۱۴۶٬۶۱۹
ویرایش
جز
جایگزینی متن - 'مهم تر' به 'مهمتر'
بدون خلاصۀ ویرایش |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'مهم تر' به 'مهمتر') |
||
| خط ۳۵: | خط ۳۵: | ||
}} | }} | ||
'''حکمة الإشراق'''، | '''حکمة الإشراق'''، مهمترین اثر [[سهروردی، یحیی بن حبش|شهابالدین یحیی بن امیرک سهروردی]]، معروف به شیخ اشراق است که در 582ق، آن را به پایان آورده است. | ||
تصحیح، تحقیق و مقدمه کتاب به قلم [[حبیبی، نجفقلی|نجفقلی حبیبی]] به سامان رسیده است. | تصحیح، تحقیق و مقدمه کتاب به قلم [[حبیبی، نجفقلی|نجفقلی حبیبی]] به سامان رسیده است. | ||
| خط ۷۱: | خط ۷۱: | ||
قسم دوم در باب انوار الهیه و نورالانوار و مبادی وجود و ترتیب آن، شامل 5 مقاله است. در مقاله اول، شامل 9 فصل و یک حکومة، درباره حقیقت نور و ظلمت، احتیاج جسم در وجود به نور مجرد، اقسام نور، اختلاف انوار مجرده به نقص و کمال نه به نوع و در مقاله دوم درباره صدور معلول واحد از واحد حقیقی، احکام برزخ، ارادی بودن حرکات افلاک، کیفیت صدور کثرت از نورالانوار، توجه قهری هر نور عالی به نور سافل و محبت هر نور سافل به عالی، ارباب انواع، علم خدا به قاعده اشراقی، قاعده امکان اشرف و چند فصل و قاعده دیگر سخن رانده است. مقاله سوم درباره کیفیت فعل نورالانوار قاهره و تکمله درباره حرکات علوی است. سهروردی در این مقاله، طی 4 فصل و یک قاعده از ازلیت فعل نورالانوار، قدم عالم و حرکات دوریه تامه افلاک، ازلیت زمان و مکان و جعل ماهیت سخن رانده است. مقاله چهارم در 8 فصل، درباره برزخ و مسائل آن، حواس پنج گانه ظاهره، تغییر در کیف نه در صور جوهریه، نسبت میان نفس ناطقه و روح میانی، نامنحصر بودن حواس باطن به 5 حس، حقیقت صور مرایا و تخیل است و مقاله پنجم به مباحثی چون تناسخ، احوال نفوس انسانی بعد از مفارقت از بدن، شر و شقاوت، کیفیت صدور موالید نامتناهی از علویات، سبب انذارات و اطلاع بر امور غیبی و آنچه کاملان از این امور درمی یابند و احوال سالکان در 9 فصل و یک قاعده اختصاص یافته است.<ref>همان</ref> | قسم دوم در باب انوار الهیه و نورالانوار و مبادی وجود و ترتیب آن، شامل 5 مقاله است. در مقاله اول، شامل 9 فصل و یک حکومة، درباره حقیقت نور و ظلمت، احتیاج جسم در وجود به نور مجرد، اقسام نور، اختلاف انوار مجرده به نقص و کمال نه به نوع و در مقاله دوم درباره صدور معلول واحد از واحد حقیقی، احکام برزخ، ارادی بودن حرکات افلاک، کیفیت صدور کثرت از نورالانوار، توجه قهری هر نور عالی به نور سافل و محبت هر نور سافل به عالی، ارباب انواع، علم خدا به قاعده اشراقی، قاعده امکان اشرف و چند فصل و قاعده دیگر سخن رانده است. مقاله سوم درباره کیفیت فعل نورالانوار قاهره و تکمله درباره حرکات علوی است. سهروردی در این مقاله، طی 4 فصل و یک قاعده از ازلیت فعل نورالانوار، قدم عالم و حرکات دوریه تامه افلاک، ازلیت زمان و مکان و جعل ماهیت سخن رانده است. مقاله چهارم در 8 فصل، درباره برزخ و مسائل آن، حواس پنج گانه ظاهره، تغییر در کیف نه در صور جوهریه، نسبت میان نفس ناطقه و روح میانی، نامنحصر بودن حواس باطن به 5 حس، حقیقت صور مرایا و تخیل است و مقاله پنجم به مباحثی چون تناسخ، احوال نفوس انسانی بعد از مفارقت از بدن، شر و شقاوت، کیفیت صدور موالید نامتناهی از علویات، سبب انذارات و اطلاع بر امور غیبی و آنچه کاملان از این امور درمی یابند و احوال سالکان در 9 فصل و یک قاعده اختصاص یافته است.<ref>همان</ref> | ||
«شرح» [[قطبالدین شیرازی، محمود بن مسعود|قطبالدین شیرازی]] (متوفی 710ق) بر حکمة الإشراق، پس از شرح شمسالدین محمد بن محمود شهرزوری (زنده در 687ق)، دومین شرح مهم بر این کتاب است که همواره مورد توجه علمای فن بوده است و بدون اغراق از زمان تألیف تاکنون، به ویژه در حوزههای علمی ایران | «شرح» [[قطبالدین شیرازی، محمود بن مسعود|قطبالدین شیرازی]] (متوفی 710ق) بر حکمة الإشراق، پس از شرح شمسالدین محمد بن محمود شهرزوری (زنده در 687ق)، دومین شرح مهم بر این کتاب است که همواره مورد توجه علمای فن بوده است و بدون اغراق از زمان تألیف تاکنون، به ویژه در حوزههای علمی ایران مهمترین تکیه گاه حکمت اشراقی سهروردی بوده است. مراجعات دشتکیها و دوانی و بعدا میرداماد و [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|ملاصدرا]] تا روزگار ما به آن، مقام شامخ آن را مشخص میسازد؛ درحالی که شرح شهرزوری و حتی متن حکمة الإشراق، به تنهایی از چنین اقبالی برخوردار نبوده است. این شرح، مزجی است و قطبالدین کوشیده است مشکلات کتاب را توضیح دهد و توانسته است با استفاده از دیگر آثار شیخ اشراق و نیز از شرح تلویحات ابن کمونه، به خصوص در بخش منطق و کم تر از شرح حکمة الإشراق شهرزوری و بسیار از آثار ابن سینا از جمله شفا، اشارات و شرح خواجه بر آن، نیز ذوق و استنباط شخصی، اهداف خود را از شرح این کتاب با موفقیت به انجام رساند؛ چنان که قرنهاست مورد اعتماد و استناد علمای حکمت قرار دارد<ref>مقدمه مصصح، صفحه بیست</ref> | ||
به نظر میرسد تعلیقات [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|ملاصدرا]] همین مقدار بوده است. [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|ملاصدرا]] اغلب برای نوشتن تعلیقه بر حکمة الإشراق از «قوله» و برای تعلیقه بر شرح حکمة الإشراق از عبارت «قول الشارح» استفاده کرده است. [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|ملاصدرا]] جمعا 669 تعلیقه بر این کتاب نوشته است و از این تعداد، در حدود 27 مورد در بخش منطق و 2 مورد در بخش الهیات بر «قول الشارح» تعلیقه نوشته است. البته در مواردی ضمن تعلیقه بر سخن سهروردی به بررسی نظر شارح نیز پرداخته است.<ref>همان، صفحه بیست وپنج</ref> | به نظر میرسد تعلیقات [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|ملاصدرا]] همین مقدار بوده است. [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|ملاصدرا]] اغلب برای نوشتن تعلیقه بر حکمة الإشراق از «قوله» و برای تعلیقه بر شرح حکمة الإشراق از عبارت «قول الشارح» استفاده کرده است. [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|ملاصدرا]] جمعا 669 تعلیقه بر این کتاب نوشته است و از این تعداد، در حدود 27 مورد در بخش منطق و 2 مورد در بخش الهیات بر «قول الشارح» تعلیقه نوشته است. البته در مواردی ضمن تعلیقه بر سخن سهروردی به بررسی نظر شارح نیز پرداخته است.<ref>همان، صفحه بیست وپنج</ref> | ||