۸۳٬۲۵۸
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - '.ر' به '. ر') |
||
(۱۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۴: | خط ۴: | ||
| عنوانهای دیگر =کتاب الاقتصاد فی الاعتقاد | | عنوانهای دیگر =کتاب الاقتصاد فی الاعتقاد | ||
| پدیدآوران = | | پدیدآوران = | ||
[[غزالی، محمد بن محمد]] ( | [[غزالی، محمد بن محمد]] (نویسنده) | ||
| زبان =عربی | | زبان =عربی | ||
| کد کنگره =BP 218 /غ4الف7 | | کد کنگره =BP 218 /غ4الف7 | ||
خط ۱۸: | خط ۱۸: | ||
| سال نشر = 1409 ق | | سال نشر = 1409 ق | ||
| کد اتوماسیون = | | کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE01075AUTOMATIONCODE | ||
| چاپ =1 | | چاپ =1 | ||
| تعداد جلد =1 | |||
| کتابخانۀ دیجیتال نور =01075 | |||
| کتابخوان همراه نور =01075 | |||
| کد پدیدآور = | | کد پدیدآور = | ||
| پس از = | | پس از = | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''الاقتصاد في الاعتقاد'''، تألیف [[غزالی، محمد بن محمد|امام محمد غزالى]]، در موضوع علم كلام به زبان عربى | '''الاقتصاد في الاعتقاد'''، تألیف [[غزالی، محمد بن محمد|امام محمد غزالى]]، در موضوع علم كلام به زبان عربى برای بيان عقائد [[غزالی، محمد بن محمد|غزالى]] در مورد توحيد، نبوت، معاد و امامت مىباشد. [[غزالی، محمد بن محمد|غزالى]] اين كتاب را در قرن پنجم و در حدود سالهاى 488 و 481 بعد از كتابهاى معيار العلم في فن المنطق، محك النظر، مقاصد الفلاسفه و تهافت الفلاسفة نوشته است كه آنها ديدگاه [[غزالی، محمد بن محمد|غزالى]] را در فلسفه بيان میكردند و كتاب الاقتصاد ديدگاه وى را در علم كلام نمايان مىسازد. | ||
==ساختار و گزارش محتوا== | ==ساختار و گزارش محتوا== | ||
خط ۳۷: | خط ۳۸: | ||
#جماعتى كه به خدا ايمان دارند و رسالت پيغمبر خاتم(ص) را پذيرفتهاند كه مىگويد، به اعتقادات اين گروه نبايد به علم كلام خللى وارد شود. | #جماعتى كه به خدا ايمان دارند و رسالت پيغمبر خاتم(ص) را پذيرفتهاند كه مىگويد، به اعتقادات اين گروه نبايد به علم كلام خللى وارد شود. | ||
#عدهاى كه از اسلام اعراض كردهاند و كافر گشته و اهل بدعتاند مىگويد، كلام به حال اينها سودى ندارد و جواب اينها تازيانه و شمشير است. | #عدهاى كه از اسلام اعراض كردهاند و كافر گشته و اهل بدعتاند مىگويد، كلام به حال اينها سودى ندارد و جواب اينها تازيانه و شمشير است. | ||
#كسانى كه اعتقادات تقليدى دارند كه شبهات بوجود آمده در دين اينها كه | #كسانى كه اعتقادات تقليدى دارند كه شبهات بوجود آمده در دين اينها كه انسانهایى سالم و معتقد هستند، بايد با علم كلام حل شود. | ||
#گمراهان و اهل ضلالتى كه زمينۀ پذيرش حق را دارند و مىشود با علم كلام اينها را به راه راست هدايت نمود. | #گمراهان و اهل ضلالتى كه زمينۀ پذيرش حق را دارند و مىشود با علم كلام اينها را به راه راست هدايت نمود. | ||
[[غزالی، محمد بن محمد|امام غزالى]] | [[غزالی، محمد بن محمد|امام غزالى]] برای اهميت قائل شدن، به علم فقه در تمهيد سوم مىگويد: اين كه بگوييم كلام اصل و فقه فرع است، در موقعيت كنونى سودى به حال كسى ندارد و از اين سخنان بايد اجتناب شود. | ||
ابوحامد در اين كتاب كه بر محوريت توحيد، صفات و افعال الهى و نبوت و معاد مىباشد، كوشيده | ابوحامد در اين كتاب كه بر محوريت توحيد، صفات و افعال الهى و نبوت و معاد مىباشد، كوشيده برای اثبات عقائد مهم در اين امور از قواعد منطقى كمك بگیرد. البته ناگفته نماند [[غزالی، محمد بن محمد|غزالى]] ريشۀ علم منطق را در وحى الهى به پيغمبران مىداند و اصل فكر كردن را چينش صغرى و كبرى در ذهن به حساب مىآورد. | ||
از جمله مسائل مهمى كه نقطۀ عطفى در اعتقادات اشاعره مىباشد و غزالى در اين كتاب و كتب ديگر خود بدان پرداخته، مسلۀ كسب است. اشاعره | از جمله مسائل مهمى كه نقطۀ عطفى در اعتقادات اشاعره مىباشد و غزالى در اين كتاب و كتب ديگر خود بدان پرداخته، مسلۀ كسب است. اشاعره برای اين كه تمام افعال خوب و بد انسان صد در صد به خداوند نسبت داده نشود و اختيار به طور كلى از انسان سلب نشود، به مسئلۀ كسب قائلند. آنها مىگويند، فعل بشر مشترك بين خدا و بندگان است و انتساب عمل به بشر كسب و انتساب آن به خداوند مشيت الهى است. | ||
بعد از بيان مقدمه چهار قطب در كتاب الاقتصاد ابوحامد محمد غزالى به وجود آمده است كه قطب اول بحث در ذات الهى است، قطب دوم بحث در صفات الهى و قطب سوم، در افعال الهى و قطب چهارم نيز در نبوت، امامت و معاد است. | بعد از بيان مقدمه چهار قطب در كتاب الاقتصاد ابوحامد محمد غزالى به وجود آمده است كه قطب اول بحث در ذات الهى است، قطب دوم بحث در صفات الهى و قطب سوم، در افعال الهى و قطب چهارم نيز در نبوت، امامت و معاد است. | ||
[[غزالی، محمد بن محمد|غزالى]] در قطب اول به | [[غزالی، محمد بن محمد|غزالى]] در قطب اول به براهین اثبات خداوند پرداخته، سپس در حدوث و قدم عالم مباحثى را مطرح مىكند. نفى جوهريت، عرضيت و جهت داشتن از خداوند مطالبى هستند كه در همين قطب بدانها پرداخته شده است. | ||
بحث رؤيت خداوند از مسائل مهمى است كه همواره بين دو مذهب فكرى معتزله و اشاعره مورد بحث بوده است. معتزله نفى رؤيت از وجود خدا | بحث رؤيت خداوند از مسائل مهمى است كه همواره بين دو مذهب فكرى معتزله و اشاعره مورد بحث بوده است. معتزله نفى رؤيت از وجود خدا میكردند و اشاعره قائل به رؤيت خدا در روز قيامت بودهاند. غزالى نيز در اين جا با دلائل عقلى و نقلى قابل رؤيت بودن خدا را ثابت مىكند و مىگويد عقائدى افراطى و تفريطى در اين زمينه همواره وجود داشته است كه طبق روال كتاب، [[غزالی، محمد بن محمد|غزالى]] به زعم خود دنبال طريق اقتصاد و ميانه مىباشد. | ||
قطب دوم كتاب [[غزالی، محمد بن محمد|غزالى]] كه در صفات الهى است، نخست در اثبات صفات | قطب دوم كتاب [[غزالی، محمد بن محمد|غزالى]] كه در صفات الهى است، نخست در اثبات صفات برای ذات الهى بحث مىكند بعد ثبوت تك تك صفات علم، حيات، قدرت و اراده و... را به خداى سبحان مورد بحث و بررسى قرار مىدهد. زائد بودن صفات بر ذات و هكذا قديم بودن صفات الهى از ديگر مباحثى است كه [[غزالی، محمد بن محمد|غزالى]] در اين قطب دنبال اثبات آن مىباشد. | ||
[[غزالی، محمد بن محمد|امام محمد غزالى]]، در قطب سوم به بحث افعال الهى پرداخته، معنى حسن و قبح عقلى و ديگر مسائلى همچون عدم وجوب رعايت اصلح در مورد بندگان و تكليف آنان مطرح شدهاند. او تقريبا تمام اعتقادات معتزله در اين زمينه را در بوتۀ نقد قرار داده و مخالفت خود را بالصراحه با عقائد معتزله اعلام مىدارد؛ | [[غزالی، محمد بن محمد|امام محمد غزالى]]، در قطب سوم به بحث افعال الهى پرداخته، معنى حسن و قبح عقلى و ديگر مسائلى همچون عدم وجوب رعايت اصلح در مورد بندگان و تكليف آنان مطرح شدهاند. او تقريبا تمام اعتقادات معتزله در اين زمينه را در بوتۀ نقد قرار داده و مخالفت خود را بالصراحه با عقائد معتزله اعلام مىدارد؛ مثلاًوجوب معرفت و شكر نعمتهاى الهى را شرعى مىداند و عقل رادر اين زمينه ناتوان شمرده و اين حرف معتزله كه عقل به تنهایى موجب شكر و معرفت الهى است را باطل مىداند. هكذا در مورد بعثت انبياء برخلاف معتزله كه ارسال رسل را بر خداى متعال عقلا واجب مىدانند، قائل به جواز گرديده است و مىگويد ارسال رسل بر خداوند واجب است و نه محال، بلكه امرى جايز است و خداوند مختار است كه پيغمبرى را به بشر بفرستد يا نفرستد. | ||
قطب چهارم كتاب الاقتصاد في الاعتقاد داراى چهار بخش است؛ اول اثبات نبوت حضرت ختمى مرتبت محمد مصطفى(ص)، دوّم حقانيت آنچه كه پيغمبر بر امّت آورده است، سوم مبحثى در امامت. | قطب چهارم كتاب الاقتصاد في الاعتقاد داراى چهار بخش است؛ اول اثبات نبوت حضرت ختمى مرتبت محمد مصطفى(ص)، دوّم حقانيت آنچه كه پيغمبر بر امّت آورده است، سوم مبحثى در امامت. | ||
او در مورد امامت معتقد است كه مصالح جامعۀ اسلامى اين اقتضا را دارد كه فردى به عنوان امام كه متصدى دين و دنياى آنان است، امور مردم را بدست | او در مورد امامت معتقد است كه مصالح جامعۀ اسلامى اين اقتضا را دارد كه فردى به عنوان امام كه متصدى دين و دنياى آنان است، امور مردم را بدست بگیرد. | ||
امام بايد داراى | امام بايد داراى ويژگىهایى؛ چون كفايت، علم، ورع و قريشى بودن باشد. او آخرين ويژگى؛ يعنى قريشى بودن را از اين حديث نبوى كه مىفرمايد: الائمة من قريش بدست آورده است. | ||
وى معتقد است انتخاب امام به يكى از سه صورت انجام مىشود: | وى معتقد است انتخاب امام به يكى از سه صورت انجام مىشود: | ||
خط ۷۳: | خط ۷۴: | ||
اين كتاب را در دار الكتب العلميۀ بيروت در قطع وزيرى و در سال 1409 هجرى قمرى در يك جلد چاپ كرده است كه فهرست مطالب آن در | اين كتاب را در دار الكتب العلميۀ بيروت در قطع وزيرى و در سال 1409 هجرى قمرى در يك جلد چاپ كرده است كه فهرست مطالب آن در پایان كتاب آمده است. | ||
==وابستهها== | |||
{{وابستهها}} | |||
خط ۸۲: | خط ۸۵: | ||
[[رده: مباحث خاص کلامی]] | [[رده: مباحث خاص کلامی]] | ||
[[رده:الهیات (توحید)]] | [[رده:الهیات (توحید)]] | ||