مدخل إلی کتابي عبدالقاهر الجرجاني: تفاوت میان نسخه‌ها

    از ویکی‌نور
    بدون خلاصۀ ویرایش
    جز (جایگزینی متن - 'نوآوری ها' به 'نوآوری‌ها')
    برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
     
    (۳ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد)
    خط ۲۵: خط ۲۵:
    }}
    }}


    '''مدخل الی کتابی عبدالقاهر جرجانی'''، نوشتۀ [[ابوموسی، محمد محمد|محمد محمد ابوموسی]](1937م) استاد بلاغت مصری است که موضوع آن درآمدی در بارۀ دو کتاب اسرارالبلاغه و دلائل‌ الاعجاز عبدالقادر جرجانی(474ق–405ق) ایرانی زبان‌شناس و ادیب زبان عربی در سدهٔ پنجم هجری و از نخستین پایه‌گذاران علم معانی و بیان است.   
    '''مدخل الی کتابی عبدالقاهر جرجانی'''، نوشتۀ [[ابوموسی، محمد محمد|محمد محمد ابوموسی]](1937م) استاد بلاغت مصری است که موضوع آن درآمدی در بارۀ دو کتاب [[أسرار البلاغة في علم البيان|اسرار البلاغه]] و [[دلائل الإعجاز في علم المعاني|دلائل‌ الاعجاز]] [[جرجانی، عبدالقاهر بن عبدالرحمان|عبدالقادر جرجانی]](474–405ق) ایرانی زبان‌شناس و ادیب زبان عربی در سدهٔ پنجم هجری و از نخستین پایه‌گذاران علم معانی و بیان است.   


    کتاب اسرارالبلاغه، مشتمل‌ بر مطالبی‌ از قبیل‌ تشبیه‌ و استعاره‌، که‌ بعدها نام‌ علم‌ بیان‌ به‌ خود گرفت‌ و کتاب دلائل‌ الاعجاز، مشتمل‌ بر مباحثی‌ از قبیل‌ فصل‌ و وصل‌ و قصر و اختصاص‌، که‌ بعدها نام‌ علم‌ معانی‌ به‌ خود گرفت‌.  
    کتاب اسرارالبلاغه، مشتمل‌ بر مطالبی‌ از قبیل‌ تشبیه‌ و استعاره‌، که‌ بعدها نام‌ علم‌ بیان‌ به‌ خود گرفت‌ و کتاب دلائل‌ الاعجاز، مشتمل‌ بر مباحثی‌ از قبیل‌ فصل‌ و وصل‌ و قصر و اختصاص‌، که‌ بعدها نام‌ علم‌ معانی‌ به‌ خود گرفت‌.  


    ابوموسی کتاب اسرار البلاغة را مقدمه‌ای برای دلائل الإعجاز می‌داند.<ref>ر.ک: متن کتاب، ص 56</ref>‏او بر آن است تا چگونگی اندیشۀ علمی جرجانی را در ده مبحث کشف کند و خواسته است مسائلی را شرح دهد که در بیان علمای متأخر علم بلاغت نیامده است. برای این کار، به شناساندن مصادر عبدالقادر و اینکه او چگونه دانش خود را از این مصادر بیرون می‌کشیده، پرداخته است. ازاین‌رو، ارتباط قویی را میان دانش جرجانی با میراث علمی جاحظ برقرار می‌داند و می‌گوید: جرجانی در دو کتاب خود عمدا به شرح کلام جاحظ می‌پرداخته و در کنار آن از دانش خلیل و سیبویه بهره می‌گرفته است چراکه، سیبویه دانای به دانش نحو بوده و جاحظ چیره به علم بلاغت است.<ref>ر.ک: همان، ص 34</ref>
    [[ابوموسی، محمد محمد|ابوموسی]] کتاب اسرار البلاغة را مقدمه‌ای برای دلائل الإعجاز می‌داند.<ref>ر.ک: متن کتاب، ص 56</ref>‏او بر آن است تا چگونگی اندیشۀ علمی [[جرجانی، عبدالقاهر بن عبدالرحمان|جرجانی]] را در ده مبحث کشف کند و خواسته است مسائلی را شرح دهد که در بیان علمای متأخر علم بلاغت نیامده است. برای این کار، به شناساندن مصادر عبدالقادر و اینکه او چگونه دانش خود را از این مصادر بیرون می‌کشیده، پرداخته است. ازاین‌رو، ارتباط قویی را میان دانش [[جرجانی، عبدالقاهر بن عبدالرحمان|جرجانی]] با میراث علمی جاحظ برقرار می‌داند و می‌گوید: جرجانی در دو کتاب خود عمدا به شرح کلام جاحظ می‌پرداخته و در کنار آن از دانش [[خلیل بن احمد فراهیدی|خلیل]] و [[سیبویه، عمرو بن عثمان|سیبویه]] بهره می‌گرفته است چراکه، [[سیبویه، عمرو بن عثمان|سیبویه]] دانای به دانش نحو بوده و جاحظ چیره به علم بلاغت است.<ref>ر.ک: همان، ص 34</ref>


    مصنف عبدالقادر را واضع راهی برای تحلیل لغت می‌داند.<ref>ر.ک: همان، ص 52</ref>‏از نوآوری های جرجانی این است که وی نخستین کسی است که  تمثیل را از تشبیه جدا کرده و آن را زیرمجموعۀ تشبیه و در برابر تشبیه صریح قرار داده است.<ref>ر.ک: همان، ص 374</ref>‏یا اینکه، وی به سرقات ادبی -انواع اقتباس‌ها و عاریت گرفتن‌های شاعران و نویسندگان- توجه داشته است.<ref>ر.ک: همان، ص 105</ref>‏ البته خطیب رازی معتقد است عبدالقادر مسایل بلاغت را با ترتیب و نظام به‌شایستگی انجام نداده بدین‌جهت دو کتاب وی را با فهرست‌بندی مطلوبی با عنوان نهایة الإیجاز خلاصه کرده است؛ اما مصنف دلیل ترتیب جرجانی را توضیح می‌دهد .<ref>ر.ک: همان، ص 93</ref>‏   
    مصنف عبدالقادر را واضع راهی برای تحلیل لغت می‌داند.<ref>ر.ک: همان، ص 52</ref>‏از نوآوری‌های [[جرجانی، عبدالقاهر بن عبدالرحمان|جرجانی]] این است که وی نخستین کسی است که  تمثیل را از تشبیه جدا کرده و آن را زیرمجموعۀ تشبیه و در برابر تشبیه صریح قرار داده است.<ref>ر.ک: همان، ص 374</ref>‏یا اینکه، وی به سرقات ادبی -انواع اقتباس‌ها و عاریت گرفتن‌های شاعران و نویسندگان- توجه داشته است.<ref>ر.ک: همان، ص 105</ref>‏ البته [[فخر رازی، محمد بن عمر|خطیب رازی]] معتقد است عبدالقادر مسایل بلاغت را با ترتیب و نظام به‌شایستگی انجام نداده بدین‌جهت دو کتاب وی را با فهرست‌بندی مطلوبی با عنوان نهایة الإیجاز خلاصه کرده است؛ اما مصنف دلیل ترتیب [[جرجانی، عبدالقاهر بن عبدالرحمان|جرجانی]] را توضیح می‌دهد.<ref>ر.ک: همان، ص 93</ref>‏   


    فهرست محتوا در پایان کتاب آمده است.   
    فهرست محتوا در پایان کتاب آمده است.   
    خط ۴۲: خط ۴۲:
    {{وابسته‌ها}}
    {{وابسته‌ها}}
    [[رده:کتاب‌شناسی]]
    [[رده:کتاب‌شناسی]]
    [[رده:زبان و ادبیات شرقی (مصری، قبطی، سامی، آشوری، سومری، عبری، آرامی، سریانی، عربی، حبشی)‎‏]]
    [[رده:مقالات مرداد 01 حسینی هاشمی]]
    [[رده:مقالات مرداد 01 حسینی هاشمی]]
    [[رده:مقالات بازبینی شده1]]
    [[رده:مقالات بازبینی شده1]]
    [[رده:مقالات بازبینی نشده2]]
    [[رده:مقالات بازبینی شده2 دی 1401]]

    نسخهٔ کنونی تا ‏۱۷ ژوئن ۲۰۲۳، ساعت ۰۹:۰۵

    مدخل إلي کتابي عبد القاهر الجرجاني
    مدخل إلی کتابي عبدالقاهر الجرجاني
    پدیدآورانابوموسی، محمد محمد (نويسنده)
    ناشرمکتبة وهبة
    مکان نشرمصر - قاهره
    سال نشر1418ق - 1998م
    چاپ1
    شابک-
    موضوعجرجانی، عبد القاهر بن عبد الرحمن، - 471؟ق. - نقد و تفسیر - زبان عربی - صرف و نحو - زبان عربی - معانی و بیان
    زبانعربی
    تعداد جلد1
    کد کنگره
    /ج۴م۴ 6151 PJ
    نورلایبمطالعه و دانلود pdf

    مدخل الی کتابی عبدالقاهر جرجانی، نوشتۀ محمد محمد ابوموسی(1937م) استاد بلاغت مصری است که موضوع آن درآمدی در بارۀ دو کتاب اسرار البلاغه و دلائل‌ الاعجاز عبدالقادر جرجانی(474–405ق) ایرانی زبان‌شناس و ادیب زبان عربی در سدهٔ پنجم هجری و از نخستین پایه‌گذاران علم معانی و بیان است.

    کتاب اسرارالبلاغه، مشتمل‌ بر مطالبی‌ از قبیل‌ تشبیه‌ و استعاره‌، که‌ بعدها نام‌ علم‌ بیان‌ به‌ خود گرفت‌ و کتاب دلائل‌ الاعجاز، مشتمل‌ بر مباحثی‌ از قبیل‌ فصل‌ و وصل‌ و قصر و اختصاص‌، که‌ بعدها نام‌ علم‌ معانی‌ به‌ خود گرفت‌.

    ابوموسی کتاب اسرار البلاغة را مقدمه‌ای برای دلائل الإعجاز می‌داند.[۱]‏او بر آن است تا چگونگی اندیشۀ علمی جرجانی را در ده مبحث کشف کند و خواسته است مسائلی را شرح دهد که در بیان علمای متأخر علم بلاغت نیامده است. برای این کار، به شناساندن مصادر عبدالقادر و اینکه او چگونه دانش خود را از این مصادر بیرون می‌کشیده، پرداخته است. ازاین‌رو، ارتباط قویی را میان دانش جرجانی با میراث علمی جاحظ برقرار می‌داند و می‌گوید: جرجانی در دو کتاب خود عمدا به شرح کلام جاحظ می‌پرداخته و در کنار آن از دانش خلیل و سیبویه بهره می‌گرفته است چراکه، سیبویه دانای به دانش نحو بوده و جاحظ چیره به علم بلاغت است.[۲]

    مصنف عبدالقادر را واضع راهی برای تحلیل لغت می‌داند.[۳]‏از نوآوری‌های جرجانی این است که وی نخستین کسی است که تمثیل را از تشبیه جدا کرده و آن را زیرمجموعۀ تشبیه و در برابر تشبیه صریح قرار داده است.[۴]‏یا اینکه، وی به سرقات ادبی -انواع اقتباس‌ها و عاریت گرفتن‌های شاعران و نویسندگان- توجه داشته است.[۵]‏ البته خطیب رازی معتقد است عبدالقادر مسایل بلاغت را با ترتیب و نظام به‌شایستگی انجام نداده بدین‌جهت دو کتاب وی را با فهرست‌بندی مطلوبی با عنوان نهایة الإیجاز خلاصه کرده است؛ اما مصنف دلیل ترتیب جرجانی را توضیح می‌دهد.[۶]

    فهرست محتوا در پایان کتاب آمده است.

    پانویس

    1. ر.ک: متن کتاب، ص 56
    2. ر.ک: همان، ص 34
    3. ر.ک: همان، ص 52
    4. ر.ک: همان، ص 374
    5. ر.ک: همان، ص 105
    6. ر.ک: همان، ص 93

    منابع مقاله

    1. متن کتاب.

    وابسته‌ها