تاریخ حدیث شیعه در ماوراءالنهر و بلخ

تاریخ حدیث شیعه در ماوراء النهر و بلخ
پدیدآوران	غلامعلی، مهدی (نويسنده)
ناشر	مؤسسه علمی فرهنگی دار الحديث. سازمان چاپ و نشر
مکان نشر	ایران - قم
سال نشر	13سده
چاپ	1
موضوع	احادیث شیعه - تاریخ - محدثان شیعه
زبان	فارسی
تعداد جلد	1
کد کنگره	/غ8ت2 106/5 BP
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

تاریخ حدیث شیعه در ماوراءالنهر و بلخ، نوشته مهدی غلامعلی (متولد 1351ش)، بخش اول از مجموعه «تاریخ حدیث خراسان» است. در این اثر، نگارش حدیث تا سده پنجم هجری مورد بررسی قرار گرفته است.

ضرورت این پژوهش به جهت وجود شمار فراوان دانشوران در این خطه و همچنین اندیشه‌ها و جریان‌های حدیثی گوناگون بوده است. از سوی دیگر، نبود اطلاعات منسجم در این زمینه و فقدان پژوهش‌های هم‌افق با حوزه حدیثی خراسان از دشواری‌های این کار پژوهشی بوده است‏.

شیوه تنظیم مطالب بدین‌ترتیب است که کتاب به دو بخش ماوراءالنهر و بلخ تقسیم شده است. در هر بخش نیز تمامی شهرها یا روستاهای مهم آن شناسایی شده و برای هر شهر، فصل ویژه‌ای اختصاص یافته است. آنگاه نام راویان، به‌ترتیب تاریخی، ذیل نام هر شهر تنظیم شده است. ازآنجاکه دامنه تاریخی این پژوهش، تنها پنج سده نخست هجری است، راویان هر سده، در یک گروه و به‌ترتیب حروف الفبا آمده‌اند. همچنین اگر کسی به بیش از یک شهر در خراسان تعلق داشته، تنها در یک جا معرفی وی آمده و در مکان‌های دیگر تنها ارجاع داده شده است.‏

در بخش اول کتاب، 129 و در بخش دوم، 102 محدث و آثارشان معرفی شده‌اند. در انتهای بخش اول، نقش ماوراءالنهر و در انتهای بخش دوم، نقش بلخ در نشر حدیث شیعه با اشاره به تعداد محدثان، جلسات دینی، نویسندگان شهرهای مهم، تعامل با اهل سنت، ارتباط حوزه حدیثی مورد بحث با مراکز حدیثی و سفرهای دیگر حدیث‌پژوهان به آن منطقه مورد مطالعه قرار گرفته است.

از مهم‌ترین تفسیرهای اثری شیعه در قرن سوم، تفسیر عیاشی است که توسط محمد بن مسعود عیاشی (متوفی 320ق) تدوین شده است. این کتاب که قدمتی دیرینه دارد، از مصادر تفسیری شیعه و از مهم‌ترین ارکان تفاسیر روایی است‏.

عمیر بن متوکل بن هارون بجلی بلخی، از راویان صحیفه سجادیه است. او از پدرش متوکل بن عمیر بن متوکل (متوکل بن هارون) و پدرش از یحیی بن زید و یحیی از پدرش زید بن علی بن الحسین و در سندی دیگر، یحیی از امام صادق(ع) صحیفه را نقل کرده است‏.

منابع مقاله

مقدمه، درآمد و متن کتاب.