دلالات الألفاظ في مباحث الأصولیین

دلالات الألفاظ في مباحث الأصولیین
پدیدآوران	باحسین، یعقوب (نويسنده)
ناشر	دار التدمرية
مکان نشر	عربستان - ریاض
سال نشر	1434ق - 2013م
چاپ	1
زبان	عربی
تعداد جلد	1
نورلایب	مطالعه و دانلود pdf

دلالة الالفاظ فی مباحث الاصولیین اثری از یعقوب بن عبدالوهاب باحسین(معاصر) است.

نوشتار حاضر درباره دلالت الفاظ بر معانی در اصول فقه است. بخشی از مباحث در حقیقت سخنرانی‌های نویسنده بوده که پس از اصلاح و بازنویسی آن‌ها متناسب با ساختار مباحث کتاب به اثر افزوده شده است. وی تلاش کرده در مستندسازی و توثیق مطالب از ارجاع‌دادن گسترده به مصادر به دلیل پرهیز از حجیم‌شدن کتاب صرف‌نظر نماید.

نویسنده در طرح مباحث مختلف از جمله در عرضه آرا و استدلال‌ها از جهت تقدیم و تاخیر و همچنین ذکر اعتراض‌ها و پاسخ مستدل به آن‌ها، از یک روش مشخص تبعیت ننموده؛ بلکه در این راستا روش‌ او در طرح مباحث یاد شده متنوع بوده است. وی در مواردی مباحث لغوی را با نظر به مفیدبودن آن بر مطالب افزوده است و همچنین به ترجیح برخی ادله با عنایت به قوت دلیل و صرف‌نظر از قائل آن پرداخته است.

ایشان مطالب را در یک تمهید و سه کتاب و یک خاتمه قرار داده است. در تمهید به سه مبحث مشتمل بر معنای دلالت و اقسام آن، بیان و شرح برخی از اصطلاحات مطرح شده در برخی از آثار اصولی و برخی از تقسیمات الفاظ پرداخته شده است. کتاب اول به وضع الفاظ برای معانی اختصاص‌یافته و مشتمل بر دو باب است. باب اول آن تحت عنوان خاص است و مشتمل بر یک تمهید که به معنا، انواع، احکام و آنچه بر خاص مترتب است پرداخته و همچنین چهار فصل امر، نهی، مطلق و مقید، حروف معانی و برخی از اسماء و ظروف است. باب دوم با عنوان عام شامل یک تمهید و سه فصل است. در تمهید مباحثی نظیر تعریف عام، صیغه‌ها عموم، حکم عام، جواز عمل به عام و فرق میان عام و مطلق ذکر شده و در سه فصل این باب به الفاظ و صیغه‌های عموم و اشکال مختلف آن‌ها در افاده عموم و تخصیص عام پرداخته شده است. کتاب دوم درباره وضوح معنی و مخفی بودن آن است و مشتمل بر یک تمهید و دو باب است. در تمهید به اهمیت شناخت وضوح و خفا در دلالات اشاره شده است. باب اول علاوه بر تمهیدی در واضح و اقسام آن، به واضح الدلاله در ضمن پنج فصل ظاهر، نص، مفسر، محکم و تفاوت بین انواع واضح الدلاله پرداخته است. باب دوم تحت عنوان غیرواضح الدلاله مشتمل بر یک تمهید در تعریف غیرواضح الدلاله و اقسام آن و همچنین مباحث مختلفی در باره خفی، مشکل، مجمل، متشابه، تاویل و بیان ضمن شش فصل است. کتاب سوم در کیفیت دلالت الفاظ بر معانی است و مشتمل بر دو باب است. باب اول از یک مقدمه در بیان فرق بین روش حنفیه و جمهور و در دو فصل است. فصل اول به رویکرد حنفیه در زمینه دلالت الفاظ در ضمن مباحثی از قبیل دلالت عبارت، اشاره، نص و اقتضا است. در فصل دوم به روش و رویکرد جمهور علما در منطوق و تقسیم آن است. باب دوم متشکل از یک تمهید و هفت فصل در خصوص تعریف مفهوم مخالف و انواع آن، شروط عمل به آن، مفهوم صفت، شرط، غایت، حصر، عدد، لقب و احکام مرتبط با مفهوم مخالفت است. خاتمه اثر نیز مهم‌ترین نتایج و پیشنهادها درباره دلالات و الفاظ را در خود جای‌داده است.

منابع مقاله

1. مقدمه و متن کتاب.