ابن جزله، یحیی بن عیسی: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ کنونی تا ‏۱۷ ژوئن ۲۰۲۳، ساعت ۰۹:۰۱

ابن جزله، یحیی بن عیسی

نام	ابن جزله، یحیی بن عیسی
نام‌های دیگر	اب‍ن ج‍زل‍ه‌، اب‍وال‍ح‍س‍ن ی‍ح‍ی‍ی‌ اب‍ن ج‍زل‍ه‌، اب‍و ع‍ل‍ی ی‍ح‍ی‍ی‌ ح‍ک‍ی‍م ب‍غ‍دادی‌، ی‍ح‍ی‍ی ب‍ن ع‍ی‍س‍ی‌
نام پدر	عیسی
متولد
محل تولد	بغداد
رحلت	493 ‌‎ق
اساتید	ابوالحسن سعيد بن هبةالله ابوعلى بن الولید
برخی آثار	تقویم الابدان منهاج البیان في ما یستعمله الإنسان تقویم الأبدان في تدبير الانسان (منهاج البيان في تقویم الأبدان)
کد مؤلف	AUTHORCODE12258AUTHORCODE

يحيى بن عيسى بن جزلة (متوفای 493ق)، ابوعلى شف‌الدين بغدادى، پزشک و داروشناس مسيحى است كه مسلمان شد. او در غرب به نام‌هاى بن جسله Bengesla، بين جزله و بوهه هيليهه (ظاهرا تغيير يافته بوعلى) معروف است.

ولادت

درباره تاريخ تولد او، آگاهى در دست نيست، ولى مى‌دانيم كه وى با المقتدى بامرالله معاصر بوده است. از این رو، و با توجه به قراين ديگر، احتمال مى‌رود كه در دهه دوم سده 5ق متولد شده باشد. زيرا هنگامى كه در سال 466ق مسلمان شد، مردى میان سال بود. سال درگذشت او را نيز مآخذ متقدم عموماً493ق كه نخستين سال اشغال بيت‌المقدس به دست صليبيان است، نوشته‌اند. اما برخى مانند قطفى و به پيروى از او ابن عبرى، درگذشت او را سال 473ق مى‌دانند كه درست به نظر نمى‌رسد. زيرا ابن جزله بيشتر آثار علمى خود را به نام المقتدى بامرالله تألیف كرده است كه در سال 467ق به خلافت رسيد ‎و بعيد به نظر مى‌رسد كه آن آثار را در مدت 6 سال آخر زندگى خود نوشته باشد. خاصه آن‌كه ابن خلكان، «رسالة في الرد على النصارى» نوشته ابن جزله را در سال 485ق، نزد خود وى خوانده است.

اساتید

ابن جزله، دانش پزشکى را در آغاز از مسيحيان كرخ بغداد و آنگاه نزد ابوالحسن سعيد بن هبةالله فراگرفت و در طب نظرى و علمى یکى از نام‌آوران عصر خود شد، چنان‌كه او را قرين ابن سينا، ابن بطلان و ابن تلمیذ آورده‌اند. ابن جزله پس از فراگرفتن طب به تحصيل منطق همت گماشت و آن‌را نزد ابوعلى بن الولید، شيخ معتزله- كه در علم كلام و منطق استاد زمانه بود آموخت و به دعوت استاد، اسلام را پذيرفت و گویا چون خطى نیکو داشت، برای نوشن سجلات به عنوان كاتب به خدمت ابوعبدالله دامغانى، قاضى القضات بغداد در آمد. وى همسايگان، فقرا و مساكين را بدون اجرت معالجه مى‌كرد و حتى هزينه داروى آنان را مى‌پرداخت. وى به ادبيات دلبستگى داشت و شعر نيز مى‌سرود، از قبيل قصيده‌اى كه در ستايش پيامبر اكرم(ص) سروده است. ابن جزله در بستر مرگ، کتاب‌هاى خود را وقف کتابخانه مقبره ابوحنيفه كرد.

آثار

وى در طول زندگى پربارش، آثارى چند در زمینه طب و تاريخ به رشته تحرير درآورد كه برخى از آن‌ها به روزگار ما نيز رسيده است. مهم‌ترين آن‌ها عبارتند از:

تقویم الابدان في تدبير الانسان يا منهاج البيان في تقویم الابدان.
منهاج البيان في ما يستعمله الانسان، کتابى است در داروسازى.
الرد على النصارى. ابن جزله پس از پذيرش اسلام این کتاب را در ستايش دين اسلام و انتقاد از مسيحيت، خطاب به راهبى به نام اليا به رشته تحرير درآورد.
مختار مختصر تاريخ بغداد، گزيده‌اى از تاريخ بغداد خطیب بغدادى است.
مدح الطب و موافقته للشرع و الرد على من طعن عليه، در فضائل طب است.
الاشارة في تلخيص العبارة^[۱].

پانویس

↑ دیانت، اکبر، ج3، ص234

منابع مقاله

دیانت، اکبر، دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی، زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، چاپ دوم، 1374.

وابسته‌ها

تقویم الابدان

منهاج البیان في ما یستعمله الإنسان

تقویم الأبدان في تدبير الانسان (منهاج البيان في تقویم الأبدان)

کتاب منهاج البيان فيما إستعمله الإنسان (تهران)

[1] دیانت، اکبر، ج3، ص234

[۱]

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-<div class='wikiInfo'>
+<div class="wikiInfo">
 [[پرونده:NUR12258.jpg|بندانگشتی|ابن جزله، یحیی بن عیسی]]
 {| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |
 |-
-! نام!! data-type='authorName'|ابن جزله، یحیی بن عیسی
+! نام!! data-type="authorName" |ابن جزله، یحیی بن عیسی
 |-
-|نام های دیگر
+|نام‌های دیگر
-|data-type='authorOtherNames'| اب‍ن‌ ج‍زل‍ه‌، اب‍و ال‍ح‍س‍ن‌ ی‍ح‍ی‍ی‌
+| data-type="authorOtherNames" | اب‍ن ج‍زل‍ه‌، اب‍وال‍ح‍س‍ن ی‍ح‍ی‍ی‌
-اب‍ن‌ ج‍زل‍ه‌، اب‍و ع‍ل‍ی‌ ی‍ح‍ی‍ی‌
+اب‍ن ج‍زل‍ه‌، اب‍و ع‍ل‍ی ی‍ح‍ی‍ی‌
-ح‍ک‍ی‍م‌ ب‍غ‍دادی‌، ی‍ح‍ی‍ی‌ ب‍ن‌ ع‍ی‍س‍ی‌
+ح‍ک‍ی‍م ب‍غ‍دادی‌، ی‍ح‍ی‍ی ب‍ن ع‍ی‍س‍ی‌
 |-
 |نام پدر
-|data-type='authorfatherName'|
+| data-type="authorfatherName" |عیسی
 |-
 |متولد
-|data-type='authorbirthDate'|
+| data-type="authorbirthDate" |
 |-
 |محل تولد
-|data-type='authorBirthPlace'|
+| data-type="authorBirthPlace" |بغداد
 |-
 |رحلت
-|data-type='authorDeathDate'|493 هـ.ق
+| data-type="authorDeathDate" |493 ‌‎ق
 |-
 |اساتید
-|data-type='authorTeachers'|
+| data-type="authorTeachers" |ابوالحسن سعيد بن هبةالله
+ابوعلى بن الولید
 |-
 |برخی آثار
-|data-type='authorWritings'|
+| data-type="authorWritings" |تقویم الابدان
-|-class='articleCode'
-|کد مولف
+منهاج البیان في ما یستعمله الإنسان
-|data-type='authorCode'|AUTHORCODE12258AUTHORCODE
+تقویم الأبدان في تدبير الانسان (منهاج البيان في تقویم الأبدان)
+|- class="articleCode"
+|کد مؤلف
+| data-type="authorCode" |AUTHORCODE12258AUTHORCODE
 |}
 </div>
+'''يحيى بن عيسى بن جزلة''' (متوفای 493ق)، ابوعلى شف‌الدين بغدادى، پزشک و داروشناس مسيحى است كه مسلمان شد. او در غرب به نام‌هاى بن جسله Bengesla، بين جزله و بوهه هيليهه (ظاهرا تغيير يافته بوعلى) معروف است.
-«يحيى بن عيسى بن جزلة»، ابوعلى شف‌الدين بغدادى، پزشك و داروشناس مسيحى است كه مسلمان شد. او در غرب به نام‌هاى بن جسله، بين جزله و بوهه هيليهه (ظاهرا تغيير يافته بوعلى) معروف است.
+==ولادت==
+درباره تاريخ تولد او، آگاهى در دست نيست، ولى مى‌دانيم كه وى با المقتدى بامرالله معاصر بوده است. از این رو، و با توجه به قراين ديگر، احتمال مى‌رود كه در دهه دوم سده 5ق متولد شده باشد. زيرا هنگامى كه در سال 466ق مسلمان شد، مردى میان سال بود. سال درگذشت او را نيز مآخذ متقدم عموماً493ق كه نخستين سال اشغال بيت‌المقدس به دست صليبيان است، نوشته‌اند. اما برخى مانند قطفى و به پيروى از او [[ابن عبری، غریغوریوس بن هارون|ابن عبرى]]، درگذشت او را سال 473ق مى‌دانند كه درست به نظر نمى‌رسد. زيرا ابن جزله بيشتر آثار علمى خود را به نام المقتدى بامرالله تألیف كرده است كه در سال 467ق به خلافت رسيد ‎و بعيد به نظر مى‌رسد كه آن آثار را در مدت 6 سال آخر زندگى خود نوشته باشد. خاصه آن‌كه [[ابن خلکان، احمد بن محمد|ابن خلكان]]، «رسالة في الرد على النصارى» نوشته ابن جزله را در سال 485ق، نزد خود وى خوانده است.
-درباره تاريخ تولد او، آگاهى در دست نيست، ولى مى‌دانيم كه وى با المقتدى بامرالله معاصر بوده است. از اين رو، و با توجه به قراين ديگر، احتمال مى‌رود كه در دهه دوم سده 5ق متولد شده باشد. زيرا هنگامى كه در سال 466ق مسلمان شد، مردى ميان سال بود. سال درگذشت او را نيز مآخذ متقدم عموما 493ق كه نخستين سال اشغال بيت المقدس به دست صليبيان است، نوشته‌اند. اما برخى مانند قطفى و به پيروى از او ابن عبرى، درگذشت او را سال 473ق مى‌دانند كه درست به نظر نمى‌رسد. زيرا ابن جزله بيشتر آثار علمى خود را به نام المقتدى بامرالله تاليف كرده است كه در سال 467ق به خلافت رسيد و بعيد به نظر مى‌رسد كه آن آثار را در مدت 6 سال آخر زندگى خود نوشته باشد. خاصه آن‌كه ابن خلكان، «رسالة فى الرد على النصارى» نوشته ابن جزله را در سال 485ق، نزد خود وى خوانده است.
-ابن جزله، دانش پزشكى را در آغاز از مسيحيان كرخ بغداد و آنگاه نزد ابوالحسن سعيد بن هبةالله فراگرفت و در طب نظرى و علمى يكى از نام‌آوران عصر خود شد، چنان‌كه او را قرين ابن سينا، ابن بطلان و ابن تلميذ آورده‌اند. ابن جزله پس از فراگرفتن طب به تحصيل منطق همت گماشت و آن‌را نزد ابوعلى بن الوليد، شيخ معتزله- كه در علم كلام و منطق استاد زمانه بود آموخت و به دعوت استاد، اسلام را پذيرفت و گويا چون خطى نيكو داشت، براى نوشن سجلات به عنوان كاتب به خدمت ابوعبدالله دامغانى، قاضى القضات بغداد در آمد. وى همسايگان، فقرا و مساكين را بدون اجرت معالجه مى‌كرد و حتى هزينه داروى آنان را مى‌پرداخت. وى به ادبيات دلبستگى داشت و شعر نيز مى‌سرود، از قبيل قصيده‌اى كه در ستايش پيامبر اكرم(ص) سروده است. ابن جزله در بستر مرگ، كتاب‌هاى خود را وقف كتابخانه مقبره ابوحنيفه كرد. وى در طول زندگى پربارش، آثارى چند در زمينه طب و تاريخ به رشته تحرير درآورد كه برخى از آن‌ها به روزگار ما نيز رسيده است. مهم‌ترين آن‌ها عبارتند از:
-- تقويم الابدان فى تدبير الانسان يا منهاج البيان فى تقويم الابدان.
-- منهاج البيان فى ما يستعمله الانسان، كتابى است در داروسازى.
+==اساتید==
+ابن جزله، دانش پزشکى را در آغاز از مسيحيان كرخ بغداد و آنگاه نزد ابوالحسن سعيد بن هبةالله فراگرفت و در طب نظرى و علمى یکى از نام‌آوران عصر خود شد، چنان‌كه او را قرين [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سينا]]، ابن بطلان و ابن تلمیذ آورده‌اند. ابن جزله پس از فراگرفتن طب به تحصيل منطق همت گماشت و آن‌را نزد ابوعلى بن الولید، شيخ معتزله- كه در علم كلام و منطق استاد زمانه بود آموخت و به دعوت استاد، اسلام را پذيرفت و گویا چون خطى نیکو داشت، برای نوشن سجلات به عنوان كاتب به خدمت ابوعبدالله دامغانى، قاضى القضات بغداد در آمد. وى همسايگان، فقرا و مساكين را بدون اجرت معالجه مى‌كرد و حتى هزينه داروى آنان را مى‌پرداخت. وى به ادبيات دلبستگى داشت و شعر نيز مى‌سرود، از قبيل قصيده‌اى كه در ستايش پيامبر اكرم(ص) سروده است. ابن جزله در بستر مرگ، کتاب‌هاى خود را وقف کتابخانه مقبره [[ابن حیون، نعمان بن محمد|ابوحنيفه]] كرد.
-- الرد على النصارى. ابن جزله پس از پذيرش اسلام اين كتاب را در ستايش دين اسلام و انتقاد از مسيحيت، خطاب به راهبى به نام اليا به رشته تحرير درآورد.
+==آثار==
+وى در طول زندگى پربارش، آثارى چند در زمینه طب و تاريخ به رشته تحرير درآورد كه برخى از آن‌ها به روزگار ما نيز رسيده است. مهم‌ترين آن‌ها عبارتند از:
-- مختار مختصر تاريخ بغداد، گزيده‌اى از تاريخ بغداد خطيب بغدادى است.
+#تقویم الابدان في تدبير الانسان يا منهاج البيان في تقویم الابدان.
+#منهاج البيان في ما يستعمله الانسان، کتابى است در داروسازى.
+#الرد على النصارى. ابن جزله پس از پذيرش اسلام این کتاب را در ستايش دين اسلام و انتقاد از مسيحيت، خطاب به راهبى به نام اليا به رشته تحرير درآورد.
+#مختار مختصر [[تاریخ بغداد|تاريخ بغداد]]، گزيده‌اى از [[تاریخ بغداد|تاريخ بغداد]] [[خطیب بغدادى]] است.
+#مدح الطب و موافقته للشرع و الرد على من طعن عليه، در فضائل طب است.
+#الاشارة في تلخيص العبارة<ref>[https://www.cgie.org.ir/fa/publication/entryview/1493 دیانت، اکبر، ج3، ص234]</ref>.
-- مدح الطب و موافقته للشرع و الرد على من طعن عليه، در فضائل طب است.
+==پانویس==
+<references/>
-- الاشارة فى تلخيص العبارة.
+==منابع مقاله==
-== منابع: ==
+[https://www.cgie.org.ir/fa/publication/entryview/1493 دیانت، اکبر، دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی، زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، چاپ دوم، 1374].
-دايرة المعارف بزرگ اسلامى،زير نظر كاظم موسوى بجنوردى، چاپ دوم، 1374، تهران ج3 ص234، على اكبر ديانت.
+==وابسته‌ها==
+{{وابسته‌ها}}
-== وابسته‌ها ==
+[[تقویم الابدان]]
-[[تقویم الابدان]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
-[[ منهاج البیان في ما یستعمله الإنسان]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
+[[منهاج البیان في ما یستعمله الإنسان]]
-[[ تقويم الأبدان في تدبير الانسان (منهاج البيان في تقويم الأبدان)]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
+[[تقویم الأبدان في تدبير الانسان (منهاج البيان في تقویم الأبدان)]]
-[[کتاب منهاج البيان فيما إستعمله الإنسان (تهران)]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده
+[[کتاب منهاج البيان فيما إستعمله الإنسان (تهران)]]
 [[رده:زندگی‌نامه]]