بررسی کوتاهی پیرامون زیارت

بررسي کوتاهي پيرامون: زيارت
پدیدآوران	حسيني، محمد (نویسنده)
ناشر	دفتر نشر فرهنگ اسلامي
مکان نشر	ايران - تهران
سال نشر	1364ش
چاپ	چاپ يکم
موضوع	زيارت - کتاب شناسي
زبان	فارسي
کد کنگره	‏ ‎‏/‎‏ح‎‏5‎‏ب‎‏4 / 262 BP

بررسی کوتاهی پیرامون زیارت تألیف سید محمد حسینی، تحقيقى دربارۀ مفهوم زيارت و جايگاه آن در اسلام - به ويژه در مذهب تشيع - است.

نويسنده با استناد به منابع و مآخذ مهم اسلامى، به تبيين ابعاد معنايى و معنوى زيارت پرداخته و دورنمايى از اين مفهوم را ارائه كرده است:

زيارت، برنامه ديگرى است كه از طرفى انسان را به سوى آخرت مى‌خواند و او را آماده سفر آخرت مى‌نمايد و از سويى او را به مقام امامت و رهبرى و پيشوايى پيشينيان راستين آشنا مى‌كند و اطاعت پيشوا را در همۀ ابعاد زندگى به زائرين مى‌آموزد.

نويسنده كتاب، زيارت را يكى از برنامه‌هاى عبادى سياسى اسلام معرفى مى‌كند و از اهميت آن سخن مى‌گويد:

زيارت يكى از برنامه‌هاى عبادى سياسى اسلام است كه در مكتب تشيع، جلوه زيباتر و پر شكوه‌ترى دارد و از محتواى بسيار غنى‌اى برخوردار است... زيارت در منظومه كلى تفكر اسلامى جايگاه خاصى دارد.

از ديگر ويژگى‌هاى اين كتاب، معرفى مهم‌ترين كتب زيارتى شيعه

است كه در پايان اين اثر آمده است:

از صدر اسلام تا كنون پيشوايان و بزرگان ما در جهت تأكيد و توجه به اين مسأله كوشيده‌اند و از طرق گوناگونى ما را به سوى آن خوانده‌اند. در اين زمينه نويسندگان و مؤلفين اسلامى در طول تاريخ، زحمات زيادى كشيده و كتاب‌هاى ذى قيمتى تأليف نموده‌اند كه در پايان اين كتاب به معرفى مختصر آن مى‌نشينيم، اما در جامعه امروز ما كه نسل جوان تشنۀ حقايق اسلامى هستند، كمتر كتابى هست كه در زمينه تبيين معناى زيارت و تاريخچه زيارت و زيارتگاه‌ها و اهميت آن در زندگى انسان‌ها چيزى آورده باشد، يا اگر باشد به صورتى پراكنده و با زبانى نا هم‌خوان با زبان امروز است.

بيشتر كتاب‌هاى زيارتى معرفى شده در پايان اين اثر، هنوز به چاپ نرسيده و به صورت نسخه خطى باقى مانده است.

فهرست بخشهای مختلف این کتاب عبارتند از:

فصل اول: زيارت در لغت با استناد به كتاب مفردات راغب و مجمع البحرين.

فصل دوم: شناخت اجمالى از كتاب كامل الزيارات، تأليف عالم بزرگ ابن قولويه.

فصل سوم: نگرش و برداشت‌هايى از ابواب كتاب كامل الزيارات.

فصل چهارم: زيارت در تاريخ، آشنايى با تاريخچه زيارت و زيارتگاه‌هاى اسلامى و تأثير آن در تاريخ اسلام و تشيع.

فصل پنجم: اشكال‌ها و ايرادها، بيان اشكالات و شبهاتى كه پيرامون زيارت مطرح شده و پاسخ به آنها.

پاسخ به شبهاتى از قبيل: توسل به مردگان شرك است. ساختن گنبد و بارگاه شرك است. بوسيدن قبور شرك است.

فصل ششم: نگاهى گذرا به محتواى زيارت‌ها. معرفى زيارت امين الله،

زيارت جامعه و زيارت عاشورا و بيان برخى از مفاهيم و موضوعات آن زيارت همراه با مثال.

فصل هفتم: آداب زيارت به استناد كتاب مفاتيح الجنان شيخ عباس قمى و بيان آداب زائرين حضرت اباعبدالله حسين(ع).

فصل هشتم: زيارت اهل قبور: زيارت انبيا، زيارت امامزادگان، زيارت قبور مؤمنين و صُلحا و شهدا.

فصل نهم: تذكراتى چند به جامعه و مسؤولين: ارائه برنامه‌هايى به منظور گسترش فرهنگ زيارت در جامعه.

فصل دهم: زيارتنامه نويسى در تاريخ تشيع: معرفى چند كتاب دربارۀ ماهيت زيارت، معرفى چند كتاب دربارۀ زيارات معصومين، معرفى چند كتاب درباره زيارات همراه با مناسك حج، معرفى چند كتاب درباره

زيارات كربلا و امام حسين(ع)، زيارات مشهد و امام رضا(ع) و ديگر شهرهاى زيارتى.

منابع مقاله

باقریان موحد، کتابشناسی زیارت، قم- ایران، نشر مشعر، 1387