۱۴۵٬۰۰۳
ویرایش
جز
جایگزینی متن - ' :' به ': '
(صفحهای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات کتاب | تصویر = NUR11291J1.jpg | عنوان = مفرج الكروب في أخبار بني أيوب |...» ایجاد کرد) |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - ' :' به ': ') |
||
| (۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۲۲: | خط ۲۲: | ||
| شابک = | | شابک = | ||
| تعداد جلد = 5 | | تعداد جلد = 5 | ||
| کتابخانۀ دیجیتال نور = | | کتابخانۀ دیجیتال نور =11291 | ||
| کتابخوان همراه نور =11291 | |||
| کد پدیدآور = 3954 | | کد پدیدآور = 3954 | ||
| پس از = | | پس از = | ||
| خط ۲۸: | خط ۲۹: | ||
}} | }} | ||
'''مفرج الكروب في أخبار بني أيوب'''، اثر جمالالدین ابوعبدالله محمد بن سالم بن نصرالله بن سالم بن واصل حموى (604- 697ق)، کتابی است در شرححال و اخبار خاندان ایوبیان، از آغاز تا پایان حكمرانى آن سلسله در شام و مصر که با تصحیح جمالالدین شیال و حسنین محمد ربیع به چاپ رسیده است. | '''مفرج الكروب في أخبار بني أيوب'''، اثر [[ابن واصل، محمد بن سالم|جمالالدین ابوعبدالله محمد بن سالم بن نصرالله بن سالم بن واصل حموى]] (604- 697ق)، کتابی است در شرححال و اخبار خاندان ایوبیان، از آغاز تا پایان حكمرانى آن سلسله در شام و مصر که با تصحیح [[شیال، جمالالدین|جمالالدین شیال]] و [[ربیع، حسنین محمد|حسنین محمد ربیع]] به چاپ رسیده است. | ||
==اهمیت کتاب== | ==اهمیت کتاب== | ||
| خط ۴۵: | خط ۴۶: | ||
برخی با توجه به اسم آن کتاب، آن را از تواریخ دودمانی شمردهاند، اما به سبب تأثیرپذیری شدید ابن واصل از ابن اثیر، جلدهای اول تا سوم و بخشی از جلد چهارم این کتاب، تاریخ عمومی است و فقط بخشی از جلد چهارم و تمام جلد پنجم به دودمان ایوبی و اخبار حکومت آنان اختصاص دارد<ref>همان، ص267</ref>. | برخی با توجه به اسم آن کتاب، آن را از تواریخ دودمانی شمردهاند، اما به سبب تأثیرپذیری شدید ابن واصل از ابن اثیر، جلدهای اول تا سوم و بخشی از جلد چهارم این کتاب، تاریخ عمومی است و فقط بخشی از جلد چهارم و تمام جلد پنجم به دودمان ایوبی و اخبار حکومت آنان اختصاص دارد<ref>همان، ص267</ref>. | ||
ابن واصل خود شاهد و ناظر بخشی از تاریخ پرماجرای ایوبیان بوده و نیمه دوم کتابش، در واقع دنباله حوادث مربوط به ایوبیان در کتاب معروف تاریخ عمومی ابن اثیر، به نام | ابن واصل خود شاهد و ناظر بخشی از تاریخ پرماجرای ایوبیان بوده و نیمه دوم کتابش، در واقع دنباله حوادث مربوط به ایوبیان در کتاب معروف تاریخ عمومی [[ابن اثیر، علی بن محمد|ابن اثیر]]، به نام «[[الكامل في التاريخ]]» است و مطالب کتاب را تا رویدادهای سال 661ق رسانده و علی بن عبدالرحمن، کتاب الملک مظفر، شاه حماه و جد ابوالفداء، وقایع آن را پس از ابن واصل، تا سال 695ق/ 1296م، ادامه داده است<ref>اتابکی، پرویز، ج1، صفحه پنج؛ عظیمایی، عبدالله؛ بیات، علی، ج5، ص63- 64</ref>. | ||
===منابع نویسنده=== | ===منابع نویسنده=== | ||
این کتاب، از کتابهای تاریخ مقدم در تاریخ ایوبیان، همچون دو تألیف عماد کاتب و محمد بن محمد اصفهانی، به نامههای «البرق الشامي» (متضمن وقایع سالهای 562 تا 589ق) و «الفتح القسي في الفتح القدسي» (شامل حوادث سالهای 583 تا 589ق) و نیز | این کتاب، از کتابهای تاریخ مقدم در تاریخ ایوبیان، همچون دو تألیف عماد کاتب و محمد بن محمد اصفهانی، به نامههای «البرق الشامي» (متضمن وقایع سالهای 562 تا 589ق) و «الفتح القسي في الفتح القدسي» (شامل حوادث سالهای 583 تا 589ق) و نیز «[[الروضتين في أخبار الدولتين|الروضتین]]» تألیف [[ابوشامه، عبدالرحمن بن اسماعیل|ابوشامه]] (متوفی 665ق) و «[[الكامل في التاريخ|الكامل]]» [[ابن اثیر، علی بن محمد|ابن اثیر]]، استفاده فراوان کرده و بهویژه، به کتاب «الروضتین» توجهی بسیار داشته است، با این تفاوت که گزارشهای مندرج در «الروضتین»، مفصل و مطول و شامل اشعاری است که ابن واصل در کتاب، بسیاری از آنها را حذف و پارهای را خلاصه کرده است. منابع بخش اول کتاب، یعنی تا مرگ صلاحالدین ایوبی نیز همان منابع ابوشامه است از قبیل گزارشهایی که در «مفرج الکروب» راجع به تسخیر مجدد ادسا توسط نورالدین در سال 541ق نگاشته شده و برگرفته از کتاب «[[الروضتين في أخبار الدولتين|الروضتین]]» [[ابوشامه، عبدالرحمن بن اسماعیل|ابوشامه]] است که او نیز بهنوبه خود، آن گزارشها را از «الکامل» [[ابن اثیر، علی بن محمد|ابن اثیر]] و «[[النوادر السلطانية و المحاسن اليوسفية|النوادر]]» [[ابن شداد، یوسف بن رافع|ابن شداد]] نقل کرده است<ref>اتابکی، پرویز، ج1، صفحه شش</ref>. | ||
===سبک نگارش=== | ===سبک نگارش=== | ||
| خط ۵۴: | خط ۵۵: | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
در مقدمه جلد نخست که توسط جمالالدین شیال نوشته شده، ضمن اشاره به موضوع کتاب<ref>مقدمه، ج1، ص5</ref> به بیان ویژگیها و خصوصیات آن پرداخته شده<ref>همان، ص5- 22</ref> و در مقدمه جلد چهارم که به قلم عبدالفتاح عاشور به نگارش درآمده، توضیحاتی پیرامون جزء دوم مجموعه، ارائه گردیده است<ref>مقدمه مصحح، ج4، ص3- 11</ref>. | در مقدمه جلد نخست که توسط [[شیال، جمالالدین|جمالالدین شیال]] نوشته شده، ضمن اشاره به موضوع کتاب<ref>مقدمه، ج1، ص5</ref> به بیان ویژگیها و خصوصیات آن پرداخته شده<ref>همان، ص5- 22</ref> و در مقدمه جلد چهارم که به قلم عبدالفتاح عاشور به نگارش درآمده، توضیحاتی پیرامون جزء دوم مجموعه، ارائه گردیده است<ref>مقدمه مصحح، ج4، ص3- 11</ref>. | ||
مجموع مجلدات کتاب را میتوان به دو بخش اساسی تقسیم کرد: بخش اول که شامل سه جلد اول بوده و با تصحیح جمالالدین شیال به چاپ رسیده و منقول از کتابهای تاریخی مقدم است و بخش دوم، به تصحیح حسنین محمد ربیع که از جلد چهارم (شامل حوادث سالهای 625 تا 628ق و بعدازآن) آغاز شده و همچنان در حال انتشار است. در این بخش، به گفته جمالالدین | مجموع مجلدات کتاب را میتوان به دو بخش اساسی تقسیم کرد: بخش اول که شامل سه جلد اول بوده و با تصحیح [[شیال، جمالالدین|جمالالدین شیال]] به چاپ رسیده و منقول از کتابهای تاریخی مقدم است و بخش دوم، به تصحیح حسنین محمد ربیع که از جلد چهارم (شامل حوادث سالهای 625 تا 628ق و بعدازآن) آغاز شده و همچنان در حال انتشار است. در این بخش، به گفته [[شیال، جمالالدین|جمالالدین شیال]]، «نوایی تازه از مؤلف به گوش میرسد»، بدین معنای که ابن واصل وقایع و حوادثی را نقل میکند که یا خود شاهد پارهای از آنها بوده، یا به نحو مستقیم و بیواسطه، از شهود عینی و دوستان نزدیک خود شنیده است. این ویژگی، به اثر حاضر، اعتباری خاص بخشیده و آن را در شمار کتابهای معتبر و موثق تاریخ درآورده است<ref>اتابکی، پرویز، ج1، صفحه شش</ref>. | ||
ابن واصل کتاب خود را با گزارشهای درباره اتابکان آغاز کرده و چون به دوره ایوبیان رسیده، به تفصیل گراییده است. منبع اساسی ابن واصل در ذکر حوادث پیش از ایوبیان، «الکامل» ابن اثیر بوده که گاه بهتصریح از آن یاد کرده و گاه با مقایسه معلوم میشود، اما تاریخ سنوات بعد را غالباً به استناد مشاهدات یا شرکت خود در رویدادها یا روایات افراد موثق نوشته است<ref>عظیمایی، عبدالله؛ بیات، علی، ج5، ص63</ref>. | ابن واصل کتاب خود را با گزارشهای درباره اتابکان آغاز کرده و چون به دوره ایوبیان رسیده، به تفصیل گراییده است. منبع اساسی ابن واصل در ذکر حوادث پیش از ایوبیان، «الکامل» ابن اثیر بوده که گاه بهتصریح از آن یاد کرده و گاه با مقایسه معلوم میشود، اما تاریخ سنوات بعد را غالباً به استناد مشاهدات یا شرکت خود در رویدادها یا روایات افراد موثق نوشته است<ref>عظیمایی، عبدالله؛ بیات، علی، ج5، ص63</ref>. | ||
| خط ۶۹: | خط ۷۰: | ||
==وضعیت کتاب== | ==وضعیت کتاب== | ||
این کتاب تا حوادث سال 615ق توسط جمالالدین شیال در فاصله 1953-1960م در 3 مجلد در قاهره به چاپ رسید. مجلدات 4 و 5 کتاب در فاصله 1972-1977م توسط حسین محمد ربیع و سعید عبدالفتاح عاشور در قاهره منتشر شد. زنو منتخبی از این کتاب را به فرانسه ترجمه کرده و در «گزیدههای تاریخ عربی» در پاریس (1822م) به چاپ رسانده است<ref>عظیمایی، عبدالله؛ بیات، علی، ج5، ص64</ref>. | این کتاب تا حوادث سال 615ق توسط [[شیال، جمالالدین|جمالالدین شیال]] در فاصله 1953-1960م در 3 مجلد در قاهره به چاپ رسید. مجلدات 4 و 5 کتاب در فاصله 1972-1977م توسط حسین محمد ربیع و سعید عبدالفتاح عاشور در قاهره منتشر شد. زنو منتخبی از این کتاب را به فرانسه ترجمه کرده و در «گزیدههای تاریخ عربی» در پاریس (1822م) به چاپ رسانده است<ref>عظیمایی، عبدالله؛ بیات، علی، ج5، ص64</ref>. | ||
فهرست مطالب جلد اول تا سوم، در انتهای کتاب آمده و در جلد چهارم و پنجم، فهارس زیر، در انتهای کتاب جای گرفته است: فهرست اعلام؛ اماکن و شهرها؛ اصطلاحات تاریخی و فهرست منابع مورد استفاده مصحح که عباتند از فهرست مصادر عربی، عربی و ترجمه شده و فهرست منابع اروپایی. | فهرست مطالب جلد اول تا سوم، در انتهای کتاب آمده و در جلد چهارم و پنجم، فهارس زیر، در انتهای کتاب جای گرفته است: فهرست اعلام؛ اماکن و شهرها؛ اصطلاحات تاریخی و فهرست منابع مورد استفاده مصحح که عباتند از فهرست مصادر عربی، عربی و ترجمه شده و فهرست منابع اروپایی. | ||
| خط ۷۶: | خط ۷۷: | ||
==پانویس == | ==پانویس == | ||
<references/> | <references /> | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||
# مقدمه و متن کتاب. | # مقدمه و متن کتاب. | ||
# اتابکی، پرویز (مترجم)، «تاریخ ایوبیان» تألیف ابن واصل، جمالالدین محمد بن سالم، «تاریخ ایوبیان»، تصحیح جمالالدین شیال، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، تهران، چاپ اول، بهار 1383. | # اتابکی، پرویز (مترجم)، «تاریخ ایوبیان» تألیف ابن واصل، جمالالدین محمد بن سالم، «تاریخ ایوبیان»، تصحیح جمالالدین شیال، شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، تهران، چاپ اول، بهار 1383. | ||
# غفرانی، علی، «پژوهش در منابع تاریخی دوره ایوبی»، پایگاه مجلات تخصصی نور، مجله مقالات و بررسیها، زمستان 1380- شماره 70 علمی-پژوهشی/ISC (12 صفحه- از 263 تا 274) | #[[:noormags:63716|غفرانی، علی، «پژوهش در منابع تاریخی دوره ایوبی»، پایگاه مجلات تخصصی نور، مجله مقالات و بررسیها، زمستان 1380- شماره 70 علمی-پژوهشی/ISC (12 صفحه- از 263 تا 274)]]. | ||
# عظیمایی، عبدالله؛ بیات، علی، «دائرةالمعارف بزرگ اسلامی»، جلد 5، زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، چاپ اول، 1392ش. | # عظیمایی، عبدالله؛ بیات، علی، «دائرةالمعارف بزرگ اسلامی»، جلد 5، زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، چاپ اول، 1392ش. | ||
==وابستهها== | |||
{{وابستهها}} | |||
[[تاریخ ایوبیان (ترجمه پرویز اتابکی)]] | |||
[[ | [[اسماعيليان در تاريخ]] | ||
[[اسماعیلیه از گذشته تا حال]] | |||
[[تاريخ الدعوة الإسماعيلية]] | |||
[[تاریخ اسماعیلیه]] | |||
[[تاریخ و اندیشههای اسماعیلی در سدههای میانه]] | |||
[[تاريخ الخلفاء الفاطميين بالغرب القسم الخاص من كتاب عيون الأخبار]] | |||
[[اتعاظ الحنفا بأخبار الأئمة الفاطميين الخلفا]] | |||
[[فاطمیان در مصر]] | |||
[[تاريخ الدولة الفاطمي]] | |||
[[اسماعیلیون و مغول و خواجه نصیرالدین طوسی]] | |||
[[پژوهشی در یکی از امپراتوریهای اسلامی: تاریخ فاطمیان و منابع آن]] | |||
[[تاریخ اسماعیلیان قهستان]] | |||
[[تاریخ و عقاید اسماعیلیه]] | |||
[[تاریخ اسماعیلیان در ایران در سدههای 5 - 7 هجری]] | |||
[[زمینههای پیدایش خلافت فاطمیان]] | |||
[[التشيع المصري الفاطمي: اشعاع حي و حضاري: مئتان و عشر سنوات من الإبداع الانساني]] | |||
[[تاریخ فاطمیان]] | |||
[[فاطمیان و سنتهای تعلیمی و علمی آنان]] | |||
[[بنیادهای کیش اسماعیلیان]] | |||
[[أربعة كتب إسماعيلية]] | |||
[[خوان الإخوان]] | |||
[[فضائح الباطنية]] | |||
[[عيد الغدير في عهد الفاطميين]] | |||
[[ | [[الحياة الاجتماعية في العصر الفاطمي]] | ||
[[رده:کتابشناسی]] | [[رده:کتابشناسی]] | ||
[[رده: | [[رده:تاریخ]] | ||
[[رده: | [[رده:تاریخ آفریقا]] | ||