المحجة في تقريرات الحجة: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - '== منابع مقاله ==' به '==منابع مقاله==') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - '،ح' به '، ح') |
||
| (۱۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۴: | خط ۴: | ||
| عنوان‌های دیگر =بحوث فی أصول الفقه | | عنوان‌های دیگر =بحوث فی أصول الفقه | ||
| پدیدآوران = | | پدیدآوران = | ||
[[حجت کوه‌کمره‌یی، محمد]] ( | [[حجت کوه‌کمره‌یی، محمد]] (نویسنده) | ||
[[صافی گلپایگانی، علی]] (گردآورنده) | [[صافی گلپایگانی، علی]] (گردآورنده) | ||
| خط ۱۹: | خط ۱۹: | ||
| چاپ =1 | | چاپ =1 | ||
| تعداد جلد =2 | | تعداد جلد =2 | ||
| کتابخانۀ دیجیتال نور = | | کتابخانۀ دیجیتال نور =13024 | ||
| کتابخوان همراه نور =13024 | |||
| کد پدیدآور = | | کد پدیدآور = | ||
| پس از = | | پس از = | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''المحجّة في تقريرات الحجّة'''، به قلم [[صافی گلپایگانی، علی|آیت‌الله على صافى گلپايگانى]]، تقريرات درس خارج اصول [[حجت کوه‌کمری، محمد|آیت‌الله سيد محمد حجّت كوه‌كمرى]] مى‌باشد كه به زبان عربى و در سال 1419ق، تدوين شده است. | |||
==ساختار== | |||
كتاب، با يك مقدمه از ناشر در اشاره‌اى كوتاه به زندگانى نویسنده، آغاز و مطالب، در يك مقدمه و پنج مقصد، ارائه شده است. | |||
== ساختار == | |||
كتاب، با يك مقدمه از ناشر در اشاره‌اى كوتاه به زندگانى | |||
كتاب، شامل مباحث استدلالى در زمينه‌هاى قطع، ظن و شك، تجرى، حجّيت خبر واحد، اصالة البرائة، دَوران بين وجوب و حرمت، استصحاب، تعادل و تراجيح و اجتهاد و تقليد مى‌باشد. | كتاب، شامل مباحث استدلالى در زمينه‌هاى قطع، ظن و شك، تجرى، حجّيت خبر واحد، اصالة البرائة، دَوران بين وجوب و حرمت، استصحاب، تعادل و تراجيح و اجتهاد و تقليد مى‌باشد. | ||
== گزارش محتوا == | ==گزارش محتوا== | ||
مقدمه، در پانزده جهت، به بيان امور زير اختصاص يافته است: | مقدمه، در پانزده جهت، به بيان امور زير اختصاص يافته است: | ||
| خط ۵۱: | خط ۵۱: | ||
#لفظ مشترك كه در مورد آن، سه قول مطرح شده است: استحاله وجود آن به دليل لزوم اجمال و تطويل بدون فايده، وجوب آن به دليل متناهى بودن الفاظ و عدم تناهى معانى و امكان آن به دليل وقوع؛ | #لفظ مشترك كه در مورد آن، سه قول مطرح شده است: استحاله وجود آن به دليل لزوم اجمال و تطويل بدون فايده، وجوب آن به دليل متناهى بودن الفاظ و عدم تناهى معانى و امكان آن به دليل وقوع؛ | ||
#جواز يا عدم جواز استعمال لفظ در اكثر از معناى واحد؛ | #جواز يا عدم جواز استعمال لفظ در اكثر از معناى واحد؛ | ||
#مشتق: بحث از اين است كه آيا لفظ مشتق، فقط حقيقت در خصوص ذات متلبس به مبدأ در حال است يا حقيقت در اعم از آن و ذاتى كه مبدأ از آن منقضى شده است؟.<ref>المحجة في تقريرات | #مشتق: بحث از اين است كه آيا لفظ مشتق، فقط حقيقت در خصوص ذات متلبس به مبدأ در حال است يا حقيقت در اعم از آن و ذاتى كه مبدأ از آن منقضى شده است؟.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/8422/1/17 المحجة في تقريرات الحجة، حجت كوه كمرى تبريزى، سيد محمد، ج۱، ص۱۷]</ref> | ||
در مقصد اول، در سيزده فصل، مبحث«امر» بررسى شده است. | در مقصد اول، در سيزده فصل، مبحث«امر» بررسى شده است. نویسنده، ضمن بحث از ماده و صيغه امر، به مسئله إجزاء و مقدمه واجب اشاره كرده و در ادامه، به بررسى امور زير پرداخته است: | ||
# اينكه آيا امر به شىء، مقتضى نهى از ضد آن مى‌باشد يا نه؟؛ | # اينكه آيا امر به شىء، مقتضى نهى از ضد آن مى‌باشد يا نه؟؛ | ||
| خط ۶۳: | خط ۶۳: | ||
# واجب موسع؛ | # واجب موسع؛ | ||
# اينكه آيا امر به امر به شىء، امر به خود آن شىء نيز مى‌باشد يا نه؟؛ | # اينكه آيا امر به امر به شىء، امر به خود آن شىء نيز مى‌باشد يا نه؟؛ | ||
# اگر قبل از امتثال امر اول، امرى ديگرى به شىء تعلق بگيرد، امر دوم، دلالت بر تكرار دارد يا تأكيد امر اول است؟.<ref> | # اگر قبل از امتثال امر اول، امرى ديگرى به شىء تعلق بگيرد، امر دوم، دلالت بر تكرار دارد يا تأكيد امر اول است؟.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/8422/1/131 همان، ص۱۳۱]</ref> | ||
| خط ۷۶: | خط ۷۶: | ||
#:ه) شامل شدن نزاع در اين مسئله بر تمامى اقسام امر و نهى؛ | #:ه) شامل شدن نزاع در اين مسئله بر تمامى اقسام امر و نهى؛ | ||
#:و) بيان فرق ميان باب تعارض و تزاحم. | #:و) بيان فرق ميان باب تعارض و تزاحم. | ||
#فساد عبادات و معاملات، به واسطه نهى از آنها.<ref> | #فساد عبادات و معاملات، به واسطه نهى از آنها.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/8422/1/303 همان، ص۳۰۳]</ref> | ||
در مقصد سوم، پس از تعريف واژه «مفهوم»، مبحث مفاهيم، به‌طور مختصر، مورد بحث قرار گرفته <ref> | در مقصد سوم، پس از تعريف واژه «مفهوم»، مبحث مفاهيم، به‌طور مختصر، مورد بحث قرار گرفته<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/8422/1/367 همان، ص۳۶۷]</ref> و در مقصد چهارم، مبحث«عام و خاص»، در نه فصل زير، بررسى شده است: | ||
# بررسى الفاظ عموم كه در آن، در مورد برخى از الفاظى كه ظهور آنها در عموم، محل اشكال است نيز بحث شده است؛ | # بررسى الفاظ عموم كه در آن، در مورد برخى از الفاظى كه ظهور آنها در عموم، محل اشكال است نيز بحث شده است؛ | ||
| خط ۸۸: | خط ۸۸: | ||
# جواز يا عدم جواز تخصيص عام به وسيله مفهوم؛ | # جواز يا عدم جواز تخصيص عام به وسيله مفهوم؛ | ||
# تخصيص كتاب به واسطه خبر واحد؛ | # تخصيص كتاب به واسطه خبر واحد؛ | ||
# امكان مخصّص عام بودن خاص، زمانى كه عام و خاص، متخالفين باشند.<ref> | # امكان مخصّص عام بودن خاص، زمانى كه عام و خاص، متخالفين باشند.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/8422/1/391 همان، ص۳۹۱]</ref> | ||
در آخرين مقصد، مبحث«مطلق و مقيّد»، به‌صورت مختصر، مورد بحث و بررسى قرار گرفته است.<ref> | در آخرين مقصد، مبحث«مطلق و مقيّد»، به‌صورت مختصر، مورد بحث و بررسى قرار گرفته است.<ref>[https://www.noorlib.ir/view/fa/book/bookview/text/8422/1/464 همان، ص۴۶۴]</ref> | ||
== وضعيت كتاب == | == وضعيت كتاب == | ||
| خط ۱۰۳: | خط ۱۰۳: | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||
مقدمه و متن كتاب. | مقدمه و متن كتاب. | ||
==وابسته‌ها== | |||
{{وابسته‌ها}} | |||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||
| خط ۱۰۹: | خط ۱۱۳: | ||
[[رده:اصول فقه (آثارکلی)]] | [[رده:اصول فقه (آثارکلی)]] | ||
[[رده:اصول فقه شیعه]] | [[رده:اصول فقه شیعه]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۳۱ مهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۲:۴۶
| المحجة في تقریرات الحجة | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | حجت کوه‌کمره‌یی، محمد (نویسنده) صافی گلپایگانی، علی (گردآورنده) |
| عنوان‌های دیگر | بحوث فی أصول الفقه |
| ناشر | مؤسسة السيدة المعصومة (علیهاالسلام) |
| مکان نشر | قم - ایران |
| سال نشر | 1419 ق |
| چاپ | 1 |
| موضوع | اصول فقه شیعه |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 2 |
| کد کنگره | BP 159/8 /ص2م3 |
| نورلایب | مطالعه و دانلود pdf |
المحجّة في تقريرات الحجّة، به قلم آیت‌الله على صافى گلپايگانى، تقريرات درس خارج اصول آیت‌الله سيد محمد حجّت كوه‌كمرى مى‌باشد كه به زبان عربى و در سال 1419ق، تدوين شده است.
ساختار
كتاب، با يك مقدمه از ناشر در اشاره‌اى كوتاه به زندگانى نویسنده، آغاز و مطالب، در يك مقدمه و پنج مقصد، ارائه شده است.
كتاب، شامل مباحث استدلالى در زمينه‌هاى قطع، ظن و شك، تجرى، حجّيت خبر واحد، اصالة البرائة، دَوران بين وجوب و حرمت، استصحاب، تعادل و تراجيح و اجتهاد و تقليد مى‌باشد.
گزارش محتوا
مقدمه، در پانزده جهت، به بيان امور زير اختصاص يافته است:
- بيان اين نكته كه علم اصول، علمى مستقّل است؛
- وجه تمايز علوم؛
- تمايز علوم از يك‌ديگر، به واسطه تمايز موضوعات آنها از هم و تمايز موضوعات، به خاطر تفاوت در حيثيّات است؛
- تعريف موضوع علم؛
- بيان موضوع علم اصول؛
- تعريف علم اصول به اينكه علمى است كه در آن، از آنچه كه صلاحيت دارد دليل فقهى باشد، بحث مى‌شود.
- وضع كه در چهار امر، معنى و حقيقت وضع، اشكال علامه ضياء‌الدين عراقى بر اينكه وضع، نفس تعهد باشد، اعتبار ايجاد خارجى به علاوه تصور واضع و تقسيم وضع به اعتبارات گوناگون از جمله تعيينى، تعيّنى، عام، خاص، شخصى، نوعى، اصلى و تبعى، بررسى شده است.
- بحث از موضوع‌له الفاظ: بحث از اين است كه آيا الفاظ، براى معانى خود، «بما هى هى» وضع شده‌اند يا «بما هى مرادة»؟؛
- تفاوت وضع مركبات با وضع مفردات؛
- توضيح اين نكته كه تبادر معنا از لفظ و انسباق آن به ذهن، بدون نياز به قرينه، علامت حقيقى بودن آن معنا مى‌باشد؛
- بحث از ثبوت يا عدم ثبوت حقيقت شرعيّه؛
- بررسى مسئله صحيح و اعم در قالب دو امر زير:
- الف) جريان اين نزاع در صورت ثبوت حقيقت شرعيّه؛
- ب) بحث از مشترك لفظى بودن اسماء عبادات يا لزوم اعتبار قدر جامع بين صحيح آنها.
- لفظ مشترك كه در مورد آن، سه قول مطرح شده است: استحاله وجود آن به دليل لزوم اجمال و تطويل بدون فايده، وجوب آن به دليل متناهى بودن الفاظ و عدم تناهى معانى و امكان آن به دليل وقوع؛
- جواز يا عدم جواز استعمال لفظ در اكثر از معناى واحد؛
- مشتق: بحث از اين است كه آيا لفظ مشتق، فقط حقيقت در خصوص ذات متلبس به مبدأ در حال است يا حقيقت در اعم از آن و ذاتى كه مبدأ از آن منقضى شده است؟.[۱]
در مقصد اول، در سيزده فصل، مبحث«امر» بررسى شده است. نویسنده، ضمن بحث از ماده و صيغه امر، به مسئله إجزاء و مقدمه واجب اشاره كرده و در ادامه، به بررسى امور زير پرداخته است:
- اينكه آيا امر به شىء، مقتضى نهى از ضد آن مى‌باشد يا نه؟؛
- آيا امر آمر، با علم وى به انتفاى شرط، جايز است؟؛
- آيا متعلق اوامر و نواهى، طبيعت است يا افراد؟؛
- بسيط بودن احكام؛
- واجب تخييرى؛
- انواع تصوير وجوب در واجب كفائى؛
- واجب موسع؛
- اينكه آيا امر به امر به شىء، امر به خود آن شىء نيز مى‌باشد يا نه؟؛
- اگر قبل از امتثال امر اول، امرى ديگرى به شىء تعلق بگيرد، امر دوم، دلالت بر تكرار دارد يا تأكيد امر اول است؟.[۲]
مقصد دوم، در سه فصل، مبحث«نواهى» را بررسى كرده است:
- شباهت و تفاوت امر و نهى با يك‌ديگر؛
- جواز يا عدم جواز اجتماع امر و نهى در شىء واحد كه در اين مورد، به چندين امر اشاره شده است، از جمله:
- الف) تفاوت اين مسئله با مسئله فساد در عبادات؛
- ب) مراد از واحد كه اعم از واحد شخصى، نوعى و جنسى مى‌باشد؛
- ج) اصولى بودن اين مبحث؛
- د) عقلى بودن آن؛
- ه) شامل شدن نزاع در اين مسئله بر تمامى اقسام امر و نهى؛
- و) بيان فرق ميان باب تعارض و تزاحم.
- فساد عبادات و معاملات، به واسطه نهى از آنها.[۳]
در مقصد سوم، پس از تعريف واژه «مفهوم»، مبحث مفاهيم، به‌طور مختصر، مورد بحث قرار گرفته[۴] و در مقصد چهارم، مبحث«عام و خاص»، در نه فصل زير، بررسى شده است:
- بررسى الفاظ عموم كه در آن، در مورد برخى از الفاظى كه ظهور آنها در عموم، محل اشكال است نيز بحث شده است؛
- بحث در مورد حجيّت عامى كه تخصيص خورده است؛
- سرايت اجمال مخصّص به عام؛
- جواز يا عدم جواز تمسّك به عام، قبل از فحص از مخصّص؛
- دامنه شمول خطابات شفاهى؛
- تعقّب عام به وسيله ضميرى كه به بعضى از افراد آن بازگشت دارد؛
- جواز يا عدم جواز تخصيص عام به وسيله مفهوم؛
- تخصيص كتاب به واسطه خبر واحد؛
- امكان مخصّص عام بودن خاص، زمانى كه عام و خاص، متخالفين باشند.[۵]
در آخرين مقصد، مبحث«مطلق و مقيّد»، به‌صورت مختصر، مورد بحث و بررسى قرار گرفته است.[۶]
وضعيت كتاب
فهرست مطالب، در انتهاى كتاب آمده است.
پاورقى‌ها بيشتر به ذكر منابع و توضيح برخى كلمات و عبارات، اختصاص يافته است.
پانویس
منابع مقاله
مقدمه و متن كتاب.