخليقة.در اين قسمت همچنين به معرفى اصول و قواعدى كه سيوطى براى نقد و ارزيابى روايات لغوى بنا نهاده است اشاره مى‌شود.اين نقدها به دو دسته نقدهاى خارج متن و نقدهاى داخل متن تقسيم مى‌شود.

در آخرين فصل كه به علم نحو اختصاص دارد آثار نحوى سيوطى نظير:الاشباه و النظائر، الاقتراح، الفريدة، شرح الفيه ابن مالك، شرح شواهد المغنى، الموشح في علم النحو و...معرفى و مذهب وى در نحو بيان مى‌شود.

ساختار

كتاب داراى يك مقدمه است كه در آن به اختصار سير مباحث مطرح شده در كتاب بيان مى‌شود.محتواى كتاب طى 2 باب ذيل كه هركدام داراى فصول است، بيان شده است:

الباب الاول: «عصر السيوطى و حياته و آثاره» که فصول ذيل را دربرمى‌گيرد:

الفصل الاول:الحياة السیاسیة و الاجتماعیة.

الفصل الثاني:الحياة الثقافية

الفصل الثالث:حياته و ثقافته و آثاره

الباب الثاني: «جهوده اللغوية» که شامل فصول ذيل مى‌باشد:

الفصل الاول: فقه اللغة الفصل الثاني:النحو

در «خاتمه»هم خلاصه‌اى از مطالب كتاب در اختيار خواننده قرار گرفته است.

در پايان، در دو قسمت به معرفى آثار و منابع نویسنده در تأليف اين كتاب اشاره شده است:

قسمت اول به آثار خود سيوطى و در قسمت دوم به آثار نويسندگانى غير از سيوطى كه از آنها در نوشتن اين كتاب بهره گرفته شده است.فهرست مطالب كتاب نيز در پايان كتاب آمده است.

نسخه‌شناسى

كتاب رساله دكتراى دكتر طاهر سليمان حموده، استاد دانشگاه اسكندريه و نيز دانشگاه ملك سعود رياض است.اين كتاب در قطع وزيرى با جلد گالينگور در 436 صفحه نخستين‌بار در سال 1410 هجرى-1989 ميلادى از سوى «المكتب الاسلامى» بيروت منتشر شده است.