الإحتیاط

الاحتیاط
پدیدآوران	آل کاشف‎ الغطاء، فاتح عبد الرزاق (نويسنده)
ناشر	[بی نا]
مکان نشر	نامشخص
چاپ	1
شابک	‎-
زبان	عربی
تعداد جلد	1
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

الاحتیاط، نوشته آل کاشف الغطاء فاتح عبدالرزاق (نویسنده معاصر) است که در آن از باب اصولی «احتیاط» گفتگو می‌کند.

مؤلف می‌گوید: این بحث را برگزیده‌ام چرا که ما مسلمانان هر اندازه از عصر پیامبر (ص) و پیشوایان معصوم (ع) دورتر گشته‌ایم، در شناخت احکام دینی که برای زندگی روزانه‌مان (از عبادات گرفته تا معاملات) نیازمندیم، بیشتر سردرگم شده‌ایم؛ زیرا ما در اینکه آیا به‌راستی نص به ما رسیده است، مرددیم و حتی در آنچه که از نص در اختیار داریم، اجمال و تعارض می‌بینیم و همچنین، در تطبیق نص با امور بیرونی دچار اشتباه می‌شویم.

عبدالرزاق پژوهش خود را در باره منشأ احتیاط و نیاز به آن و در اینکه شک، منشأ احتیاط است، آغاز می‌کند و با دو فصل دیگر به انجام می‌رساند. او می‌گوید: شبهه محصوره و غیر محصوره در اقوال علما چهارچوب یافته‌اند. او برای همین، آرای آنان را در شبهه محصوره با چهار قول شرح می‌دهد؛ قول نخست قرعه است؛ دومین، حلیت ارتکاب همۀ اطراف شبهه است. سومین، حلیت ارتکاب همۀ اطراف شبهه بوده مگر آنچه که با حرام واقعی سرِ تساوی داشته باشد و آخرین قول، حرمت ارتکاب همه اطراف شبهه است. پایان‌بخش این قول‌ها، ترجیحات و پسندهای خود اوست. او مباحث احتیاط را با تطوری که داشته و به نیازی که به آن است، ادامه می‌دهد؛ در این بحث، احتمال‌هایی را که برای شخص مکلف در نفس «تکلیف» و یا «مکلف ‌به» پدیدار می‌شود، به همراه توضیحی که در منشأ شک می‌دهد، بررسی می‌کند. سپس، احتیاط را، با احتساب آن دو، با شبهه‌ای که گاه بر حکم و گاه بر متعلق حکم وارد می‌شود، واکاوی می‌کند.

او در آخرین فصل، حجیت احتیاط را در آرای عالمان و با بررسی آیه‌های قرآنی در موضوع‌های «تقوی، حرمت سخن‌گفتن از روی نادانی و آیۀ تهلُکه» جستجو کرده، سپس، احتیاط را از یک‌سو، با نگاه به سنت نبوی (ص) و اخباری که در باره «توقف در شبهه‌ها» و «وجوب مطلق و یا رجحان مطلق احتیاط» آمده است و از سوی دیگر، با نگاه عقلی در «وجوب دفع ضرر محتمل»، «حظر» و «انحلال علم اجمالی» در دلایل عالمان اصول بررسی می‌کند.

عبدالرزاق دیدگاه‌ها و نتایج خاصش را در خاتمه آورده است. مصدرها و مرجع‌های کتاب نیز پایان‌بخش کتاب‌اند.

منابع مقاله

1. مقدمه نویسنده